Vísindamenn á eðlisfræðistofu Raunvísindastofnunar Háskóla Íslands segjast hafa náð mikilvægum áfanga í rannsóknum í örljóstækni. Niðurstöður rannsóknahópsins, sem Kristján Leósson vísindamaður við Raunvísindastofnun Háskólans stýrði, birtust í hinu virta tímariti Nature Photonics í síðustu viku.
Þetta segir í fréttatilkynningu frá Háskóla Íslands.
Tilraunir vísindamanna HÍ hafa snúist um að yfirvinna ljóstap sem hlýst af því að þjappa ljósinu meira saman en gert er í hefðbundinni ljóstækni. „Það hefur lengi verið vandamál fyrir hagnýtingu á þessu sviði að afl ljósmerkis tapast mjög hratt þegar því er þjappað mikið saman. Fjöldi rannsóknahópa um allan heim hefur undanfarin tvö til þrjú ár keppst við að sýna fram á mögulegt sé að vega upp á móti þessu tapi með því að magna ljósmerkið upp, en ekki hefur tekist að sýna fram á það með óyggjandi hætti fyrr en nú,“ segir Kristján Leósson. Hann bætir við að möguleikarnir í að hanna efni með nýstárlega ljóseiginleika séu gríðarlega miklir.
Í umræddri grein í Nature Photonics, sýndu vísindamenn Háskóla Íslands fram á ljósmögnun í sérstakri tegund bylgjuleiðara þar sem ljósið er bundið í svokölluðum rafgasskautunareindum. Rafgasskautunareindir eru samþætt ástand ljóss og rafeinda á málmyfirborði og hafa því bæði eiginleika ljóseinda og efniseinda.
Örljóstækni er tiltölulega nýtt rannsóknasvið sem getur leitt til mikilvægra nýjunga á fjölmörgum sviðum, t.d. gert skjái og sjónvörp ódýrari, léttari og umhverfisvænni, margfaldað gagnaflutningshraða í tölvum og aukið nýtingu sólarorku í sólarsellum.
Tilraunir hafa einnig verið gerðar með notkun slíkrar tækni í lækningaskyni. Þá er örsmáum málmögnum komið fyrir í líkamanum til að eyða krabbameinsæxlum með innrauðu ljósi sem vinnur á æxlinu en er skaðlaust fyrir heilbrigða vefi líkamans. Örljóstæknin gæti jafnvel leitt af sér aðferðir til að gera hluti ósýnilega.