Hafa selt reiðhjól í 90 ár

Jón Pétur Jónsson er eigandi Arnarins.
Jón Pétur Jónsson er eigandi Arnarins. mbl.is/Styrmir Kári

Eflaust eru fáir sem gera sér grein fyrir því að reiðhjólaverslunin Örninn er með elstu fyrirtækjum landsins og fagnar 90 ára afmæli á þessu ári. Jón Pétur Jónsson er eigandi verslunarinnar í dag en hann keypti reksturinn árið 1990 ásamt þremur félögum sínum. Árið 2004 eignast hann svo reksturinn allan.

„Harald S. Guðberg stofnaði Örninn árið 1925 og allt fram á 10. áratuginn var verslunin til húsa á ýmsum stöðum í miðborginni, og við Óðinstorg þegar við kaupum fyrirtækið og flytjum í Skeifuna,“ segir Jón Pétur og bætir við að fyrstu áratugina hafi Örninn einkum fengist við reiðhjólasmíði og viðgerðir.

„Höft af ýmsum toga þýddu að erfitt var að komast yfir gjaldeyri og illgerlegt að flytja inn reiðhjól. Þurfti því að smíða hjólin innanlands og halda vel við þeim hjólum sem þegar voru til í landinu.“

Að því er Jón Pétur kemst næst eru ekki lengur til nein upprunaleg hjól með merki Arnarins en reiðhjólamenningin hafi greinilega verið nokkuð blómleg á upphafsárum fyrirtækisins. „Ef ég fer ekki með rangt mál þá voru það ýmsir stórkaupmenn sem urðu fyrstir til að flytja reiðhjól inn til landsins til nota fyrir sig sjálfa og aðra heldri borgara. Reiðhjólin voru þá góð leið til að skjótast á milli A og B öðruvísi en á hestbaki eða tveimur jafnfljótum, en líka nokkuð dýrt farartæki sem ekki var endilega á færi allra að eignast.“

Var Örninn í eigu sömu fjölskyldunnar allt þar til Jón og félagar eignast fyrirtækið. Síðan þá hefur starfsemin stækkað og dafnað, og fleiri stoðum verið rennt undir reksturinn. „Í upphafi sáum við fram á það að reiðhjólasalan yrði mjög árstíðabundin og vissara að selja fjölbreyttari vöru. Bættust því við þrektæki, golfvörur og einnig ungbarnavörur,“ bætir Jón Petur við en barnavöruverslunin Fífa er dótturfyrirtæki Arnarins.

Rykfallnir racerar

Ef við spólum fram til dagsins í dag þá er reiðhjólamarkaðurinn orðinn allt annar og blómlegri en árið 1990 enda hefur átt sér stað mikil vakning í hjólreiðum upp á síðkastið. Jón Pétur segir að í gegnum tíðina hafi komið upp ýmsar tískusveiflur tengdar reiðhjólum en sprengingin núna og viðhorfsbreytingin sem virðist vera að eiga sér stað sé annars eðlis.

„Á áttunda áratugnum var t.d. mjög mikill áhugi á svokölluðum götuhjólum, „racerum“, og ég held að á bilinu 30-35.000 slík hjól hafi verið flutt inn til landsins á meðan það æði stóð yfir. Á endanum virtust þessi hjól þó flest enda á að safna ryki inni í bílskúrnum, við hliðina á fótanuddtækinu, mögulega vegna þess að aðstæður til hjólreiða voru þá ekki upp á marga fiska.“

Snemma á 10. áratugnum blossaði síðan upp mikill áhugi á fjallahjólum sem Jón Pétur segir að hafi hentað betur íslenskum aðstæðum, með sínum malarvegum og ófærum. „Við vorum þá þegar með merkið Muddy Fox á okkar snærum en síðan hélt ég út á reiðhjólasýningu og hitti þar fulltrúa reiðhjólaframleiðanda sem hafði átt í töluverðu basli og meira að segja farið á hausinn. Endurskoðandi fyrirtækisins keypti þrotabúið og kom starfseminni aftur í gott horf. Þetta var fjallahjólaframleiðandinn Trek, og komumst við að samkomulagi um sölu á hjólunum þeirra.“

Í dag er Trek leiðandi í þróun og hönnun á öllum helstu gerðum og tegundum reiðhjóla „Og ennþá er það fjölskyldufyrirtæki sem er mjög gott að versla við.“

Fengu menninguna frá Evrópu

Jón Pétur segir að næsta stóra breytingin á reiðhjólamarkaðnum hafi verið orðin greinileg árið 2010 eða þar um bil. Þá byrja borgarhjólin að setja svip á samfélagið. „Mikil hækkun bensínverðs hafði þar mikið að segja og sömuleiðis að bankahrunið og lánavandamálin urðu til þess að margir gátu ekki lengur rekið bíl með góðu móti. Umfram allt held ég samt að átak eins og Hjólað í vinnuna hafi breytt reiðhjólamenningunni, og að þar hafi þróunin verið leidd áfram af vel menntuðum Íslendingum sem höfðu kynnst evrópskri reiðhjólamenningu í háskólanámi sínu í útlöndum.“

Nú var sagan nánast komin heilan hring, og reiðhjólin aftur orðin að samgöngutæki eins og þegar Örninn hóf starfsemi. Hjólreiðafólk er núna á ferðinni um allan bæ, í öllum veðrum, og aðstæður til hjólreiða batna ár frá ári með umfangsmiklu neti hjólreiðastíga.

„Reiðhjólaverkstæðið okkar hafði alltaf verið lokað hálft árið, en núna er þar nóg að gera árið um kring og á háannatíma er nokkurra vikna biðlisti eftir viðgerðarþjónustunni þótt við bætum við okkur starfsmönnum. Hingað koma menn í kafaldsbyl og spyrja hvort þeir geti ekki fengið lánaða pumpu því annað dekkið er orðið loftlaust.“

Jöfn sala er best

Salan hefur dregist ögn saman á síðustu tveimur árum, mælt í fjölda seldra hjóla, og segir Jón Pétur að það sé jákvæð þróun. Þetta þýði að reiðhjólamarkaðurinn sé að ná jafnvægi og hjálpi það seljendum að skipuleggja reksturinn betur og sinna vel þjónustu við viðskiptavininn. Þótt seldum hjólum hafi fækkað hefur meðalverð hvers hjóls farið hækkandi því þegar fólk notar hjólin oft og mikið fer það að vilja eignast hjól sem er sem léttast og liprast.

„Einnig hefur sala í keppnishjólum farið sífellt vaxandi eins og sést á WOW-keppninni þar sem um 1.100 manns hjóluðu hringinn eins og ekkert væri.“

Um leið hefur salan á aukahlutum og fatnaði glæðst mjög. „Þegar reiðhjólið er notað til daglegra samgangna vill fólk gjarnan körfur og töskur og mæla sem sýna hraðann og hitaeiningabrennsluna. Síðan verður að eiga hentugan fatnað fyrir allar árstíðir og nagladekk til að takast á við snjó og hálku.“

Harald S. Guðberg stofnaði Örninn árið 1925.
Harald S. Guðberg stofnaði Örninn árið 1925. mbl.is/Styrmir Kári
Nú var sagan nánast komin heilan hring, og reiðhjólin aftur …
Nú var sagan nánast komin heilan hring, og reiðhjólin aftur orðin að samgöngutæki eins og þegar Örninn hóf starfsemi mbl.is/Styrmir Kári
Nánar um málið
í Morgunblaðinu
Áskrifendur:
Nánar um málið
í Morgunblaðinu
Áskrifendur:
Fleira áhugavert
  ISK
  USD
  EUR
  GBP
  CAD
  DKK
  NOK
  SEK
Fleira áhugavert
  ISK
  USD
  EUR
  GBP
  CAD
  DKK
  NOK
  SEK