Raforkan geymd í formi vetnis

Hörður fyrir framan Mirai sýningarbílinn. Örfáar mínútur tekur að fylla …
Hörður fyrir framan Mirai sýningarbílinn. Örfáar mínútur tekur að fylla tankinn og efnarafallinn er nærri hljóðlaus. Von er á nýjum vetnisstöðvum. mbl.is/RAX

Það markaði tímamót þegar Toyota setti tvinnbílinn Príus fyrst á markað árið 1997. Síðan þá hefur Toyota þótt leiðandi í þróun tvinnbíla og eru t.d. allir Lexus-bílar sem fluttir eru til Íslands búnir tvinntækni.

Hörður Bjarnason, tæknifulltrúi Toyota á Íslandi, segir það enga tilviljun að japanski bílarisinn hafi veðjað á tvinntæknina: „Með tengiltvinnbíl er hægt að fara megnið af öllum akstri innanbæjar á rafmagninu einu saman en samt halda fyrirvaralaust af stað úr bænum, þökk sé bensínvélinni,“ segir hann. „Í dag er uppgefin drægni Prius-tengiltvinnbílsins um 50 km á rafmagnshleðslunni, sem er hæfilegt fyrir daglegan akstur flestra til og frá heimili og vinnustað eða skóla.“

Prius kom fyrst í sölu í Evrópu árið 2000 og lenti á Íslandi um svipað leyti. Hörður segir bílana hafa reynst vel og að allflestir af fyrstu íslensku príusunum séu enn í umferð. „Það hefur sýnt sig að rafhlaðan endist eins og lofað var, þótt auðvitað séu einstaka frávik eins og með annað í gömlum bílum,“ bætir hann við en ný kynslóð Toyota Prius-tengiltvinnbíls var að koma á markað fyrir skemmstu.

Möguleikar vetnisins

Vetnið hefur ákveðna kosti og ætti að henta þörfum tiltekins …
Vetnið hefur ákveðna kosti og ætti að henta þörfum tiltekins hóps ökumanna. Drægnin er eins og hjá bensínbíl.


Toyota hefur líka veðjað á vetnistæknina og er núna til sýnis hér á landi fyrsti fjöldaframleiddi vetnisknúni bíllinn frá Toyota; stallbakurinn Mirai: „Mirai hefur verið fáanlegur í Evrópu allt frá árinu 2015 og gefið góða raun. Hann er fernra dyra og ögn stærri en Avensis.“

Mirai notar ekki sprengihreyfil heldur efnarafal og er því í reynd rafmangsbíll þó að orkan sé geymd í formi vetnis sem dælt er á tank. „Munurinn er bara sá að í stað þess að hafa raforkuna á rafhlöðum er rafmagnið fengið úr efnarafalnum sem hvatar saman vetni og súrefni til að búa til raforku og vatn. Út um pústið á Mirai kemur því bara vatn.“

Það er síðan rafmótor sem snýr hjólunum og segir Hörður að efnarafallinn framleiði jafngildi 155 hestafla. „Toyota hefur þróað vetnisbíla í tvo áratugi, en tæknin sem notuð er í Mirai er tíu ára gömul. Útkoman er umhverfisvænn bíll með góða aksturseiginleika og lágan þyngdarpunkt sem eykur stöðugleika í akstri. Vélin er mjög hljóðlát enda eiga engar spreningar sér stað, en ef lagt er við hlustir má heyra í loftdælum sem sækja súrefni og beina inn á efnarafalinn.“

Enga stund að fylla

Við áfyllingu tala bíllinn og dælan saman og stýra ferlinu.
Við áfyllingu tala bíllinn og dælan saman og stýra ferlinu.


Vetnið hefur m.a. þann kost að ekki tekur langan tíma að fylla á tankinn. Að hlaða rafmagnsbíl getur kallað á þolinmæði og ákveðið skipulag en vetnistankinn fyllir ökumaður á svipaðan hátt og fyllt er á bensín- eða díselbíl. „Að dæla á vetnisbíl er ekki flókið. Er stútnum á dælunni einfaldlega komið rétt fyrir og sér búnaðurinn í dælunni og bílnum um að setja á rétt magn. Eftir 3-5 mínútur er tankurinn fullur og hægt að halda af stað hvert á land sem er þegar áfyllingarstöðvar verða komnar upp.“

Mirai er með 4,8 kg tank og segir Hörður að samkvæmt tölum framleiðanda þurfi um 1 kg af vetni til að aka 100 km. „Notkunargildi Mirai er því mjög sambærilegt því sem við þekkjum úr bensín- og díselbílum hvað varðar drægni og áfyllingartíma.“

Erfitt er að segja til um það með vissu hvort vetnisbíll eins og Mirai yrði ódýrari í rekstri en sambærilegur bensín- eða díselbíll, því eins og stendur eru engar vetnisdælustöðvar starfræktar á Íslandi. Ef miðað er við verð á vetni vestanhafs ætti kílóið af því að kosta 1.300-1.400 kr. og myndi þá fullur tankur kosta í kringum 6.500 kr. „Vetnisverð getur þó verið breytilegt milli landa enda aðstæður og framleiðslukostnaður misjafn,“ segir Hörður. „Það styttist í að nýjar vetnisstöðvar verði teknar í gagnið og verið að setja upp þrjár í Reykjavík og úti á Reykjanesi.“

Mirai notast við nýjustu tækni.
Mirai notast við nýjustu tækni.
Nánar um málið
í Morgunblaðinu
Áskrifendur:
Nánar um málið
í Morgunblaðinu
Áskrifendur: