Staða ríkissjóðs aldrei verið traustari

Staða ríkissjóðs hefur aldrei verið traustari og landsframleiðsla hefur aldrei verið hærri, auk þess sem hröð lækkun skulda hefur skapað svigrúm til að nota fjármuni sem áður fóru í vaxtagreiðslur í uppbyggingu innviða og auka framlög til ýmissa málaflokka. Þetta sagði Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra á kynningu á nýrri fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar í fjármálaráðuneytinu nú síðdegis.

„Það sem hefur verið að gerast á undaförnum árum er að landsframleiðsla hefur verið að vaxa mjög mikið og við höfum fengið mikla fjölbreytni í störf í landinu og hagvöxtur hefur verið með ágætum. Á sama tíma höfum við lagt áherslu á að greiða upp skuldir og það hefur svo bætt lánastöðu ríkissjóðs,“ sagði fjármálaráðherra og kvað vaxtakjör íslenskra stjórnvalda erlendis ekki hafa verið betri.

„Þetta hefur skapað meiri tekjur og lækkað vaxtabyrðina og það hefur skapað svigrúm fyrir nýjar áherslur sem að við ætlum að nota til þess að fara í innviðafjárfestingu og styðja auðvitað við málefnasvið ríkisstjórnarinnar,“ sem eru t.a.m. sviði félagsmála, menntamála, ferðamála, umhverfismála, löggæslu. „Á öllum þessum sviðum erum við að sjá tækifæri til að bæta framlögin án þess að það íþyngi ríkissjóði,“ sagði Bjarni.

Frétt af mbl.is

Meira en nokkur flokkur lofaði

Tekjuaukning vegna launahækkana undanfarinna ára

Útgjöld og tekjur séu nú að vaxa á sama hraða. Sagði hann tekjur vera að aukast vegna aukinna umsvifa, en miklar launahækkanir undanfarinna ára séu að skila tekjuaukningu upp á 40 milljarða króna á ári.

„Það er athyglisvert hvað þær eru að hækka þrátt fyrir þessar aðgerðir sem við erum að boða,“ bætti hann við, en fjármálaáætlunin gerir ráð fyrir milljarða skattalækkun. „Við erum að gera ráð fyrir 1% lækkun neðra þreps tekjuskatts og 0,25% lækkun tryggingagjalds strax frá næstu áramótum.“

Þá sé einnig verið að gera ráð fyrir frekari ívilnunum vegna rannsókna- og þróunar, fella eigi niður virðisaukaskatt á bækur og eins færist höfundaréttargreiðslur yfir í fjármagnstekjuskatt frá árinu 2020. Þá eigi einnig að draga úr tímabundnum skatti sem lagður var á skuldabréf bankanna. „Hann verður þrepaður niður til að jafna samkeppnisstöðu fjármálafyrirtækja í landinu.“

Bjarni benti einnig á að samspil bóta-og skattkerfis sé orðið flókið og stjórnvöld vilji leita leiða til að einfalda það. „Mér finnst til að mynda umhugsunarvert við höfum á undanförnum árum verið með kerfi þar sem erum á sama tíma í þriðja tekjuskattsþrepinu með fólk og við greiðum því sama fólki barnabætur. Þetta finnst mér vera að stangast töluvert mikið á.“ Hann vilji halda áfram að einfalda kerfið og tryggja um leið að stjórnin sé að ná markmiðum sínum.

Frétt af mbl.is

Boða aukin framlög til margra mála

Æskilegt að fara að botna umræðuna

Í fjármálaáætluninni er einnig gert ráð fyrir komugjaldi af ferðamönnum frá árinu 2020. Bjarni segir ekki enn liggja fyrir hvernig sú gjaldtaka verði útfærð. „Við ætlum að nýta tímann vel til að útfæra það kerfi,“ segir hann.

Spurður hvort að raunhæft sé að gjaldtökuhugmyndir nái í gegn núna, segist hann telja svo vera. „Ég finn sömuleiðis fyrir því hjá ferðaþjónustunni að það er mjög æskilegt að fara að botna þessa umræðu. Við erum ekki að horfa hér til mjög umfangsmikillar gjaldtöku eða skattlagningar á greinina, heldur sanngjarns framlags vegna beins kostnaðar sem ríkið er að verða fyrir.“ Samtalið þurfi að sínu mati að m.a. að snúast um það hversu skýrt samhengi er á milli framlags ferðaþjónustunnar og fjárfestingar sem ráðast þurfi í vegna fjölgunar ferðamanna. „Það er alveg ljóst að þegar við erum farin að horfa á nærri þrjár milljónir ferðamanna koma til landsins þá reynir víða gríðarlega á samfélagslega innviði.“ Það álag sé ekki  bara á ferðamannastöðunum sjálfum, heldur í umferðinni, landamæravörslu og sjúkrahúsþjónustu svo dæmi séu tekin.

Segir hann ýmsar tillögur hafa verið kortlagðar hjá stjórnstöð ferðamála sem sé samráðsvettvangur stjórnvalda og atvinnulífsins um málið. „Ég held að við höfum, gróft séð, dregið upp á borðið allar tillögur sem þar hafa komið fram en við höfum ekki tekið af skarið með neina útfærslu.“

Arðgreiðslur verið vanmetnar

Fjármagna á fjármálaáætlunina m.a. með  óreglulegum arðgreiðslur frá fjármögnunarstofnunum. Spurður hversu tryggar þær áætlanir geti verið segist Bjarni telja þær nokkuð öruggar. „Við erum að reyna að bæta áætlanagerðina,“ segir hann.

„Á undanförnum árum hefur ítrekað komið fram á þingi eftir framlagningu fjárlagafrumvarps sú skoðun  að við séum verulega að vanmeta væntanlegar arðgreiðslur, sérstaklega frá fjármálafyrirtækjum. Það hefur komið á daginn að við höfum verið að vanmeta þær og við höfum raunar talið hér í fjármálaráðuneytinu ábyrgt að vera með varfærna spá um arðgreiðslur frá fjármálafyrirtækjum.“

Að þessu sinni hafi hins vegar verið lagt í sérstaka vinnu við að kalla eftir nákvæmari áætlanagerð. „Við gerðum það í samstarfi við Bankasýsluna, sem óskaði eftir upplýsingum frá fjármálafyrirtækjunum um þeirra spár varðandi arðgreiðslur á komandi árum. Okkar áætlun í þessu efni byggir á þessu safni upplýsinga.“

Einnig er gert ráð fyrir auknum tekjum frá sveitarfélögum í áætluninni og segist Bjarni telja raunhæft að gera ráð fyrir þeirri aukningu. „Það hefur tekist samkomulag um breyttar áherslur þar,“ segir hann. Aukningin sem um ræði feli í sér að framlag sveitastjórnarstigsins í heild nemi 0,2% af landsframleiðslu í stað 0,1% nú. „Það er ekki mjög dramatísk breyting, en skiptir engu að síður máli varðandi heildarafkomuna. Það sama er líka að gerast hjá sveitarfélögum og við höfum séð gerast hjá ríkinu. Miklar launahækkanir undanfarinna ára eru að skila auknum útsvarstekjum.“

• 1 blogg um fréttina

Bloggað um fréttina

• Örn Ingólfsson: Hækkaðar álögur á almenning en ekki auðvaldsmafíuna sem á Ísland