Björgunarsveitarfólk hafi unnið afrek

„Staðan er sú að þeir hvalir sem lifðu þetta af eru komnir út á sjó og við vitum ekki deili á þeim í augnablikinu en þeir eru allavega komnir vel frá ströndinni,“ segir Edda Elísabet Magnúsdóttir sjávarlíffræðingur um stöðuna á hvalavöðunni í fjörunni nærri Garðskagavita. 

„Svo eru tuttugu hvalir sem lifðu þetta ekki af og liggja á víð og dreif í fjörunni. Nú er beðið eftir að það falli frá svo að aðilar frá Hafrannsóknastofnun geti sótt sýni úr þeim,“ bætir hún við.

Stór hópur fólks var að störfum í nótt við að halda grindhvölunum, sem voru milli 50 og 60 talsins, á lífi. Björgunarsveitir og lögregluyfirvöld komu að aðgerðunum á tíunda tímanum í gærkvöldi en þá voru sjálfboðaliðar þegar mættir á svæðið.

„Nokkrir voru dánir þegar björgunarsveitamenn koma og í nótt var stór hluti þessara hvala dánir og einhverjir dóu eftir því sem leið á morguninn,“ segir Edda og bætir við að björgunarsveitarmenn hafi unnið afrek.

Þungir og bera með sér vírusa

Hún telur líklegt að einhverjir hvalir muni stranda aftur og deyja en ef þeir nái fullum bata geti þeir lifað í 40–60 ár. Grindhvalirnir geta lifað í um það bil sólarhring á þurru landi.

Gríðarlega erfitt er að koma hvölunum aftur á flot bæði vegna þyngdar og svo geta þeir borið með sér vírusa sem geta smitast yfir í menn.

„Það er mjög erfitt og yfirleitt þarf að bíða eftir að það flæði að þeim vegna þyngdar og til að koma í veg fyrir meiri skaða. Þeir verða um eitt tonn að þyngd,“ segir Edda.

Hefur færst í aukanna síðustu þrjú ár

En hvað skýrir þetta?

„Það er eitthvað sem leiðir þá á svona óeðlilegar slóðir og það virðist helst vera aukinn þéttleiki grindhvala suðvestur og vestur af landi,“ útskýrir hún og heldur áfram:

„Þetta er tíminn sem þeir bera kálfa og mögulega eru þeir á nýjum fæðumiðum sem eru háskaleg, allavega í grunnsævinni, þar sem þarna eru sterkir sjávarfallastraumar. Það flæðir hratt undan þeim ef þeir fara í of miklar grynningar og þetta eru djúpsjávarhvalir.“

Henni finnst fjöldi tilfella þar sem hvalir stranda vera sambærilegan og í fyrra en telur að tilfellunum hafi fjölgað undanfarin þrjú ár vegna þéttleikabreytingar á svæðinu.