Ljósmynd gulls ígildi

Guðmundur KR Jóhannesson hefur starfað við ljósmyndun í um 40 ár og fyrir um 20 árum byrjaði hann á þeirri nýlundu hérlendis að taka stafrænar myndir á ljósmyndastofu sinni Nærmynd, sem hann stofnaði 1986. Nú taka nær allir stafrænar myndir á síma og tölvur og minna að gera hjá ljósmyndurum, sem hafa fagið að atvinnu. „Umhverfið hefur breyst mikið,“ segir hann, en þakkar um leið fyrir ánægjulegt lífsstarf.

Tilviljun réð því að Guðmundur lagði ljósmyndun fyrir sig. Hann byrjaði sem afgreiðslumaður í verslun Mats Wibe Lund ljósmyndara og sogaðist hægt og sígandi inn í fagið. „Ég lærði hjá Mats og þegar hann hætti rekstri ljósmyndastofunnar og fór að einbeita sér að loftmyndum og átthagamyndum keypti ég af honum stofuna,“ rifjar Guðmundur upp. Hann segist alltaf hafa fylgst vel með og fjárfest í bestu tækjum á hverjum tíma en nú séu þau nánast verðlaus. „Enginn vill nota þessi tæki lengur og ég hef ekki tekið mynd á filmu í 20 ár.“

Atvinnuljósmyndarar víða um heim hafa sömu sögu að segja, að sögn Guðmundar. Hann leggur áherslu á að hann hafi alltaf vandað vel til verka og aldrei verið eins vel búinn til þess að taka góðar myndir og nú. „Það að taka portrettmyndir er sérstakt fag og meira að segja hef ég aldrei tekið passamynd án þess að leggja mig 100% fram við það, en við lifum í breyttum heimi og fagið gefur eftir eins og svo margt annað.“

Ræturnar í myndum

Til nánari útskýringar segir hann að almennt eigi ljósmyndir ekki upp á pallborðið, þær séu í minna mæli hengdar upp á vegg eða hafðar til sýnis heldur séu þær teknar á síma og spjaldtölvur og settar á facebook ef vill. „Sorglegust er sú hætta að sagan týnist þegar símarnir og tölvurnar þarfnast endurnýjunar. Þegar fólk missti allt sitt í bruna áður fyrr saknaði það ekki síst ljósmyndanna, enda segja þær mikla sögu, þær eru sagan okkar, foreldrar okkar og forfeður, börnin okkar og barnabörn. Ræturnar okkar. Ég á þúsundir portretta sem bíða eftir því að fara upp á vegg.“

Guðmundur segir að vinnan hafi gefið sér mikið og hann sé ánægður með lífsstarfið og þakklátur fyrir alla viðskiptavinina, en skjótt skipist veður á lofti. Áður hafi vinnan haft forgang allar helgar og hann hafi aldrei getað bókað sig í önnur verkefni fram í tímann. „Staðan er allt önnur núna en samt tel ég mig alltaf bundinn í báða skó og hafa skyldur gagnvart viðskiptavininum. Ég veit að sumir klóra sér í hausnum yfir því, en ég bóka mig til dæmis ekki í golf með fyrirvara,“ segir hann. Leggur engu að síður áherslu á að hann sé farinn að njóta lífsins utan vinnunnar. „Ég mæti alltaf í vinnuna en ef engar pantanir liggja fyrir loka ég stundum dagpart og fer út að hlaupa eða í golf, en er alltaf með símann á mér. Er alltaf viðbúinn þegar kallið kemur.“

Lengi vel vann Guðrún Ellen Halldórsdóttir, eiginkona Guðmundar og hjúkrunarfræðingur, með honum á stofunni en það er liðin tíð. „Hún er í góðu starfi á Landspítalanum, en draumur minn er að kaupa ferðabíl, sem ég auglýsi hér með eftir, fara um landið og taka bara myndir mér til ánægju,“ segir Guðmundur. „Ég hef brennandi áhuga á ljósmyndun hér eftir sem hingað til.“

Viðtalið birtist fyrst í Morgunblaðinu 25. september.