Eitthvert mesta ęvintżraland sem til er ķ heiminum žegar kemur aš žvķ aš veiša stóra stašbundna urriša, er Laxį ķ Žingeyjarsveit. Bęši Mżvatnssveitin og Laxįrdalurinn eru mögnuš svęši og ekki mį gleyma sambęrilegum svęšum ašeins nešar, eins og Torfurnar og raunar fleiri svęši.

Hrafn Įgśstsson annar Caddisbręšra hefur veriš mikiš fyrir noršan ķ sumar. Sporšaköst fóru yfir stöšuna meš honum fram til žessa en sumariš og ekki sķst voriš hafa veriš įkaflega višburšarrķkt fram til žessa.

„Žetta er bśiš aš vera ansi įhugavert. Byrjaši meš rosa hvelli. Noršan slagvišri og snjókoma og eitthvaš sem menn hafa ekki séš ķ fimmtķu įr. Žaš fór heil vika ķ žetta. Ég var einmitt ķ holli ķ Mżvatnssveitinni žegar žetta skall į. Įin var svo hreinlega óveišanleg ķ viku į eftir. Svo tók viš smį vor og allir voru fastir ķ drullu og ekki hęgt aš komast į veišistaši. Loks fór hśn į flug og bęši Mżvatnssveitin og Dalurinn eru bśin aš vera ķ hörku formi, veišilega séš,“ sagši Hrafn Įgśstsson ašspuršur um hvernig lķfiš hefši veriš fyrir noršan fram til žessa. Hann er ekki bśsettur žar en bśinn aš fara nokkrar ferširnar til žessa og hefur drukkiš žetta ķ sig.

Samanboriš viš fyrri įr. Betra eša svipaš og venjulega?

„Ég held aš žetta sé meš žvķ betra į bįšum svęšunum. Viš sjįum aš žaš er stękkandi fiskur ķ Mżvatnssveitinni. Rosalega vel haldnir og stórir og menn eru aš žakka žaš aukningu ķ veiša og sleppa. Hann viršist nį aš stękka meira fiskurinn og žeim fjölgar sem nį žessari góšu stęrš.

Komin nż sending ķ Dalinn

Ķ Laxįrdalnum er komin nż sending af žvķ sem žeir köllušu ķ gamla daga, nżrenning. Žaš eru silfurbjartir 50 til 55 sentķmetra svona rśgbķboltar, alveg ķ bunkum. Žessir fiskar hafa ekki sést žarna ķ nokkur įr og žetta er mikil rįšgįta. Žaš er farin ķ gang rannsókn į žessum fiskum. Menn velta fyrir sér hvort hann er aš koma ofan aš eša nešan aš. Žvķ žessi fiskur var ekki 30 til 40 sentķmetrar ķ fyrra į sömu stöšum og hann er nśna. Hann er aš koma einhvers stašar aš žessi fiskur. Žannig aš nęsta įr lķtur mjög vel śt. Žį er žessi fiskur oršinn fimm til tķu sentķmetrum stęrri. Žessir fiskar eru ofbošslega skemmtilegir stangveišifiskar. Hnausžykkir žriggja til fimm punda fiskar.“

Hefuršu kenningu?

„Žetta er mikil rįšgįta. Lķklega er žetta žannig, ef ég horfi į žetta śt frį mér, aš žaš eru rosalega góšir hrygningarstašir ķ Laxįrdal. Žaš eru sterk urrišaóšöl žekkt ķ Dalnum. Hann vill hrygna į grynningum ķ įkvešinni möl ķ įkvešnum straumi og žessi skilyrši er vķša aš finna efst ķ flóum og viš hólma. Heimamenn eru sammįla žvķ žarna sé vķša aš finna góš skilyrši fyrir hrygningu.

Žessi fiskur er nśna aš koma į uppeldisslóširnar sķnar sem veršandi hrygningarfiskur og aš byrja taka žįtt ķ tilhugalķfinu ķ įr eša nęsta įr, en hann er męttur į svęšiš. Hvert fer hann ķ millitķšinni, hvert fara žessir fiskar? Žeir eru į žessum stöšum, mjög lķklega sem seiši en fęra sig svo eitthvert žar sem eru betri skilyrši į uppvaxtartķmanum. Annaš hvort fer hann upp eftir eša nišur eftir. Žaš getur veriš aš hann fęri sig nišur į nešri hluta dalsins. Žaš er žekkt aš žar er smęrri fiskur.

„Žaš er kominn nżrenningur“

Ķ gamla daga var žetta žannig žegar talaš var um nżrenninginn aš efsti bęrinn Ljótsstašir varš fyrst var viš žetta. Žį var hringt ķ sveitasķmann og tilkynnt. „Žaš er kominn nżrenningur,“ žvķ žetta var besti matfiskurinn. Žį var stutt ķ žaš aš hann kęmi nešar og nešar. Žannig aš hann gęti svo sem veriš aš koma bęši ofan aš og nešan aš. En žetta segir okkur aš įstandiš į įnni, žegar aš svona gerist hlżtur aš hafa veriš gott.

Žessi fiskur hefur ekki tekiš žįtt ķ hrygningu žvķ eftir hana verša žeir brśnir og fį į sig hrygningarlitinn. Žaš sem er svo įhugavert viš Laxįrurrišann er aš hann veršur seint kynžroska žannig aš hann notar alla orkuna ķ aš stękka. Žegar hann er oršinn fimmtķu til sextķu sentķmetrar žį er hann tilbśinn til aš fara aš hrygna. Vķšast er žessu öšruvķsi fariš. Hann veršur kynžroska svo snemma og žį fer öll orkan ķ žaš. Undantekningin er Žingvallavatn og fiskur sem hegšar sér svona veršur stęrri.“ Hrafn hefur sökkt sér ķ fróšleik um urriša ķ Laxį og žaš er meira.

„Žessi stofn hrygnir bara annaš hvert įr og notar žį hitt įriš til vaxtar og višhalds. Meš žvķ aš sleppa śr öšru hverju įri žį lifir stofninn betur af. Ķ erfišu įri žegar reynir į fiskinn žį sleppa žeir betur sem ekki eyddu sķšustu orkudropunum ķ hrygningarferliš sem er bęši strangt og krefjandi. Hluti af stofninum er žar af leišandi alltaf ķ pįsu og hugsar bara um aš stękka og efla sig.“

„Eru draumafiskarnir“

Hrafn segir aš fyrir žį sem stunda stangveiši séu žetta draumafiskar. Verša stórir og žessir silfrušu urrišar sem verša jafnvel sextķu til sjötķu sentķmetrar og slepptu śr hrygningu, žeir eru svakalega sterkir og oftar en ekki nįst žeir ekki.

Veišin hefur veriš góš ķ sumar. Mżvatnssveitin er bśin aš gefa um 2.300 fiska og sleppihlutfalliš er 83% sem veit į gott upp į framhaldiš. Ķ Laxįrdalnum hafa veišst tęplega 700 urrišar og sleppihlutfall er 100%. Mešalstęršin ķ Mżvatnssveitinni er 52 sentķmetrar en en ķ Dalnum 58 sentķmetrar. Žessar tölur styšja viš žaš sem sagt er um svęšin. Fleiri og minni uppfrį ķ Mżvatnssveitinni en fęrri og stęrri nišurfrį, ķ Dalnum.

Hvaš meš lķfrķkiš, annars?

Hrafn hlęr. „Viš vorum einmitt aš ręša žetta um daginn. Viš veišimenn erum įhyggjufķklar. Žaš er alltaf eitthvaš. Ef žaš er ekki vešriš žį er žaš birtan og svo enda margir į aš kenna veišifélaganum um, ef žeir finna ekkert annaš. Okkur finnst alveg vanta nś, eša žaš mętti koma ein varggusa. Žaš kom ein ķ jśnķ en žetta eru svo stórir fiskar. Žeir žurfa svo mikiš til aš višhalda sér. Viš sįum ķ fyrra aš fiskurinn var oršinn frekar grannur upp śr mišjum jślķ en žį kom varggusa ķ lok jślķ og žeir bęttu į sig einu til tveimur pundum į stuttum tķma. Žetta var alveg rosalegt. Žó aš žetta sé žreytandi į mešan aš mżvargurinn er viš įna, fyrir žį sem eru aš veiša žį gerir žetta rosa mikiš fyrir lķfrķkiš og ekki sķst fuglana.

Var lķkast kjarnorkuvetri

Žegar spurt er um lķfrķkiš žį fór žessi noršanhvellur afar illa meš fuglastofna viš įna. Lķfrķkiš er ķ miklu sįrum eftir žetta. Fyrst eftir vešriš žį var įstandiš eins og eftir kjarnorkuvetur. Allt morandi ķ daušum fuglum og lķtil stemming ķ nįttśrunni. Snjór vķša og žetta var mjög skrķtiš žvķ vešriš var kannski tólf grįšur og sól.

En nś sjįum viš aš endurnar eru aš verpa aftur. Žannig aš fuglinn er seinn til. Žaš kęmi sér lķka vel fyrir hann aš fį mżvarg nśna. Mér er sagt aš žessar göngur af mżinu geti veriš ein til žrjįr ķ góšu sumri en vaninn er tvęr.“

Veišin dettur gjarnan nišur žegar mżvargurinn gżs upp. Eins og Hrafn bendir į žį keppa heimahnżttar flugur vart viš klasa af gómsętum mżflugum sem renna hjį ķ milljaršavķs. Hins vegar žegar frambošiš minnkar žį virka žessar heimageršu betur.

„Eins og ég segi viš erum įhyggjufķklar. Žegar mżiš gengur yfir žį er fiskurinn aš stękka og žaš nżtist okkur betur sķšar. En viš ręddum ķ einu hollinu ķ sumar aš viš erum svo spennt og viljum svo lenda ķ góšum ašstęšum aš į milli žess sem įhyggjufķknin sękir į okkur žį grķpur marga veišimenn fullkomnunarótti. Aš ašstęšur verši į einhvern hįtt ekki nęgilega góšar.“ Hrafn hlęr og žetta getur veriš eitthvaš sem margir veišimenn tengja viš. Įhyggjufķkn og fullkomnunarótti.