Samgönguverkfręšingurinn Žórarinn Hjaltason segir aš tafir į höfušborgarsvęšinu ķ umferšinni séu ekki minni en ķ sambęrilegum borgum ef litiš er į įrlegt tķmatap į įlagstķma og svokallašan tafastušul.

Žetta kemur fram ķ ašsendri grein ķ Morgunblašinu en mbl.is birti frétt ķ sķšustu viku undir fyrirsögninni „Minni tafir en ķ sambęrilegum borgum“.

Sś frétt var byggš į grein­ing­um sem Berg­lind Hall­grķms­dótt­ir, sam­göngu­verk­fręšing­ur hjį Eflu, vann śt frį fljót­andi öku­tękja­gögn­um (TomTom) sem sżna mešal­feršatķma og mešal­hraša į og utan hį­anna­tķma. Bar hśn höfušborgarsvęšiš saman viš Bergen, Įrósar og Malmö.

https://www.mbl.is/frettir/innlent/2024/11/14/minni_tafir_en_i_sambaerilegum_borgum/

Mešalökuhraši ekki besti męlikvaršinn

Žórarinn segir aftur į móti aš mešalökuhraši sé ekki góšur męlikvarši til aš meta umferšartafir žvķ aš samkvęmt žeim męlikvarša žį sé til dęmis „um­feršartafa­borg­in“ Los Angeles meš minni umferšartafir en Reykjavķk.

Hann segir aš į TomTom-listanum sé aš finna tvo ašra męlikvarša sem betra sé aš nota. Svokallašan „Tafastušul“, sem seg­ir til um hve miklu lengri tķma (%) bķl­feršir taka sam­an boriš viš feršatķma žegar eng­ar eru um­feršartaf­irn­ar, og „įrlegt tķmatap į įlagstķma.“

Ef tafastušullinn er skošašur žį eru umferšartafir įfram mestar į Įrósarsvęšinu, höfušborgarsvęšiš kemur žar į eftir, svo Malmö og svo Bergen.

Įrlegt tķmatap mest į höfušborgarsvęšinu

Ef skošaš er įrlegt tķmatap į įlagstķma žį kemur fram aš umferšartafir eru mestar į höfušborgarsvęšinu, žar sem ökumenn tapa į hverju įri aš mešaltali 44 klukkutķmum į įlagstķma, af fyrrnefndum borgum.

Įrlegt tķmatap er 40 klukkutķmar į Įrósa­svęšinu, 29 klukkutķmar ķ Bergen og 26 klukkutķmar ķ Malmö.

Greinin ķ heild sinni:

Į mbl.is 14. nóv­em­ber sķšastlišinn birt­ist frétt meš fyr­ir­sögn­inni „Minni taf­ir en ķ sam­bęri­leg­um borg­um“. Fjallaš var um er­indi sem dr. Berg­lind Hall­grķms­dótt­ir sam­göngu­verk­fręšing­ur flutti į morg­un­fundi sama dag hjį Vega­geršinni. Berg­lind bar um­feršartaf­ir ķ Rekj­a­vķk sam­an viš um­feršartaf­ir ķ Ber­gen, Mįlmey og Įrós­um, sem hśn tel­ur vera sam­bęri­leg­ar borg­ir. Ég er ósam­mįla žvķ, einkum af tveim įstęšum.

Ķ fyrsta lagi žarf aš bera sam­an borg­ar­svęšin (ekki bara borg­ina sjįlfa). Į Ber­gensvęšinu bśa 420 žśsund manns, 700 žśsund į Mįlmeyj­ar­svęšinu og 367 žśsund į Įrósa­svęšinu. Skandi­nav­ķsku borg­ar­svęšin eru žvķ mun fjöl­menn­ari en höfušborg­ar­svęšiš meš sķna 244 žśsund ķbśa.

Ķ öšru lagi er höfušborg­ar­svęšiš bķla­borg. Um­feršartaf­ir ķ bķla­borg­um eru aš jafnaši mun minni en ķ öšrum borg­um (heim­ild: Traffic Index, Selected Metropolit­an Areas | The Geograp­hy of Tran­sport Systems)

Sam­an­b­uršur mišaš viš mešalöku­hraša

Berg­lind notaši „TomTom Traffic Index“ til aš fį mat į um­feršart­öf­um, Traffic Index rank­ing | TomTom Traffic Index . Matiš er byggt į upp­lżs­ing­um śr fjölda leišsögu­tękja į veg­um TomTom. Ķ upp­hafi hvers įrs er birt mat TomTom į um­feršart­öf­um tęp­lega 400 borga og er Reykja­vķk žar į mešal. Gild­in sem Berg­lind notaši eru mat į um­feršart­öf­um ķ mišborg viškom­andi borg­ar.

Til žess aš fį mat į um­feršart­öf­um borg­ar­svęša žarf aš smella į hnapp­inn „Metro area“ efst į TomTom-list­an­um. Žį veršur nišurstašan sś aš um­feršarįstandiš er verst ķ Įrós­um, en best į höfušborg­ar­svęšinu. Į Įrósa­svęšinu tek­ur aš mešaltali 15 mķn­śt­ur aš aka 10 km og mešalöku­hraši į įlags­tķma er 35 km/​klst. Į höfušborg­ar­svęšinu tek­ur aš mešaltali 12 mķn­śt­ur og 40 sek­śnd­ur aš aka 10 km og mešalöku­hraši į įlags­tķma er 38 km/​klst.

Um­feršartafa­borg­in Los Ang­eles

Eins og flest­um er kunn­ugt er Los Ang­eles žekkt fyr­ir mikl­ar um­feršartaf­ir. Žar eru vķša lang­ar bišrašir į įlags­tķma. Ef viš not­um mešalöku­hraša sem męli­kv­arša į um­feršartaf­ir, žį eru um­feršartaf­ir į LA-svęšinu minni en į höfušborg­ar­svęšinu!

Žar tek­ur aš mešaltali 12 mķn­śt­ur og 10 sek­śnd­ur aš aka 10 kķló­metra og mešalöku­hraši į įlags­tķma er 39 km/​klst. Skżr­ing­in er ein­fald­lega sś aš žrįtt fyr­ir lang­ar bišrašir į įlags­tķma er mešalöku­hraši į LA-svęšinu til­tölu­lega hįr vegna žess aš žar aka menn gjarn­an į 120-130 km/​klst. hraša į hrašbraut­un­um ķ frjįlsu um­feršarflęši.

Ašrir męli­kv­aršar į um­feršartaf­ir

Į TomTom-list­an­um eru einnig til­greind­ir eft­ir­far­andi męli­kv­aršar į um­feršartaf­ir:

a) Taf­astušull (e. congesti­on level %)

b) Įrlegt tķmatap į įlags­tķma (e. time lost per year at rush hours)

Ég tel aš mun betra sé aš nota žessa męli­kv­arša en mešalöku­hraša. Taf­astušull borg­ar­svęšis seg­ir til um hve miklu lengri tķma (%) bķl­feršir taka sam­an boriš viš feršatķma, žegar eng­ar eru um­feršartaf­irn­ar, sam­an­ber heim­ild­ina Traffic Index, Selected Metropolit­an Areas | The Geograp­hy of Tran­sport Systems.

Taf­astušull er sķ­breyti­leg­ur yfir dag­inn. Upp­gef­inn taf­astušull hjį TomTom er dagsmešaltal. Til skamms tķma var borg­un­um į TomTom-list­an­um rašaš eft­ir taf­astušlin­um.

Fyr­ir­tękiš Inrix, sem einnig met­ur um­feršartaf­ir, not­ar einkum įr­legt tķmatap į įlags­tķma sem męli­kv­arša į um­feršartaf­ir.

Viš skul­um nś skoša hvernig röš borg­ar­svęšanna breyt­ist ef žess­ir męli­kv­aršar eru notašir. Smell­um fyrst į „Metro area“ til aš fį allt borg­ar­svęšiš. Sķšan smell­um viš į „Congesti­on level %“ sem er efst ķ viškom­andi dįlki. Žį veršur nišurstašan sś aš um­feršartaf­ir eru įfram mest­ar į Įrósa­svęšinu žar sem taf­astušull­inn er 23%. Hins veg­ar er taf­astušull­inn į höfušborg­ar­svęšinu 19%, en ašeins 16% į Mįlmeyj­ar­svęšinu og 13% į Ber­gensvęšinu.

Įrlegt tķmatap

Skošum nś nišur­stöšurn­ar mišaš viš įr­legt tķmatap į įlags­tķma. Smell­um į „Time lost per year at rush hours“ į TomTom-list­an­um. Göng­um śr skugga um aš stillt sé į į „Metro area“. Žį veršur nišurstašan sś aš um­feršartaf­ir eru mest­ar į höfušborg­ar­svęšinu, žar sem öku­menn tapa į hverju įri aš mešaltali 44 klst. į įlags­tķma. Įrlegt tķmatap er 40 klst. į Įrósa­svęšinu, 29 klst. į Ber­gensvęšinu og 26 klst. į Mįlmeyj­ar­svęšinu.

Mišaš viš ženn­an męli­kv­arša trón­ir höfušborg­ar­svęšiš į toppn­um ķ sam­an­b­uršinum og er nr. 143 į TomTom-list­an­um. Žaš er mjög óešli­legt aš litla bķla­borg­in okk­ar sé į žess­um staš. Til fróšleiks er Los Ang­eles-svęšiš nr. 105 į list­an­um meš įr­legt tķmatap upp į 50 klukku­stund­ir.