Strandveiðar þessa sumars hefjast á morgun, 2. maí. Örn Pálsson, framkvæmdastjóri Landssambands smábátaeigenda, segir sjómenn bjartsýna á komandi vertíð.
Í samtali við 200 mílur segist Örn reikna með að svipaður fjöldi báta og í fyrra muni róa fyrsta veiðidaginn, eða um 250 talsins, en tekur fram að veður gæti haft áhrif þar á. Bátunum muni síðan fjölga er líða tekur á sumarið og samtals verði veiðar stundaðar á um 550 bátum.
Bátarnir voru 548 í fyrra og fækkaði um tæplega fimmtíu frá árinu áður, er þeir voru 594. Árið 2017 voru þeir 664. Örn segist ekki eiga von á að þessi þróun haldi áfram í ár.
„Í fyrra hættu menn aðeins við vegna þess að fiskverð var mjög lágt þarna í upphafi, auk þess sem veiðigjaldið var hátt. Það dró úr áhuga manna en því er ekki til að dreifa í dag. Ég hugsa því að það verði ekki færri á strandveiðum í ár og vona að það fjölgi eitthvað.“
Þær breytingar hafa verið gerðar á lagaumhverfi strandveiða að heimilt er nú að óska eftir að strandveiðileyfi verði fellt úr gildi. Ósk um það þarf að berast Fiskistofu í síðasta lagi 20. dag mánaðarins á undan niðurfellingu leyfisins. Eftir niðurfellingu strandveiðileyfis er viðkomandi heimilt að stunda veiðar í atvinnuskyni samkvæmt öðrum leyfum.
„Ég finn það alveg að það eru aðilar, til dæmis við Faxaflóa, sem hugsa sér að stunda strandveiðar í maí og júní. Það hefur verið voðalega tregt á þessu svæði í júlí og ágúst og þá hafa menn viljað frekar fara í annars konar veiðar. Þá býðst þeim þetta úrræði í ár.“
Í ár má einnig nota aðrar aðferðir til að tilkynna brottför úr höfn til Vaktstöðvar siglinga, til að mynda með sérstöku smáforriti frá Vaktstöð siglinga.
Kristján Þór Júlíusson, sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, skrifaði undir reglugerð um strandveiðarnar á mánudag. Samkvæmt henni verður heimilt að veiða á handfæri samtals allt að 11.100 tonn af óslægðum botnfiski. Því til viðbótar er heimilt að veiða þúsund tonn af ufsa.
Þetta er mesti afli sem heimilt hefur verið að veiða á strandveiðum frá því að þær hófust árið 2009. Það ár voru heimildirnar 3.955, en veitt var í tvo og hálfan mánuð. Árið 2010 var miðað við 6.800 tonn í fjóra mánuði og 8.500 tonn árið eftir. Frá 2012 til 2015 var heimilt að veiða 8.600 tonn, níu þúsund tonn 2016 og 9.760 tonn árið 2017. Í fyrra var svo heimilt að veiða 10.200 tonn af óslægðum botnfiski.
„Ég á von á að þetta magn nægi og við búumst líka við að betri afkoma verði af veiðunum,“ segir Örn um þessa aukningu. Sér finnist sem innan raða sambandsins séu sjómenn almennt bjartsýnir á komandi vertíð. „Svo er það náttúrlega þessi eilífa spurning; hvernig mun fiskast?“