Mætti margfalda kræklingaframleiðslu

Íslenskur kræklingur á mikið inni, að mati Jóns Arnar Pálssonar, ráðgjafa hjá Eldi og umhverfi ehf. Jón hefur lengi fylgst með greininni og aðstoðað innlenda kræklingaræktendur, og væntir hann þess að margfalda mætti framleiðsluna samhliða því að stækka innanlandsmarkað til muna.

„Í dag eru þrjú fyrirtæki sem rækta íslenskan krækling og framleiða samtals um 100 tonn á ári. Varan selst öll innanlands og þarf að flytja inn nokkur tonn til viðbótar til að anna eftirspurn,“ segir Jón og bendir á að það séu einkum veitingastaðir sem kaupa krækling og elda fyrir erlenda ferðamenn þó jafnt og þétt fjölgi í hópi Íslendinga sem kunna að meta þennan mat og hafi gaman af að elda hann sjálfir.

„Kræklingarækt á Íslandi hófst fyrir alvöru fyrir um 20 árum og í kringum aldamótin að ráðist var í stórt tilraunaverkefni bæði á Breiðafirði og í Eyjafirði. Það leiddi þó ekki til þess að framleiðsla hæfist en skapaði þekkingu sem nýtist greininni í dag. Fyrir vestan var byrjað með annað átak 2007, á vegum Atvinnuþróunarfélags Vestfjarða, en af fjórum svæðum sem það verkefni náði til er á tveimur þeirra ræktun í gangi í dag. Höfum við núna ST2 ehf. sem ræktar í Steingrímsfirði og móðurfyrirtækið Strandaskel á Drangsnesi sem vinnur vöruna og selur, og síðan Bláskel í Stykkishólmi, og loks Nesskel í Króksfjarðarnesi, en af þessum fyrirtækjum eru umsvifin mest hjá Strandaskel,“ útskýrir Jón og bætir því við að kræklingurinn sé svo mikilvægur fyrir íbúa Drangsness að hann færi þeim meiri tekjur en grásleppan.

Jón bendir á að kræklingsræktunin nýti aðeins lítið brot af því svæði þar sem hægt væri að rækta skel og ekki annað að sjá en að umfangsmeiri ræktun myndi ekki valda neinum árekstrum við veiðar eða eldi. Þá gæti vel verið mögulegt að stórauka eftirspurn innanlands með því að auka framboð og gera kræklingarétti aðgengilegri víðar, jafnvel í vegasjoppum og í hversdagslegu umhverfi líkt og tíðkast á meginlandi Evrópu. „Flinkir matreiðslumenn hafa haft á orði við mig að það að galdra fram ljúffengan rétt úr heilfrystum kræklingi, sem borinn er fram í skál og með frönskum kartöflum á belgíska vísu, sé einfaldara og fljótlegra en að matreiða hamborgara.“

Jón Örn Pálsson er ráðgjafi hjá Eldi og umhverfi ehf.

Tandurhreinn og með góða holdfyllingu

Er margt sem hjálpar íslenska kræklingnum og segir Jón að ef fyrirtæki og fjárfestar tækju bara stökkið ætti að vera hægt að fá mjög ásættanlegt verð á erlendum mörkuðum. „Sjórinn er hreinni hér en t.d. umhverfis Holland og Frakkland og varan heilnæmari fyrir vikið. Kaldur sjórinn hægir líka á vexti og efnaskiptum kræklingsins sem leiðir til þess að hann fær mun meiri holdfyllingu. Loks er það kostur fyrir útflutning á íslenskum kræklingi að hann hrygnir ekki á sama tíma og sá annars staðar í Evrópu og getur því myndast glufa á markaðinum sem hægt væri að nýta á meðan kræklingurinn þaðan er ekki söluhæfur.“

Væntir Jón þess að það ætti að geta verið auðsótt að fá íslenskan krækling vottaðan fyrir hreinleika, gæði og sjálfbærni og þannig fá enn betri verð fyrir vöruna. „Væri þá upplagt fyrir framleiðendurna að efna til samstarfs t.d. um að nota sameiginlegt íslenskt upprunamerki.“

Ítarlegri umfjöllun má lesa í ViðskiptaMogganum, sem fylgdi Morgunblaðinu á miðvikudag.