Sjávarútvegsskóli unga fólksins hófst sem leið fyrir Síldarvinnsluna að vekja áhuga ungra heimamanna á atvinnutækifærum í sjávarútvegi. Skólanum hefur vaxið fiskur um hrygg og er útrás hugmyndafræðinnar í bígerð.
Skólinn hefur stækkað mjög mikið og þá sérstaklega á síðasta ári. Árið 2018 vorum við með 157 nemendur en í fyrra um fjögur hundruð. Þannig að það var mjög ánægjuleg breyting milli ára sem kannski af einhverju leyti er vegna Covid, ég veit það ekki, en það getur verið að krakkarnir hafi ekki átt eins greiða leið í sumarvinnu eins og áður,“ segir Guðrún Arndís Jónsdóttir, forstöðumaður Sjávarútvegsmiðstöðvar Háskólans á Akureyri sem rekur sjávarútvegsskólann. Hún segir tilgang skólans að kynna fyrir grunnskólanemendum atvinnu- og námsmöguleika í sjávarútvegi.
„Sjávarútvegsskólinn var stofnaður af Síldarvinnslunni hf. á Neskaupsstað árið 2013 og var fyrst eingöngu starfræktur á Austfjörðum með aðkomu Síldarvinnslunnar og fleiri fyrirtækja fyrir austan. En svo tekur Sjávarútvegsmiðstöð Háskólans á Akureyri við skólanum árið 2017 og er hann þá útvíkkaður og náði þannig til sveitarfélaga í Eyjafirði og var einnig á Húsavík. Síðastliðið sumar taka Reykjavík, Sauðárkrókur og Vesturbyggð þátt í fyrsta sinn. Í Vesturbyggð var lögð sérstök áhersla lögð á fiskeldið samhliða fræðslu um almennan sjávarútveg,“ segir Guðrún Arndís.
Hún útskýrir að skólinn sé starfræktur sem samvinnuverkefni með sveitarfélögum í gegnum vinnuskólana og fá krakkarnir laun vikuna sem þau eru í skólanum. Þá er skólinn alfarið fjármagnaður af fyrirtækjum í sjávarútvegi sem bæði styrkja hann beint og standa straum af öllum kostnaði. „Frá því að Sjávarútvegsmiðstöðin koma að þessu hafa kennarar skólans verið útskrifaðir úr eða eru nemendur í sjávarútvegsfræðinni við Háskólann á Akureyri. Þannig að þetta hefur verið atvinnuskapandi fyrir þau líka,“ bætir Guðrún Arndís við.
Aðspurð kveðst hún ekki þekkja til sambærilegra skóla annar staðar í heiminum. „Þetta var bara frumkvöðlastarfsemi af hálfu Síldarvinnslunnar,“ segir hún.
Þá hefur skólinn vakið töluverða athygli erlendis, að sögn hennar og hefur verið hrint af stað þróun nýs skóla þar sem hugmyndafræði og skipulag Sjávarútvegsskóla unga fólksins verður lögð grundvallar nýs Fiskeldisskóla unga fólksins þar sem ungt fólk á aldrinum 14-20 ára verður frætt um atvinnu- og námsmöguleika í fiskeldi.
„Háskólinn á Akureyri ásamt Fisktækniskólanum, Háskólanum á Hólum og Arnarlaxi eru núna að hefja samstarf við skóla í Noregi, Svíþjóð og Finnlandi vegna náms tengt fiskeldi á framhaldsskóla- stigi. Það er hugmyndin um sjávarútvegsskólann sem verður til þess að við hjá Háskólanum á Akureyri erum með í því verkefni. Þá er hugsunin sú að koma á fiskeldisskóla unga fólksins með sjávarútvegsskólann að fyrirmynd. Við erum bara rétt að hefja þá vegferð,“ útskýrir Guðrún Arndís.
Hún leiðir þátttöku Háskólans á Akureyri og hefur skólinn hlotið um 40 milljóna króna Erasmus+ styrk sem samstarfsaðili í verkefninu „ Bridges“ en það snýr að þróun starfsmenntunar á sviði fiskeldis. Bridges var úthlutað fjórum milljónum evra í heild, um 600 milljónum íslenskra króna. „Þetta er og verður mjög spennandi og krefjandi verkefni,“ segir hún.
Hlutverk Háskólans á Akureyri í verkefninu verður meðal annars að hanna verkfæri til miðlunar kennsluefnis og þekkingar um nýsköpun í sjávarútvegi og innleiða hugmyndafræði Sjávarútvegs- og Fiskeldisskóla unga fólksins bæði á Íslandi og í samstarfslöndum. Þá mun skólinn einnig sjá um skipulag ráðstefna um nám í fiskeldi þar sem saman munu koma fræðsluaðilar og fyrirtæki í fiskeldi.
Starfsemi Sjávarútvegsmiðstöðvarinnar nær einnig langt út fyrir samstarf við nágrannaríki Íslands og hafa nemendur í fyrrum Sjávarútvegsskóla Sameinuðu þjóðanna, sem nú heitir GRÓ- ptf, Sjávarútvegsskóli UNESCO, sótt Háskólann á Akureyri heim. Hefur starfsmaður Sjávarútvegsmiðstöðvarinnar aðstoðað nemendur meðan á dvöl þeirra stendur.
„Í fyrra fengum við um 30 nema víðsvegar að, Afríku, Asíu og Suður-Ameríku, og kynntum fyrir þeim sjávarútveginn hér,“ segir Guðrún Arndís. „Það er líka mjög fræðandi fyrir okkur að vita hvað fólk í þróunarríkjunum er að gera og hvernig sjávarútvegur er þar. Þetta er í hag beggja aðila,“ útskýrir hún.