Plastmengun og súrnun sjávar áhyggjuefni

Mælingar vísa til þess að súrnun sjávar sé einna hröðust á heimsvísu í hafinu fyrir norðan Ísland. Hafa rannsóknir á afleiðingum súrnunar á lífríkið í sjónum við strendur landsins verið efldar.

Þetta kemur fram í nýútgefinni skýrslu umhverfis- og auðlindaráðuneytisins um ástand hafsins við Ísland með tilliti til mengunar og fleiri umhverfisþátta.

Tilefni skýrslunnar er ráðherrafundur OSPAR-samningsins um vernd norðaustur Atlantshafsins sem fer fram 1. október næstkomandi.

„Baráttan gegn mengun hafsins hefur verið skýr þáttur í umhverfisstefnu Íslands um langa hríð. Hreint og heilbrigt umhverfi sjávar er nauðsynlegur þáttur í vernd vistkerfa jarðar og þar liggja líka miklir hagsmunir fyrir íslenskt samfélag, fyrir efnahag og ímynd,“ segir í skýrslunni.

Súrnun sjávar eitt alvarlegasta vandamálið

Niðurstöður samantektarinnar benda til þess að sums staðar sé mengun á niðurleið, hvað varðar geislavirk efni og mörg þrávirk lífræn efni, hins vegar sé súrnun sjávar óvíða hraðari á heimsvísu en fyrir norðan Ísland.

„Auk súrnunar hefur hlýnun og breytingar á hafstraumum og sjávarborði áhrif á vistkerfi hafs og stranda. Fylgjast þarf grannt með þeim breytingum og líklegum áhrifum þeirra á lífríki hafsins við Ísland, efnahag og samfélag,“ segir í skýrslunni.

Er þá jafnframt tekið fram að möguleikar til aðlögunar á þessari þróun séu afar takmarkaðir. Er eina raunhæfa lausnin líklega að draga verulega úr losun koldíoxíðs í andrúmsloftið.

Plastmengun stórt vandamál

Kemur þar jafnframt fram að vöktun hérlendis sýni fram á verulegt magn plasts við strendur landsins og finnst örplast víða í lífverum, meðal annars sjófuglum. Er þetta í samræmi við vaxandi vandamál plastmengunar í hafi á heimsvísu.

Hafa íslensk stjórnvöld tekið þetta mál upp, til að mynda á vettvangi Norðurskautsráðsins og vilja þau vinna að alþjóðlegu samkomulagi sem miðar að því að draga úr plastmengun.

Dregið úr styrk mengunarefna

Vísbending er um að dregið hafi úr styrk ýmissa mengunarefna við Íslandsstrendur á borð við þrávirk lífræn efni og geislavirk efni. Má meðal annars skýra þessa þróun af minni losun þessara efna á heimsvísu. Þá virðist ofauðgun af völdum næringarefna vegna fráveitu ekki vandamál í hafinu við strendur Íslands. Hefur þá hætta á alvarlegu olíuslysi við eða undan ströndum landsins farið minnkandi.

 „Vöktun á ástandi hafsins m.t.t. mengunar og annarra umhverfisbreytinga, s.s. súrnunar má efla og sömuleiðis upplýsingagjöf sem tengist henni. Þar þarf m.a. að skoða ný manngerð efni sem geta orðið hættuleg í umhverfinu, bæði þrávirk efni og önnur, s.s. lyfjaleifar,“ segir í skýrslunni.

• 1 blogg um fréttina

Bloggað um fréttina

• Ómar Ragnarsson: Sjórinn tekur ekki endalaust við.