Þann 1. janúar síðastliðinn tóku gildi nýjar reglur í Kína um innflutning matvæla og er í þeim krafist sérstakrar skráningar framleiðenda og fæst samþykki fyrir skráningu eftir mat kínverskra stjórnvalda í gegnum skjalaskoðun, myndbandsúttekt, úttektarheimsókn eða með öllum þáttum.
Kínversk yfirvöld hafa birt lista yfir alla þá aðila sem hafa fengið samþykkta skráningu og hafa alls 116 íslenskir matvælaframleiðendur hlotið skráningu hjá kínverskum yfirvöldum. Af þessum matvælaframleiðendum eru 114 sem framleiða sjávarafurðir og má á listanum finna þekkt fyrirtæki svo sem Samherja, Þorbjörn, Skinney-Þinganes og Loðnuvinnsluna svo fátt sé nefnt. Auk þeirra er fjöldi fiskvinnslufyrirtækja sem framleiða fjölbreytt úrval sjávarafurða.
Þau tvö fyrirtæki sem ekki framleiða sjávarafurðir eru annars vegar súkkulaðiframleiðandinn Omnom og Fjallalamb hf.
Meðal þessara 114 skráninga vegna sjávarafurða eru ekki einungis fyrirtæki heldur eru þar íslensk fiskiskip í miklum mæli en skráning skipa kom til á síðasta ári þegar kínversk yfirvöld fóru að krefjast sérstakrar heilbrigðisvottunar fiskafurða, en reglur þess efnis áttu að taka gildi 1. janúar 2021 en gildistökunni var frestað til 1. desember síðastliðins.
Heilbrigðisvottunarkröfur kínverskra yfirvalda vegna fiskafurða hafa verið liður í aðgerðum gegn útbreiðslu kórónuveirufaraldursins sem kynntar voru í árslok 2020. Hafa þarlend yfirvöld viljað sporna við því að kórónuveiran, sem átti upptök sín í borginni Wuhan í Kína, berist til Kína með innfluttum fiskafurðum.
Nýju reglurnar fela í sér að við fyrstu tvö skipti sem kórónuveira greinist við sýnatöku verður sett vikulangt innflutningsbann á viðkomandi framleiðanda. Á hvert jákvætt sýni eftir það verður sett á fjögurra vikna innflutningsbann.
Ótti um að veiran berist með fiski til Kína hefur verið til staðar um nokkurt skeið og má meðal annars rekja til þess að veiran greindist á skurðbrettum heildsala í höfuðborginni Peking í júní 2020. Stórar dagvöruverslanir í borginni, þar á meðal Carrefour og Wumart, stöðvuðu sölu á laxi í kjölfarið.
Veirusérfræðingurinn Mette Myrmel hjá norsku hafrannsóknastofnuninni (Havforsknings-instituttet) útskýrði í pistli í fyrra að nær útilokað sé að veiran á skurðbrettunum í Kína hafi borist með fiskiflaki heldur að einhver starfsmaður hafi líklega borið smitið inn á strafsstöðina.
Sagði hún litla ástæðu til að óttast matvæli sem eru menguð með virkum veiruögnum. „Veiran smitar ekki með þessum hætti. Í fyrsta lagi þarf veiran að ná að komast hjá því að eyðast meðan hún er á matnum. Svo þarf veiran að fara í meltingarveginn þar sem lágt pH-gildi eyðileggur hana.“