Verið er að gera tilraunir með notkun á skít frá fiskeldisstöðvum, svokallaða laxa- eða fiskimykju, til áburðar við landgræðslu og ræktun. Virðist þessi áburður henta vel til landgræðslu en vegna þess hversu vatnshlutfallið er hátt borgar sig ekki að flytja mykjuna til notkunar langt í burtu.
Með vaxandi laxeldi í kerum á landi og tilkomu seiðastöðva með vatnsendurnýtingarkerfi fellur til aukið magn af skít sem er síaður frá. Mun þessi starfsemi aukast mjög á næstu árum, ef áætlanir ganga eftir.
Gerð hefur verið ein tilraun, að minnsta kosti, með að nota laxamykju við túnrækt og landgræðslu, það er í verkefni sem Landgræðslan, Landbúnaðarháskóli Íslands og fleiri standa að. Mykjan mun hafa komið frá seiðastöð Arctic Fish í Tálknafirði sem er fyrsta seiðastöðin með fullt endurnýtingarkerfi.
Bóndi í Núpasveit er að skoða möguleika á að nota úrgang úr seiðaeldisstöð Fiskeldis Austfjarða á Kópaskeri til landgræðslu, að því er fram kom nýlega í Bændablaðinu. Icelandic Land Farmed Salmon ehf., sem er að undirbúa fiskeldi á strönd Heimaeyjar í Vestmannaeyjum, hefur gert samning við Vestmannaeyjabæ og Landgræðsluna um að nýta laxamykju sem til fellur við eldið í landgræðslu í nágrenni stöðvarinnar, meðal annars í gróðursnauðum hlíðum Eldfells.
Magnús H. Jóhannsson, sviðsstjóri hjá Landgræðslunni, rifjar upp að hann hafi lengi hvatt til aukinnar notkunar á lífrænum áburði. Góður árangur hafi náðst á síðustu árum því frá árinu 2015 hafi magn lífrænna efna til landgræðslu á vegum Landgræðslunnar sexfaldast. Ekkert af því sé fiskimykja. Telur hann mjög jákvætt ef hún bætist við.
Í þróuðum fiskeldislöndum er fiskimykja notuð skipulega til ræktunar og fer sú starfsemi vaxandi með fjölgun stöðva með vatnsendurnýtingarkerfum. Sérhæfð fyrirtæki sjá um þennan þátt starfseminnar.
Ekki liggur fyrir hversu mikið magn fellur til hér á landi eða mun falla til með frekari þróun.
Magnús segir að fiskimykja sem notuð var í uppgræðslu á Rangárvöllum á síðasta ári hafi skilað góðum árangri. Gróðurinn hafi tekið vel við sér. Styrkur næringarefna er ekki hár í fiskimykju eins og hún kemur úr kerunum en það er leyst með því að dreifa miklu magni.
Bendir Magnús á að ákveðnir erfiðleikar séu á því að nýta áburðarefni með miklu vatnsinnihaldi, eins og svínaskít, kúamykju og fiskimykju. Dýrt sé að flytja skítinn og hagkvæmast sé að dreifa honum í nágrenni laxeldisins. Nefnir hann Þorlákshöfn í því efni. Þar séu næg verkefni á gróðursnauðum söndum fyrir mykju úr stækkandi landeldi. Hægt er að minnka vatnsinnihaldið með þurrkun. Það mun hafa verið gert í seiðastöð Arctic Fish í Tálknafirði.
Segir Magnús að rannsaka þurfi betur möguleika á að nota mykjuna við ræktun í landbúnaði. Þar séu aðrar kröfur gerðar en í landgræðslu. Afurðirnar þurfi að vera af ákveðnum gæðum og því skipti máli að bera réttu áburðarefnin á gróðurinn.