„Helstu niðurstöðurnar eru í raun allar til skaða fyrir litlar og meðalstórar útgerðir,“ fullyrðir Örvar Marteinsson, formaður samtaka Smærri útgerða, um tillögur starfshópa verkefnisins Auðlindin okkar í aðsendri grein í Morgunblaðinu á laugardag.

Hann segir í grein sinni að ljóst sé að vinnan sem leggja á til grundvallar frumvarps Svandísar Svavarsdóttur matvælaráðherra um ný heildarlög um stjórn fiskveiða hafi verið „sýndarsamráð“.

Í maí síðasta ári var stefnumótunarverkefnið Auðlindin okkar hrint af stað af Svandísi sem skipaði fjóra starfshópa með fimm einstaklingum í hverjum hóp, sjö manna verkefnastjórn og 27 manna samráðsnefnd með fulltrúum hagaðila, stjórnmálaflokka á Alþingi og formönnum starfshópa.

Frétt af mbl.is

Svandís skipar 46 til að rýna í sjávarútveginn

Fengu ekki að fjalla um tillögurnar

Endanlegar tillögur starfshópanna um breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfin voru kynntar 29. ágúst og var sama dag birt í samráðsgátt sytjórnvalda áform um lagasetningu á grundvelli tillagna hópanna.

„Svokölluð samráðsnefnd fær hins vegar ekki að fjalla um niðurstöðurnar fyrr en 20. september næstkomandi en ráðherra er þó þegar búinn að lýsa yfir fyrirætlunum sínum um lagasetningu. Merkilegt samráð það!“ skrifar Örvar.

Frétt af mbl.is

Þegar birt áform um ný heildarlög um fiskveiðar

„Undirritaður hefur tekið þátt í svokölluðum samráðshópi sem fulltrúi Samtaka smærri útgerða, sem samanstanda að langstærstum hluta af útgerðum krókaleyfisbáta, en hefur einnig lagt sig fram um að tala máli annarra lítilla og meðalstórra útgerða, sem eru fyrst og fremst fjölskyldufyrirtæki í sjávarþorpum um allt landið. Okkar tillögur og athugasemdir hafa ekki síst gengið út á að bæta rekstrargrundvöll krókaleyfisbáta, m.a. með auknu veiðarfærafrelsi, og að verja stöðu fjölskyldufyrirtækjanna. Í stuttu máli virðist ekkert hafa verið hlustað, hvorki á okkur né aðra hagsmunaaðila.“

Óánægja víðar

Orð Örvars eru í takti við afstöðu Landssamband smábátasjómanna, Strandveiðifélag Íslands og Samtök fiskframleiðenda og -útflytjenda sem sendu frá sér yfirlýsingu 3. september þar sem vinnubrögð ráðherra voru sögð „forkastanleg“.

Hörmuðu samtökin að skýrsla starfshópanna hefði verið kynnt sem og áform um lagasetningu án þess að vinna starfshópanna hefði verið kynnt í samráðsnefndinni.

Frétt af mbl.is

Segja vinnubrögð ráðherra „forkastanleg“

Árás á einyrkja og fjölskyldufyrirtæki

„Lagt er til að leggja af svokallaða línuívilnun, m.a. á þeim fölsku forsendum að hún hafi ekki verið fullnýtt. Krókaleyfisbátar eru bundnir miklum lagalegum takmörkunum. Þeir mega eingöngu veiða á króka, þ.e. á línu eða handfæri, og geta því ekki notað þau veiðarfæri sem eru hagkvæmust á hverjum árstíma auk þess sem línuútgerð er mjög kostnaðarsöm. Augljóst er að afnám línuívilnunar mun hraða samþjöppun aflaheimilda í krókaaflamarkskerfinu enn frekar,“ skrifar Örvar.

Hann bendir einnig á að fyrirhuguð hækkun veiðigjalda muni bitna hlutfallslega þyngra á litlar og meðalstórar útgerðir, sérstaklega krókaaflmarksútgerðir vegna veiðarfæratakmarkanna sem þær útgerðir búa við.

Bendir hann á að í skýrslu starfshópanna segir að sannað hafi verið að álagning veiðigjalda leiði til samruna fyrirtækja í greininni og er afleiðing þess stærri og færri útgerðir. Örvar segir því ljóst að tillaga ráðherra sé „enn eitt skref að aukinni samþjöppun. Enn ein árásin á einyrkjana og fjölskyldufyrirtækin sem sjávarþorpin eru byggð á.“

„Til að kóróna þessar fyrirætlanir, þar sem lokaniðurstaðan er að verða augljós, er lögð til hækkun á kvótaþakinu handa þeim fyrirtækjum sem skrá sig á hlutabréfamarkað. Slík ráðstöfun gagnast augljóslega eingöngu þeim allra stærstu, en skaðar enn fremur samkeppnisstöðu lítilla og meðalstórra fyrirtækja í samkeppninni um aflaheimildir. Er þetta til þess fallið að auka sátt um sjávarútveg?“ spyr hann.

Línuveiðar eru kostnaðarsamar að sögn Örvars. mbl.is/Kristinn Benediktsson

Engin sátt

Þá gagnrýnir hann einnig tillögu Svandísar um að hefja tilraunir með uppboð aflaheimilda sem hingað til hafa verið ráðstafað línuívilnun og almennum byggðakvóta. Bent er á að í skýrslu starfshópanna hafi verið varað við þessari leið og að hún hafi reynst illa. Fjársterkustu fyrirtækin hafi getað fest kaup á aflaheimildum á kostnað þeirra smærri.

„Það eru nú meiri öfugmælin þegar ráðherrar segjast standa með byggðunum í landinu eða þegar þeir þykjast hafa áhyggjur af samþjöppun aflaheimilda. Þessi vegferð er augljós. Um hana verður engin sátt,“ segir Örvar að lokum.

Lesa má grein Örvars hér.

Tengdar fréttir

Auðlindin okkar

Telja frumvarp ógna lífskjörum og atvinnufrelsi

• Frumvarpið veiki sjávarútveginn
• Frestur til umsagnar framlengdur í annað sinn
• Fá merki um að sátt náist
• Telja ákvæði sjávarútvegsfrumvarpsins óljós

» Fleiri tengdar fréttir

• Blogga um frétt