67 milljarða króna hagnaður í sjávarútvegi

Í heild má segja að það hafi gengið vel í sjávarútvegi árið 2022. Það er að miklu leyti að þakka fádæma góðri loðnuvertíð.

Þetta mátti lesa úr samantekt Deloitte sem kynnt var á Sjávarútvegsdegi Deloitte, SFS og SA, sem haldinn var í tíunda sinn í dag. Yfirskrift fundarins var Nýsköpun í sjávarútvegi en á þessum degi er einnig farið yfir afkomu sjávarútvegsfyrirtækja og fiskeldis á liðnu ári.

Jónas Gestur Jónasson, löggiltur endurskoðandi hjá Deloitte, fór yfir lykiltölur ársins. Tekjur í sjávarútvegi 2022 jukust um 23,8% frá árinu áður sem má að stórum hluta rekja til loðnuveiðanna. Hagnaður í sjávarútvegi var um 67 milljarðar króna sem er á svipuðum nótum og 2021.

Heildarskuldir í sjávarútvegi hækkuðu um 25 milljarða króna. Arðgreiðslur hækkuðu um fjóra milljarða en stór hluti arðgreiðslna kemur frá fyrirtækjum sem eru skráð á markað.

Fjárfestingar aukist

Bein opinber gjöld voru 27 milljarðar króna og hækkuðu um rúmlega fimm milljarða. Þar af voru veiðigjöld 7,9 milljarðar. Á yfirstandandi ári stefnir í að veiðigjöldin verði 10-11 milljarðar. Fjárfestingar hafa aukist og voru 31 milljarður í fyrra.

Þó að tekjur hafi aukist verulega í fiskeldi var 2,3 milljarða króna tap af rekstri í greininni. Starfsmönnum í greininni hefur fjölgað um 49% frá 2018. Efnahagsreikningur fiskeldisfyrirtækja er sterkur sem er nauðsynlegt í þeirri miklu uppbyggingu sem greinin er í. Bein opinber gjöld félaganna voru rúmlega 1,4 milljarðar króna.

Hækkun virðist  vera að ganga til baka

Heiðrún Lind Marteinsdóttir, framkvæmdastjóri SFS, benti á að það væri ekki víst að sami góði gangur haldi áfram árið 2023. Sala á loðnu hafi gengið treglega það sem af er árinu og hækkun á verði sjávarafurða á fyrra ári virðist vera að ganga til baka.

Sagan sýni að verð á sjávarafurðum standi í beinum tengslum við efnahagshorfur í helstu viðskiptalöndum okkar. Nú þegar harðnar í ári hjá þeim er verð farið að lækka. Við þetta má svo bæta hækkunum á aðföngum. Liðið ár hafi því falið í sér áskoranir.

Þá sagði Heiðrún einnig að grunnurinn að nýsköpun í sjávarútvegi væri langtímasýn sem hefur orðið til með tryggum aflaheimildum. Þannig verði til svigrúm til fjárfestinga í greininni.

Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra sagði nýsköpun í sjávarútvegi vera „grjóthart efnahagsmál”. Sjávarútvegurinn gæti orðið sá sjálfbærasti í heimi með nýsköpunina að vopni.

Fram kom einnig í máli ráðherrans að Ísland væri í 20. sæti yfir nýsköpun í heiminum en í 87. sæti þegar kemur að útskrfit úr raungreinum (STEM). Leggja þyrfti meiri áherslu á menntakerfið og rannsóknarstarf. Hátt í þriðjungur karla væri aðeins með grunnskólapróf sem er með því versta innan OECD. Menntun væri forsenda nýsköpunar og mikilvægt væri að Íslendingar sofnuðu ekki á verðinum.

Efnahagsævintýri þarf innviði

Guðmundur Fertram Sigurjónsson, forstjóri og stofnandi Kerecis, rakti söguna á bak við fyrirtækið Kerecis og hvernig gekk að koma nýjum lausnum á markað.

Hlutur Kerecis í verðmætasköpun af þorskveiðum Íslendinga hafi verið um 10% í fyrra og stefndi í að verða allt að 17% á þessu ári.

Guðmundur lagði áherslu á að ef halda ætti „efnahagsævintýri Vestfjarða” áfram, með Kerecis, fiskeldi og hefðbundnum sjávarútvegi, yrði að treysta innviði á svæðinu, sérstaklega samgöngur og raforku.