Breið pólitísk samstaða hefur myndast í Danmörku um bann við losun á skolvatni úr útblásturshreinsibúnaði (e. scrubber) í sjó innan landhelgi frá og með 1. júlí 2025. Niðurstöður rannsókna sem framkvæmdar hafa verið á undanförnum árum hafa bent til þess að skolvatnið valdi verulegri mengun, en notkun búnaðar af þessum toga var heimilaður hér á landi árið 2019, að því er fram kemur í fréttaskýringu í Morgunblaðinu í dag.
Árni Finnsson, formaður Náttúruverndarsamtaka Íslands, segir í samtali við Morgunblaðið fyrirhugað bann í Danmörku hvatningu til íslenskra stjórnvalda að taka notkun búnaðar af þessum toga við Íslandsstrendur til endurskoðunar.
Löngu þekktur vandi
Margar þjóðir hafa um nokkurt skeið unnið að því að draga úr notkun svartolíu sem eldsneyti á skip með því að setja takmarkanir á eldsneyti sem inniheldur mikinn brennistein. Hefur víða verið sett bann við notkun á svartolíu sem eldsneyti á skip, en þó með undanþágu fyrir skip sem nýta hreinsunarbúnað.
Í febrúar 2020, aðeins tveimur mánuðum eftir að Guðmundur Ingi Guðbrandsson, þáverandi umhverfisráðherra, heimilaði notkun hreinsibúnaðarins í reglugerð, greindi breska blaðið Guardian frá því að í leynilegri innanhússkýrslu Alþjóðasiglingamálastofnunarinnar (IMO) væri vakin athygli á mögulegri hættu sem stafaði af opnum vothreinsibúnaði.
Nú síðast í október á síðasta ári fjallaði Morgunblaðið um mat vísindamanna við Chalmers-tækniháskólann í Gautaborg og telja þeir að um 90% af skaðlegum efnum í höfnum í Evrópu, þar á meðal þrálát PAH-efni sem sögð eru valda krabbameini, megi rekja til losunar skolvatns úr hreinsibúnaði skipa.
Innviðaráðuneytið var þá innt álits á þessum niðurstöðum og sagði að gera mætti ráð fyrir að skolvatn væri losað í sjó umhverfis Ísland og að ráðuneytið fylgdist með því sem gerðist í málaflokknum innan IMO og Evrópusambandsins.
Umfjöllunina má lesa í heild sinni í Morgunblaðinu í dag.