Þorskur sem lifir við norsku eyjuna Jan Mayen rétt 600 kílómetra norðaustur af íslandi virðist vera að hluta staðbundinn fiskistofn. Þetta herma niðurstöður vísindamanna norsku hafrannsóknastofnunarinnar (Havforkningsinstituttet).
Um árabil höfðu vísindamenn vellt því fyrir sér hvert mætti rekja þorsk sem veiddist við Jan Mayen, en tilkynnt var um það 2019 að erfðafræðirannsókn og greining svokallaðra kvarna hefði leitt í ljós að þorskinn mætti bæði rekja til Íslands og Barentshafsins. Þorskurinn var þó erfafræðilega ólíkur báðum þessum stofnum.
Til þess að þorskstofnn teljist bundinn við ákveðið svæði þarf að sýna fram á að hann komi reglulega á umrætt svæði til hrygningar og að ákveðinn fjöldi einstaklinga haldi sér þar. Það telja vísindamenn norsku stofnunarinnar þorskinn við Jan Mayen gera, en aðeins að hluta.
Fram kemur í færslu á vef norsku hafrannsóknastofnunarinnar að með háþróuðu haffræðilíkani hefur verið hægt að rekja feril þorskeggja og lirfa á árunum 2001 til 2020, en það eru þeir árgangar sem veiddust í rannsóknaleiðöngrum við eyjuna.
„Við höfum hermt eftir hrygningarferðum þorsksins í líkaninu. Einstaklingum er sleppt á mismunandi tímum og á mismunandi stöðum, sem við höfum metið út frá þeim aflagögnum sem við höfum úr könnunarsiglingum okkar,“ útskýrir Håvard G. Frøysa, einn þeirra vísindamanna sem koma að rannsókninni, í færslunni.
Egg þorsksins fljóta um í rúman mánuð áður en þau klekjast út og lirfurnar haldast síðan í efstu lögum hafsins í nokkra mánuði. Þegar seiðin nálgast hálfs árs aldri leita þau neðar. Ef seiðin sækja á botninn á heimasvæði sínu eru þau talin hafa haldið staðbundinni tengingu. Miklar sveiflur eru í þessu ferli og geta verið ár þar sem aðeins sök seiði koma sér fyrir á heimaslóðum en önnur ár eru það 20% þeirra, flestar lirfur dreifist með hafstraumum suðvestur með Grænlandi.
Frøysa segir niðurstöðurnar sýna að það er amk. grundvöllur fyrir staðbundinn stofn á grunnslóð við Jan Mayen.