Spurning: „Barnið mitt þverneitar að fara á leikskólann á morgnanna og berst á hæl og hnakka. Þegar það er komið á leikskólann virðist það þó una sér vel, hvernig get ég tæklað þetta vandamál?"

Takk fyrir spurninguna. Þetta eru algengar aðstæður á heimilum ungra barna og geta verið ýmsar ástæður fyrir hegðun af þessu tagi. Gott er að hafa í huga að þegar breyta á einhverju í hegðun er mikilvægt að skoða fleira en bara hegðunina sjálfa. Þá getur verið gagnlegt að kortleggja hvað gerist áður en barnið sýnir erfiðu hegðunina og hvað gerist í kjölfarið. Hegðun gerist nefnilega ekki í tómarúmi, ýmist er eitthvað sem kemur henni af stað (til dæmis að barnið vill halda áfram í leik) eða eitthvað sem viðheldur henni (til dæmis að barnið fær auka athygli og tíma foreldris). Það getur oft verið eitthvað sem maður sér ekki fyrr en farið er að skoða þetta kerfisbundið.

Gott er einnig að huga að því að rútína sé í föstum skorðum og að börnum sé gefinn góður tími til að ljúka þeim verkefnum sem ætlast er til af þeim, svo sem að borða, klæða sig og fara í útifötin. Mörgum foreldrum hefur þótt gott að setja morgunrútínuna upp í sjónrænt skipulag (þá má annað hvort teikna myndir sjálfur, með barninu eða finna myndir á netinu). Flest leikskólabörn þekkja sjónrænt skipulag vel úr leikskólaumhverfinu og þetta getur dregið úr neikvæðum samskiptum sem leiðinlegt er að hefja daginn á. Það getur líka verið gott að kveikja áhuga barnsins á að fara í leikskólann, minna á að þar séu leikfélagar og/eða búa til stutta en skemmtilega kveðju rútínu þegar foreldri fer, s.s. að knúsa, „klessann“, snúa hring, hoppa, kveðja og svo yfirgefur foreldrið strax leikskólann. Einfalt hvatningarkerfi getur líka verið góð leið til að auka jákvæða hegðun, til dæmis að barnið fái stimpil á handarbak eða límmiða þegar það sýnir jákvæðu hegðunina (barnið fer í útifötin án þess að gráta). Þarna þyrfti að vera skýrt hvaða hegðun barnið þarf að sýna til að fá umbunina. Þegar ákveðið er að taka á hegðun er gott að hafa í huga að foreldrar þurfa að vera tilbúnir að fylgja því eftir og vera samkvæmir sjálfum sér.

Gangi ykkur vel!

Svar­andi í Spurt og svarað hjá Fjöl­skyld­unni á mbl.is er SÓL sál­fræði- og lækn­isþjón­usta en þar starfar fjöl­breytt­ur hóp­ur fag­fólks sem legg­ur metnað sinn í að veita börn­um, ung­menn­um og fjöl­skyld­um þeirra góða þjón­ustu. Nán­ari upp­lýs­ing­ar á www.sol.is.