Hvernig hefur þarmaflóran áhrif á heilsuna

Guðrún Bergmann | 3. september 2019

Hvernig hefur þarmaflóran áhrif á heilsuna

„Þarmar okkar eru búsvæði milljón milljóna af örverum, þar á meðal baktería, vírusa, gerilveira, sveppa, frumvera og þráðorma. Áhrifamestar eru bakteríur sem tilheyra Firmicutesog Bacteriodetesættunum. Þetta örverusamfélag í iðrum okkar kallast örverulífmengi eða örveruflóra þarmanna. Örveruflóran skipar svo mikilvægt hlutverk í heilsu okkar að læknar og náttúrulæknar eru farnir að líta á hana sem sérstakt líffæri,“ segir Guðrún Bergmann í sínum nýjasta pistli á Smartlandi: 

Hvernig hefur þarmaflóran áhrif á heilsuna

Guðrún Bergmann | 3. september 2019

Guðrún Bergmann.
Guðrún Bergmann. mbl.is/Árni Sæberg

„Þarmar okkar eru búsvæði milljón milljóna af örverum, þar á meðal baktería, vírusa, gerilveira, sveppa, frumvera og þráðorma. Áhrifamestar eru bakteríur sem tilheyra Firmicutesog Bacteriodetesættunum. Þetta örverusamfélag í iðrum okkar kallast örverulífmengi eða örveruflóra þarmanna. Örveruflóran skipar svo mikilvægt hlutverk í heilsu okkar að læknar og náttúrulæknar eru farnir að líta á hana sem sérstakt líffæri,“ segir Guðrún Bergmann í sínum nýjasta pistli á Smartlandi: 

„Þarmar okkar eru búsvæði milljón milljóna af örverum, þar á meðal baktería, vírusa, gerilveira, sveppa, frumvera og þráðorma. Áhrifamestar eru bakteríur sem tilheyra Firmicutesog Bacteriodetesættunum. Þetta örverusamfélag í iðrum okkar kallast örverulífmengi eða örveruflóra þarmanna. Örveruflóran skipar svo mikilvægt hlutverk í heilsu okkar að læknar og náttúrulæknar eru farnir að líta á hana sem sérstakt líffæri,“ segir Guðrún Bergmann í sínum nýjasta pistli á Smartlandi: 

HVERNIG HEFUR ÖRVERUFLÓRAN ÁHRIF Á HEILSUNA?

Örveruflóra þarmanna bregst við umhverfisáhrifum, en þau koma meðal annars frá þeirri fæðu sem við borðum. Því hefur það afgerandi áhrif á örveruflóruna hvort við neytum heilsusamlegrar eða óheilsusamlegrar fæðu. Fæða, svo og lyf eins og bólgueyðandi lyf og sýklalyf, ráða því í raun hvaða örverur verða ráðandi í þörmunum. Þar sem stór hluti ónæmiskerfis okkar er í þörmunum ræðst ástand örveruflórunnar líka af því hversu öflugt það er.

Ef mataræði okkar byggist til dæmis á mikilli neyslu á sykri og mettuðum fitum breytist jafnvægið á milli „góðu“ Bactereoides- og „slæmu“ Firmicutes-bakteríutegundanna. Firmicutes-bakteríur eru nauðsynlegar til að melta fitu en ef við neytum fituríkrar fæðu leiðir það til þess að þeim fjölgar og við þyngjumst. Bacterioids-bakteríur melta uppleysanlegar trefjar, þannig að þeir sem neyta trefjaríkrar fæðu eru með meira af Bacterioidsen Firmicutes.

HVERNIG GETUM VIÐ BREYTT ÖRVERUFLÓRU ÞARMANNA?

Ágætt er að ímynda sér örveruflóruna sem mismunandi jarðveg fyrir plöntur. Ákveðnar tegundir vaxa vel í næringarríkum jarðvegi en þrífast ekki í þurrum sandkenndum jarðvegi. Vestrænt mataræði, einkum það sem snautt er að trefjum, hefur hugsanlega leitt til þess að fjölbreytileiki örveruflórunnar hefur minnkað kynslóð fram af kynslóð. Hins vegar eykst fjölbreytnin í örveruflórunni við neyslu á hefðbundnu trefjaríku fæði, þar sem lítið er um sykur og fitur.

Vísindamenn telja að fjölbreytileiki og starfshæfni örveruflórunnar byggist á erfðagrunni og ytri þáttum, þar með talið því hvernig þú komst í heiminn (eðlileg fæðing eða keisaraskurður) og hvernig hreyfingu þú stundar. Þeir telja að mataræðið gegni lykilhlutverki í samsetningu og virkni örveruflórunnar – og ráði um 57% af samsetningu þess.

GÓÐGERLAR STYRKJA ÖRVERUFLÓRUNA

Við getum haft áhrif á samsetningu örveruflórunnar með því að taka inn góðgerla eða forlífsgerla til að styrkja hana. Best er að taka hverja tegund reglulega inn í minnst þrjá til fjóra mánuði svo gerlarnir nái að skila viðvarandi árangri. 

GÓÐGERLAR - Probiotic 10-góðgerlarnir frá NOW, sem fást með 25 billjón, 50 billjón og 100 billjón örverum í hverju hylki, eru bætiefni sem innihalda ákveðna gerla sem eru vinsamlegir þörmunum (eins og Lactobacillus eða Bifidobacterium) og örva fjölgun þessara örvera þar. Samhliða inntöku á góðgerlum er hægt að styrkja örveruflóruna með fæðutegundum eins og ferskri jógúrt, kombucha, kimchi og gerjuðu grænmeti eins og súrkáli.

FORLÍFSGERLAR (prebiotic) – Acacia Fiber-trefjarnar frá NOW eru fæða sem örvar fjölgun á vinsamlegum bakteríum í þarmaflórunni. Gott er að ímynda sér trefjarnar eins og næringarríkan áburð sem hjálpar plöntum að vaxa, en þær eru í raun að sjá góðgerlunum fyrir næringu svo þeir geti styrkst og fjölgað sér.

FYRIR LEGGÖNGIN – Women's Probitic-góðgerlarnir frá NOW er sérhannaðir til að bæta örveruflóruna í leggöngum og við þvagrás og draga þar með úr líkum á sveppasýkingum.

Neytendaupplýsingar: Nú eru Vítamíndagar í Nettó með tilboðsverði á góðgerlum og trefjum fyrir meltingarveginn, svo og ýmsum bætiefnum.

Heimildir: Dr. Amy Reichelt og dr. Sarah Mckay taugasérfræðingar.

mbl.is