„Það er ansi dapurt að vita til þess að þorskur læri á veiðarfæri en fiskifræðingar með margra ára háskólanám að baki skuli ekki gera það,“ skrifar sjómaðurinn Guðlaugur Jónasson í aðsendri grein í Morgunblaðinu í dag.

Þar fullyrðir hann að Ísland hafi orðið af um hundrað milljörðum á ári í útflutningstekjur í fjóra áratugi vegna vanmats Hafrannsóknastofnunar á stærð nytjastofna.

Máli sínu til stuðning vísar Guðlaugur til þess að ekki sé tekið tillit til þess afla sem fer undir troll þegar stofnmælingar eru framkvæmdar í svokölluðum togararöllum Hafrannsóknastofnunar. Bendir hann á að í fleiri rannsóknum hafi komið í ljós að stórt hlutfall fisks fari alls ekki í trollið heldur undir það.

Þvert á rannsóknir

Meðal annars bendir Guðlaugur á norska rannsókn frá 2006 en Ólafur Arnar Ingólfsson fiskifræðingur hafi ritað skýrslu um niðurstöður hennar. „Helstu niðurstöður voru að þriðjungur þorsks, 24% ýsu og 7% ufsa skilaði sér ekki sem afli, heldur fór í söfnunarpoka sem staðsettur var undir trolli. Smærri fiskur var þar í meirihluta,“ fullyrðir Guðlaugur.

Þá hafi niðurstaða rannsóknar – sem framkvæmd var í nóvember 2022 á Árna Friðrikssyni HF-200 og snérist um að kanna hegðun botnfiska fyrir framan botnvörpu – sýnt að yfir helmingur þorsks fór undir troll sem og þriðjungur af ýsu auk töluverðs hlutfalls annarra tegunda.

Niðurstöður úr rannsókninni 2022 sem Guðlaugur vísar til.

„Þetta er fyrsta rannsókn Hafró á hegðun botnfiska fyrir framan botntroll með safnpoka undir trollinu, þó svo að þeir séu búnir að nota botntroll til stofnstærðarmælinga og veiðiráðgjafar í 40 ár.“

Guðlaugur segir þrátt fyrir vitneskju um niðurstöðu rannsókna „sem sýna hve mikið af fiski endar ekki í trollpoka, hefur Hafrannsóknastofnun Íslands ekki breytt neinu í sínum forsendum við stofnstærðarútreikninga síðan 1985.“

„Áður en Hafrannsóknastofnun fór að stofnstærðarmæla með togararallinu árið 1985 með botnvörpu og gefa út veiðiráðgjöf vorum við að veiða árlega helmingi meira af þorski á Íslandsmiðum, Áætlað tap í útflutningstekjum vegna þessa vanmats á stofnstærð síðan 1985 uppreiknað á núvirði er áætlað 4.000 milljarðar. Sú tala er miklu hærri sé tekið tillit til margföldunaráhrifa inn í hagkerfið,“ segir hann.

Greinina má lesa í heild sinni í Morgunblaðinu í dag.