Kjartan Páll Sveinsson, formaður strandveiðifélags Íslands (STÍ), fullyrðir að með samþykkt kvótasetningu grásleppu á lokaspretti þingsins um helgina hafi sannast að kvótakerfið hafi ekkert með vernd fiskistofna að gera.

Hann segir í yfirlýsingu félagið harðlega mótmæla kvótasetningunni sem sé aðför af hinu dreifðu byggðum. Telur hann jafnframt ljóst að frumvarpið marki „upphaf verksmiðjuveiða í grásleppu og „grásleppukarlinn“ heyrir nú sögunni til. Þegar menn fara hægt og bítandi að selja sig út vilja þeir væntanlega nota bátana sína í eitthvað annað og þá liggja strandveiðar beint við. Því má búast við töluverðri aukningu á sókn innan strandveiðikerfisins, sem nú þegar er löngu komið út að ystu þanmörkum.“

Þá sé verið að takmarka atvinnufrelsi smábátasjómanna með kvótasetningunni og telur Kjartan Páll eðlilegt að stjórnvöld grípi til mótvægisaðgerða vegna þess með því að stækka strandveiðipottinn. „STÍ bíður spennt eftir tilkynningu þar að lútandi.“

Frétt af mbl.is

Grásleppa kvótasett í frumvarpi

Segir þetta þráhyggju

Kjartan Páll segir rökstuðningur fyrir kvótasetningunni hafi verið rýr, enda ekkert sem bendi til að grásleppa sé ofveidd eða í hættu. „Aukin heldur hefur Alþjóðahafrannsóknaráðið ekki viðkennt aðferðafræði Hafrannsóknarstofnunar við stofnmælingu grásleppu, enda ekki trúverðug aðferð að stofnmæla grásleppu með stórum togurum og botntrollum,“ fullyrðir hann.

Þá hafi „kvótasetning allra annarra tegunda leitt til linnulausrar blóðtöku úr brothættum byggðum“ og slík aðgerð „eingöngu leitt til skerðingar á atvinnufrelsi.“ Sakar hann aðila með grásleppuleyfi og veiðireynslu um að halda að sér höndum að selja báta og grásleppuleyfi „í von um að kvótasetning grásleppu færi þeim gríðarleg verðmæti til að selja eða leigja frá sér.“

„Þessi þráhyggja einkavæðingarsinna um kvótasetningu grásleppu sýnir það og sannar sem allir vita: kvótakerfið hefur ekkert með verndun fiskistofna að gera. Markmiðið er að senda hrognkelsið sömu leið og alla aðra nytjastofna: í einkaeigu örfárra aðila,“ segir Kjartan Páll í yfirlýsingunni.

Tekist er á um tilhögun grásleppuveiða. mbl.is/Eggert Jóhannesson

Efast um takmarkanir

Hann gefur lítið fyrir takmarkanir sem settar eru á kvótaeign í hinum nýju lögum. „Þórarinn Ingi Pétursson, formaður atvinnuveganefndar og aðalsprautan í þessu sorgarferli, felur sig á bak við 1,5% kvótaþak sem sönnun þess að kvótinn muni ekki allur enda hjá stórútgerðinni. Það verður þó auðsótt mál, þegar grásleppan hefur verið geirnegld í kvóta, að hækka þakið. Við höfum áður séð þann trójuhest innan fiskveiðistjórnunarkerfis Íslendinga. Nú þegar liggja fyrir áform um lagasetningu um að hækka kvótaþakið úr 12% í 15% af heildarkvóta fiskveiðiflotans.“

Vísar hann til hugmynda sem fylgdu stefnumótunarverkefni Svandísar Svavarsdóttur, fyrrverandi matvælaráðherra, sem fram fór undir merkjum „Auðlindin okkar“ þar sem lagt var til að kvótaþak yrði hækkað fyrir útgerðarfélög sem skráð væru á markað. Horft var til þess að upplýsingaskylda skráðra félaga væri ríkari en annarra og var vonast til að aðgerðin myndi fjölga skráðum félögum og þarm með auka gagnsæi greinarinnar.

Frétt af mbl.is

Öll kvótaviðskipti verði háð skráningu

„Eftir situr að „hagræðing“ getur ekki talist til réttlætingar kvótasetningarinnar. Það er þó engin girðing fyrir aðila sem vilja fara í kringum kvótaþakið, að gera það með sama hætti og stórútgerðin, sem sagt að setja kvótann og bátana í nógu mörg félög og færa kvóta á milli innan fiskveiðiársins, sleppa þannig undan reglum um kvótaþakið,“ segir Kjartan Páll.

Deilumál um langt skeið

Um langt skeið hefur verið deilt um tilhögun grásleppuveiða og hefur fjöldi þeirra sem stunda veiðarnar kvartað undan ófyrirsjáableika og hátt sóknarálag. Telja stuðningsmenn kvótasetningar að með kvótasetningunni verði hægt að stunda veiðarnar með ábyrgari og hagkvæmari hætti.

Undirrituðu fyrir fjórum árum meirihluti þeirra sem höfðu grásleppuleyfi yfirlýsingu til stuðnings kvótasetningaráforma Kristjáns Þórs Júlíussonar, þáverandi landbúnaðar- og sjávarútvegsráðherra.

Frétt af mbl.is

244 grásleppusjómenn styðja kvótasetningu ráðherra

Málið hefur hins vegar verið erfitt úrlausnar vegna mikillar andstöðu, ekki aðeins meðal hóps grásleppusjómanna en einnig víðar meðal smábátasjómanna og í samfélaginu. Hefur verið til staðar ótti um samþjöppun veiðiheimilda og að dragi úr nýliðun.

Lagði Svandís Svavarsdóttir, þáverandi matvælaráðherra, fram frumvarp um kvótasetningu grásleppuveiða á vorþingi 2023. frumvarpið fékkst þó ekki afgreitt fyrir þinglok í fyrra.

Frétt af mbl.is

Leggur til kvótasetningu grásleppu