Sóknardagar myndu bæta kerfið að sögn skipstjóra

Strandveiðar | 6. nóvember 2024

Sóknardagar myndu bæta kerfið að sögn skipstjóra

Leiðin til að komast út úr núverandi óvissu um strandveiðarnar og brúa bil ólíkra sjónarmiða er að taka upp sóknardagakerfi þar sem hverjum bát verði úthlutað ákveðinn dagafjöldi. Það segja þeir Einar Sigurðsson skipstjóri á Birni Jónssyni ÞH-345, Jóhann A. Jónsson skipstjóri á Garðari ÞH-122 og Jónas Ragnarsson skipstjóri á Ragga ÍS- 419 í yfirlýsingu sem borist hefur 200 mílum.

Sóknardagar myndu bæta kerfið að sögn skipstjóra

Strandveiðar | 6. nóvember 2024

Skipstjórarnir Jóhann A. Jónsson, Jónas Ragnarsson og Einar Sigurðsson segja …
Skipstjórarnir Jóhann A. Jónsson, Jónas Ragnarsson og Einar Sigurðsson segja það besta í stöðunni nú vera að taka upp sóknardagakerfi í stjórnun strandveiða. Þannig verði hverjum báti úthlutað ákveðinn fjölda veiðidaga sem skipstjóri bátsins nýtir á settu veiðitímabili á þann hátt sem hann metur best. Samsett mynd

Leiðin til að komast út úr núverandi óvissu um strandveiðarnar og brúa bil ólíkra sjónarmiða er að taka upp sóknardagakerfi þar sem hverjum bát verði úthlutað ákveðinn dagafjöldi. Það segja þeir Einar Sigurðsson skipstjóri á Birni Jónssyni ÞH-345, Jóhann A. Jónsson skipstjóri á Garðari ÞH-122 og Jónas Ragnarsson skipstjóri á Ragga ÍS- 419 í yfirlýsingu sem borist hefur 200 mílum.

Leiðin til að komast út úr núverandi óvissu um strandveiðarnar og brúa bil ólíkra sjónarmiða er að taka upp sóknardagakerfi þar sem hverjum bát verði úthlutað ákveðinn dagafjöldi. Það segja þeir Einar Sigurðsson skipstjóri á Birni Jónssyni ÞH-345, Jóhann A. Jónsson skipstjóri á Garðari ÞH-122 og Jónas Ragnarsson skipstjóri á Ragga ÍS- 419 í yfirlýsingu sem borist hefur 200 mílum.

„Með þessu fyrirkomulagi verður óvissu um strandveiðar eytt og „sprunginn pottur“ um mitt sumar heyrir sögunni til,“ fullyrða þeir og segjast vona að þingmenn og stjórnvöld taki tillögunni „fagnandi og breyti fyrirkomulagi strandveiða fyrir næstu vertíð til hagsbóta fyrir smábátasjómenn og þjóðarbúið allt.“

Slæm reynsla

Vekja þeir athygli á að afli strandveiða síðasta sumar hafi verið 12.500 tonn og verðmæti aflans um fimm milljarðar króna. Strandveiðar sem hófust í mái voru hins vegar stöðvaðar um miðjan júlí þegar veiðiheimildir sem veiðunum var ráðstafað kláruðust.

Skipstjórarnir þrír segja núverandi fyrirkomulag strandveiða ekki til þess fallið að hámarka arðsemi auðlindarinnar, né heldur að tryggja jafnræði milli einstakra strandveiðibáta og eða byggðarlaga.

„Reynslan sýnir að fyrirkomulag um „einn pott“ á strandveiðum hefur ekki reynst vel. Það hefur leitt til röskunar byggðar, einkum á Norður- og Austurlandi þar sem veiðar hefjast að jafnaði mun seinna, þ.e. í júlí-ágúst en á öðrum svæðum t.d. á Suður- og Vesturlandi þar sem veiðar hefjast í maí. Að því leyti vinnur kerfið gegn sjálfu sér í stað þess að viðhalda jafnræði í sóknarmöguleikum og ákveðnu magni á hverju svæði; A, B, C og D, sem lagt var upp með í upphafi strandveiða 2009/2010.“

Þá segja þeir Landssamband smábátaeigenda ekki hafa borið gæfu til þess að leggja fram „raunhæfar tillögur til stjórnvalda, heldur staglast á kröfunni um 48 veiðidaga sem öllum má ljóst vera að ekki er raunhæfur kostur, því slíkt myndi þýða viðbótarafla upp á um 10.000 tonn.“

„Hver höndin upp á móti annarri“

Rifja þeir upp að Svandís Svavarsdóttir hafi sem matvælaráðherra lagt fram frumvarp um að taka upp svæðisskiptingu strandveiða á ný.

„Frumvarpið var ekki samþykkt á því þingi og virtist hver höndin upp á móti annarri, miðað við umsagnir sem fram komu í samráðsgátt stjórnvalda. Til dæmis vildu Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi leggja strandveiðar af, á meðan Landssamtök smábátaeigenda kröfðust 48 veiðidaga. Öllum er ljóst að hvorug tillagan er raunhæf.“

Í þeim tilgangi að komast út úr þeirri pattstöðu sem strandveiðar virðast vera í leggja þeir Einar, Jóhann og Jónas til ráðherra verði „gert skylt að fastsetja ákveðinn dagafjölda fyrir hvern strandveiðibát. Fjöldi heimilaðra veiðidaga skuli ráðast annars vegar út frá þeim heimildum sem ráðstafað er til strandveiða ár hvert og hins vegar af fjölda báta sem sækja um heimild til strandveiða.“

Þá verði heildarfjöldi daga hvers báts sá sami hjá öllum bátum og skipstjóra hvers báts heimilt að ákveða hvenær hann nýtir þá daga sem bát hans hefur verið úthlutað á tímabilinu apríl til september. Ónýttir sóknardagar falla síðan niður að loknu veiðitímabili. Skipstjórarnir áætla að fjöldi báta sem hyggjast stunda strandveiðar í sóknardagakerfinu þurfi að liggja fyrir með góðum fyrirvara til að hægt verði að fastsetja fjölda sóknardaga.

Segja mikið í húfi fyrir þjóðarbúið

Fullyrt er í yfirlýsingunni að „með þessu nýja fyrirkomulagi verður jafnræði tryggt milli einstakra báta. Þá mun afli af strandveiðum dreifast jafnar yfir tímabil veiðanna. Einnig eru líkur á því að slysahætta minnki og dragi úr kapphlaupi um nýtingu auðlindarinnar í vondum veðrum með veiðum á verðlitlum smáfiski á grunnslóð.“

„Gangi þessi breyting eftir mun það stuðla að aukinni hagkvæmni, minni kostnaði og hvata til veiða þegar gæði aflans eru mikil og fiskverð hátt. Þá er ekki ólíklegt að heildarverðmæti afla strandveiðibáta aukist úr þeim 5 milljörðum króna sem það var á sl. sumri í 6-7 milljarða. Því er því mikið í húfi fyrir þjóðarbúið,“ segja þeir Einar Sigurðsson skipstjóri á Birni Jónssyni ÞH-345, Jóhann A. Jónsson skipstjóri á Garðari ÞH-122 og Jónas Ragnarsson skipstjóri á Ragga ÍS- 419.

mbl.is