„Þetta er sorgleg þróun og setur hættulegt fordæmi til framtíðar að Svíar og Finnar hafi gengið að skilyrðum Tyrkja,“ segir Lenya Rún Taha Karim, varaþingmaður Pírata, um þær fregnir að Tyrkir hafi fallist á inngöngu Svía og Finna í NATO. Tyrkir höfðu mótmælt inngöngunni vegna þess að þeir sögðu Svía og Finna skjóta skjólshúsi yfir kúrdíska hermenn.
„Ég sá samkomulagið í morgun og orðalagið var frekar loðið,“ segir Lenya þegar hún er spurð hvort Svíar og Finnar taki undir áhyggjur Tyrkja af meintum hryðjuverkamönnum í löndunum.
„Mér skilst að Svíar og Finnar séu að taka undir áhyggjur og kröfur Tyrkja að PKK og YPG séu hryðjuverkjamenn. Þau séu að fara í bandalag með Tyrklandi til að berjast gegn svokölluðum hryðjuverkasamtökum,“ segir Lenya.
Erdogan Tyrklandsforseti hafði áður sagt að Svíar og Finnar væru einfaldlega ekki á „sömu síðu“ í öryggismálum og styddu hryðjuverkamenn.
Þar vísaði Erdogan fyrst og fremst í afstöðu þeirra til sjálfstæðishreyfinga Kúrda, en vænn hluti Kúrdistans liggur innan landamæra Tyrklands. Þar er hin vopnaða kommúnistahreyfing PKK Tyrkjum sérstakur þyrnir í augum. Ekki þeim einum þó, því bæði Evrópusambandið og Bandaríkin skilgreina PKK sem hryðjuverkasamtök. Finnar og Svíar hafa hins vegar veitt mörgum félögum í PKK hæli og hafa hafnað framsalskröfum Tyrkja á 30 félögum í PKK.
„Á sama tíma og íslenskir ráðamenn fagna því að fá inn í NATO ríki sem deila sömu lýðræðislegu gildum og við hérna á Íslandi gerum þá má ekki líta fram hjá því að Svíþjóð og Finnland voru að gefa afslátt af prinsippum sínum og mannréttindum fólks sem hafa leitað til þeirra til skjóls,“ segir Lenya og heldur áfram:
„Það voru Kúrdar sem fóru til Svíþjóðar og Finnlands sem hælisleitendur að flýja undan ofsóknum Tyrkja. Núna breytist allt þegar hagsmunir Svíþjóðar og Finnlands eru undir að ganga inn í þetta hernaðarbandalag. Svo finnst mér rosalega sorglegt hvaða vegferð við erum á ef við nýtum ekki aðildina að þessu hernaðarbandalagi til góðs og til að standa vörð um mannréttindi.“
Henni þykja ummæli Katrínar Jakobsdóttur forsætisráðherra í kvöldfréttum RÚV í gærkvöldi ekki benda til þess að Ísland hafi mótmælt kröfu Tyrkja sterklega á leiðtogafundi NATO-ríkja í Madrid í gær.
„Svíar hafa verið fremsta þjóð í heimi þegar kemur að vopnasölubanni og afvopnunarmálum. Þeir hafa oft tekið mjög skýra afstöðu á alþjóðavísu, settu til dæmis vopnasölubann á Tyrkland eftir árásir þeirra á svæði kúrda í norðurhluta Sýrlands 2019 en þetta breytist um leið og þeirra hagsmunir eru undir. Mér finnst líka rosalega sorglegt að mér sýnist engin þjóð í NATO taka sterka afstöðu gegn þessum kröfum Tyrkja. Þetta setur hættulegt fordæmi til frambúðar.“
Lenya segir einnig umhugsunarefni að þjóðir taki undir kröfur Tyrkja og það geti verið hættulegt:
„Þeir hafa komist upp með svona fáránlegar kröfur einu sinni og hvað ef einhver önnur lönd sem búa við sömu aðstæður og til að mynda Svíþjóð og Finnland vilja ganga í bandalagið? Hvernig verður þetta þá? Við megum ekki gleyma að þetta er hernaðarbandalag og af hverju þetta var sett á fót. Þetta snýr að sameiginlegum vörnum gegn utanaðkomandi ógn og það er varhugavert að ríki geti ekki rekið sjálfstæða utanríkisstefnu án þess að friðþægja einstaka einræðisherra og aðför þeirra gegn minnihlutahópum"