„Fólk var klofið í afstöðu til hans. Fólk ýmist elskaði hann eða hataði,“ segir stjórnmálafræðingurinn Eiríkur Bergmann í samtali við mbl.is um Silvio Berlusconi, fyrrverandi forsætisráðherra Ítalíu, sem féll frá í gærmorgun.
Hann segir að taktar og málflutningur Berlusconis hafi náð langt út fyrir landsteina Ítalíu.
Berlusconi var fjölmiðlamógúll, milljarðamæringur og sá forsætisráðherra sem hefur verið lengst við völd á Ítalíu. Hann spratt fram á pólitíska sjónarsviðið snemma á tíunda áratugnum eftir að hafa haslað sér völl í fasteignaviðskiptum og sem fjölmiðlaeigandi.
Eiríkur segir að Berlusconi hafi komið fram við kjöraðstæður miðað við sínar skoðanir.
„Það er þarna þróun á svipuðum tíma, til dæmis í Austurríki með Jörg Heider, báðir koma þeir til skjalanna í kjölfar fall Berlínamúrsins og Sovétríkjanna. Þegar miklir straumar verkafólks flæddu yfir frá Austur-Evrópu til Vestur-Evrópu.“
„Þetta eru þau ríki sem eru næst Austur-Evrópu-ríkjunum og fundu fyrst fyrir þessu. Þessar aðstæður gátu stjórnmálamenn nýtt sér,“ og bætir við að ef Berlusconi hefði ekki farið fram þá hefðu mögulega aðrir menn með svipaðan boðskap gert það.
Hver er arfleifð Berlusconis?
„Berlusconi er einn af fyrstu popúlistunum sem nær völdum og er undanfari stjórnmálamanna sem hafa síðar komið. Það er ýmislegt svipað til dæmis hjá honum og Donald Trump,“ segir Eiríkur og bætir við.
„Hann ruddi braut fyrir „sterka manninum“ sem skoraði stjórnmálakerfið á hólm. Hann bjó til „óvini fólksins“ í huga fólks í landinu.“
Með stuðningi sjónvarpsstöðva sinna og dagblaða tryggði Berlusconi sér sinn fyrsta kosningasigur árið 1994 með stjórnmálahreyfingunni sinni Forza Italia! (Áfram Ítalía!), sem var nefnd eftir hrópum á fótboltavöllum.
Mun Forza Italia! þrauka án hans?
„Forza Italia sem slíkur lifir ekki endilega af, en arfleifð hans lifir í Bræðralagi Ítalíu sem er klárlega afsprengi Berlusconis. Pólitíkin hans heldur alfarið velli,“ segir hann og bætir við:
„Í kjölfar Berlusconis hafa popúlísk öfl verið mjög sterk í Ítalíu. Hann hefur haft áhrif á það hvað stjórnmálamenn mega segja og gera.“
Spurður hvað hafi valdið miklum vinsældum Berlusconis meðal margra segir hann Berlusconi hafa verið góður að finna pólitísk skotmörk og höfða þannig til fólks.
„Hann var einstaklega lunkinn við að höfða til ótta fólks gagnvart utanaðkomandi ógnum en á sama tíma að benda á innlenda svikara heima fyrir og hæðast að elítu, hefðum og venjum.“
Berlusconi greindist með hvítablæði fyrr á árinu. Hann sagðist hafa sigrast á því en fyrir nokkrum vikum var hann lagður aftur inn á spítala og lést hann þar. Flokkurinn hans Áfram Ítalía! er hluti af samsteypustjórn sem er leidd af Giorgie Meloni.