Hjálmar Gíslason, framkvæmdastjóri og stofnandi Grid, segist stórefa að kínverskt fyrirtæki verði leiðandi afl í gervigreind. Hann segir að baráttan um þróun gervigreindar sé heimspólitísk og að hún líkist geimferðakapphlaupi Bandaríkjanna og Sovétríkjanna á 20. öld.
Kínverska gervigreindarfyrirtækið DeepSeek hefur vakið mikla athygli síðustu daga og nýtt spjallmenni fyrirtækisins verið eitt mest sótta appið á lista Apple.
Greindu forsvarsmenn fyrirtækisins frá því að tekist hefði að þróa gervigreindina með margfalt ódýrari hætti en bandarísk tæknifyrirtæki hafi náð að gera þegar kemur að þeirra forritum.
„Þetta hafði náttúrulega strax gífurleg áhrif. Markaðsvirði Nvidia hrundi og það í rauninni stafaði af því að DeepSeek eru að segjast geta gert þetta fyrir miklu minni orku og þar með pening til þess að þjálfa þetta módel,“ segir Hjálmar í samtali við mbl.is.
„Þetta er líka gert á einfaldari vélbúnað heldur en í rauninni þau módel sem hafa komið fram hingað til, en jafnast á við í getu á margan hátt.“
Hann segir margt enn vera óljóst en prófanir á líkaninu bendi þó til að það standist bestu líkön frá öðrum fyrirtækjum, þar á meðal bandaríska gervigreindarfyrirtækinu OpenAI sem þekkt er fyrir ChatGPT.
Þá segir hann fyrirtækið einnig halda því fram að það hafi beitt öðruvísi tækni við þróun spjallmennisins sem líkist meira hvernig börnum er kennd rökhugsun en þar hefur mesta samkeppnin verið á meðal tæknifyrirtækja þegar kemur að þróun spjallmenna.
„Módelinu er gefið eitthvað markmið og það er ekki bara eitthvað: „Hér er spurning og svar“, heldur er verið að stilla upp einhverri leið að markmiðinu og síðan vinna úr þeim skrefum,“ segir Hjálmar.
„Það sem er verið að tala um er að aðferðafræðin hafi mögulega verið öðruvísi hjá Kínverjunum og að í staðinn fyrir að henda fullt af gögnum í líkanið og þjálfa það þá hafi því í raun verið kennt meira eins og þú myndir kenna barni að hugsa. Hugsaðu um verkefnið, brjóttu það síðan niður í skref og í rauninni er farin blönduð leið á hreinum vélbúnaði og líka mannlegri þjálfun á módelinu.“
Segir hann að þarna liggi stóri munurinn á spjallmenni DeepSeek og spjallmennum annarra fyrirtækja.
„Að þau hafi náð að draga svona mikið úr kostnaði með því að vera meira með mannlega kennslu í þjálfuninni.“
Bandaríkin hafa verið mjög leiðandi afl þegar kemur að þróun gervigreindar og segir Hjálmar að innkoma DeepSeek sé mjög áhugaverð.
„Þetta er kannski stærsti núverandi baráttuvettvangur stórveldanna þar sem að Bandaríkin hafa verið alveg langt á undan og eiga fyrirtæki eins og Nvidia og OpenAI og önnur sem hafa verið langfremst í gervigreindarbylgjunni.“
Málið sé hins vegar langt frá því að vera einfalt og er að sögn Hjálmars heimspólitískt. Nefnir hann að fyrirtækið Nvidia, sem er stærsti einstaki framleiðandi örgjörva sem notaðir hafa verið í gervigreindarþróun, þurfi til að mynda að reiða sig á framleiðendur sem séu staðsettir í Taívan en þar er „langfullkomnasta örgjörvaverksmiðja“ heims staðsett.
Samband Taívan og Kína er aftur á móti mjög flókið og nefnir Hjálmar einnig að Bandaríkin hafi komið á útflutningsbanni á öflugustu örgjörvana til Kína í valdatíð Joe Bidens, fyrrverandi Bandaríkjaforseta.
„Það var sem sagt útflutningsbann á afkastamestu örgjörvum Nvidia og annarra slíkra til Kína sem var gert einmitt til að sporna við hernaðaruppbyggingu og gervigreindaruppbyggingu í Kína,“ segir Hjálmar og bætir við:
„Ógnin sem fólk sér í því að þarna sé mögulega kínverskt fyrirtæki sem sé að ná svipuðum árangri, mögulega með ódýrari vélbúnaði og ódýrari þjálfun, er alveg heimspólitísk líka.“
Greint hefur verið frá því að stórfelld netárás hafi verið gerð á DeepSeek skömmu eftir að spjallmenni fyrirtækisins var kynnt opinberlega. Vekur tímasetning netárásarinnar athygli, einkum þar sem sókn fyrirtækisins á tæknimarkaðnum olli töluverðu hruni á markaðsvirði annarra tæknifyrirtækja eins og Nvidia.
Hjálmar segir netárásina vissulega kalla á samsæriskenningar og að það liggi beinast við að menn muni leyfa sér að halda að árásin komi frá þeim sem urðu fyrir höggi við innkomu DeepSeek.
Nefnir hann einnig að þar sem fyrirtækið er kínverskt og stjórnvöld þar í landi vilji hafa mjög mikla stjórn á því sem gerist þar hafi módelið verið gagnrýnt fyrir að tala ekki um hluti eins og sjálfstæði Taívan og önnur viðkvæm málefni þar í landi.
„Þangað til maður sér meira um þessa netárás þá getur maður ímyndað sér alls konar vinkla um hver gæti verið á bak við þetta.“
Þá segir Hjálmar að hægt sé að setja umræðuna um DeepSeek í samhengi við fyrirtækið TikTok sem hefur verið undir smásjá bandarískra stjórnvalda lengi.
„Það er náttúrulega annað stórt tæknifyrirtæki sem er í basli í Bandaríkjunum út af uppruna sínum.
Ég leyfi mér að stórefast um það að kínverskt stórfyrirtæki muni eiga auðvelt með það að komast inn á Bandaríkjamarkað og jafnvel á vestrænan markað með svipuðum hætti og ChatGPT, einfaldlega af því að það ríkir svo mikið vantraust í garð alls sem kemur frá Kína, með réttu eða röngu, út af því að gögnin þaðan geti flætt beint til kínverskra stjórnvalda og svo framvegis.“
Hann segir málið ekki einfaldlega snúa um bestu tæknina og að margsannað sé í tæknisögunni að það sé ekki alltaf besta tæknin sem vinnur.
„Þarna kemur líka pólitík ofan á og mér finnst erfitt að sjá fyrir mér að kínverskt fyrirtæki verði leiðandi í gervigreind vegna þess að spurningarnar sem fólk er að leggja fyrir gervigreind – og gögnin sem þú ert viljandi og óvart að setja inn í þessi gervigreindarforrit – geta verið svo svakalega viðkvæm í röngum höndum.“
Um framhaldið telur Hjálmar að mannkynið gangi nú mögulega í gegnum langstærstu samfélagslegu, og jafnvel heimspólitísku breytingar af tæknivöldum, síðan í geimferðakapphlaupi Bandaríkjanna og Sovétríkjanna á sjöunda áratug síðustu aldar.
Bæði sé það vegna þess fjármagns sem verið er að setja í þróun gervigreindar en einnig vegna þess að ekki sé um að ræða fyrirtæki sem séu staðsett einhvers staðar úti í heimi heldur stórveldi „sem eru svolítið að flagga fána sínum“.
„Ég held að það megi alveg gera ákveðna samlíkingu við geimferðakapphlaupið á sjöunda áratugnum.“