Innlent | mbl | 4.7.2016 | 20:17 | Uppfært 5.7.2016 15:55

Auknar líkur á efnismeðferð

Frá aðalmeðferð Al Thani-málsins í Héraðsdómi Reykjavíkur. mbl.is/Eggert

Líkurnar á því að Mannréttindadómstóll Evrópu taki hluta Al Thani-málsins svonefnda til efnismeðferðar hafa aukist eftir að dómstóllinn krafði íslensk stjórnvöld svara vegna málsins. Það veltur þó allt á svörum stjórnvalda. Þetta segir dr. Gunnar Þór Pétursson, dósent við lagadeild Háskólans í Reykjavík, í samtali við mbl.is.

Eins og mbl.is greindi frá á föstudag hefur innanríkisráðuneytinu borist bréf frá Mannréttindadómstól Evrópu þar sem óskað er svara stjórnvalda við fjórum efnislegum spurningum um málsmeðferðina í Al Thani-málinu.

Mannréttindadómstóllinn sendi bréfið 20. júní síðastliðinn. Fá íslensk stjórnvöld frest til 10. október næstkomandi til þess að svara spurningunum. Langflest mál sem kærð eru til dómstólsins, um 97-98%, eru felld niður og ekki tekin til efnislegrar meðferðar.

Í bréfinu er stjórnvöldum einnig boðið að ná sáttum í málinu.

Frétt mbl.is: Krefst svara um Al Thani-málið

Sakborningarnir fjórir í málinu voru sakfelldir fyrir umboðssvik og markaðsmisnotkun af Hæstarétti í febrúar í fyrra. Hreiðar Már Sigurðsson, fyrrverandi forstjóri Kaupþings, var dæmdur í fimm og hálfs árs fangelsi, Sigurður Einarsson, fyrrverandi stjórnarformaður bankans, í fjögurra ára fangelsi, Ólafur, sem var einn stærsti hluthafi bankans, í fjögurra og hálfs árs fangelsi og Magnús Guðmundsson, fyrrverandi forstjóri Kaupþings í Lúxemborg, sömuleiðis í fjögurra og hálfs árs fangelsi.

Þeir vísuðu málinu til Mannréttindadómstóls Evrópu þar sem þeir töldu að brotið hefði verið á réttindum þeirra, bæði við rannsókn málsins og við meðferð þess fyrir dómstólum. Þannig hefðu þeir ekki fengið að undirbúa vörn sína nægilega vel, ekki fengið tækifæri til að boða lykilvitni í skýrslutöku og þá hefði verið brotið á friðhelgi einkalífs þeirra.

Kaupþing. mbl.is/Ómar Óskarsson

Hluti málsins felldur niður

Gunnar Þór segir að í bréfi Mannréttindadómstólsins komi fram að hluti málsins hafi þegar verið felldur niður.

„Dómstóllinn ákveður að fella niður hluta málsins, en heldur áfram að skoða mikilvægan hluta þess og ákveður að kalla eftir skýringum frá íslenskum stjórnvöldum. Hann spyr þau ákveðinna spurninga og gefur þeim tækifæri til þess að skýra málið,“ segir hann. Engin vissa sé um hvort dómstóllinn ákveði að taka málið til efnismeðferðar, en segja megi, heilt yfir, að líkurnar á því hafi aukist.

„En það veltur allt saman á svari íslenskra stjórnvalda hvort dómstóllinn telji málið tækt til efnismeðferðar. Hann getur enn hafnað að taka málið til efnismeðferðar þegar hann hefur fengið svör við þessum spurningum sem hann er sáttur við.“

Gæti tekið einhver ár

Taki hann málið til efnismeðferðar gæti það farið á tvo vegu. Annað hvort gæti dómstóllinn komist að þeirri niðurstöðu að einhver eða öll atriði málsins leiði til áfellisdóms yfir íslenska ríkinu eða að hann kveði úr um að það hafi ekki átt sér stað brot á Mannréttindasáttmála Evrópu.

Málsmeðferðin gæti jafnframt hlaupið á einhverjum árum vegna mikils málafjölda hjá dómstólnum, að sögn Gunnars Þórs. „Íslensk stjórnvöld hafa frest til 10. október til að svara og það má alveg búast við því, ef málið verður tekið til efnismeðferðar, að það taki einhver ár að fá niðurstöðu,“ segir hann.