Sveitarfélögin þurfa að greiða tæpa fimm milljarða króna á ári vegna launakostnaðar kennara, samþykki kennarar nýgerða kjarasamninga. Samningurinn var kynntur sveitarstjórnarmönnum í gær. Sveitarfélög verða að hagræða í rekstrinum og skera niður til að standa straum af kostnaðinum.
„Þetta verður gert með því að forgangsraða og skera niður í þau verkefni sem ekki eru lögbundin,“ segir Halldór Halldórsson, formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga. Hann bendir á að ýmis sveitarfélög þurfi að skoða möguleika á að skera niður til dæmis í menningarstarfsemi og íþróttum. Einnig þurfi þau að skoða mögulegar uppsagnir starfsfólks sem ekki sinnir lögbundum verkefnum, svo fátt eitt sé nefnt.
„Það kveinkar sér enginn undan því að forgangraða í þágu grunnskólans,“ segir Halldór og tekur fram að sveitarfélögin „vilji gera vel við kennara.“
Samband íslenskra sveitarfélaga á eftir að samþykkja samningana og verður það gert líklega í næstu viku.
Kjarasamningarnir koma misvel niður á sveitarfélögum og fer það eftir stærð þeirra. Í mörgum tilfellum koma standa stærri sveitarfélög betur að vígi en þau sem minni eru. Þegar sveitarfélögin tóku við rekstri grunnskólanna árið 1996 var stofnaður jöfnunarsjóður. Í þann sjóð geta meðal annars minni sveitarfélög, sem eru með óhagkvæman rekstur, sótt jöfnunarstyrk.
„Minni sveitarfélög eiga að ráða við þetta. Öll þurfa þau að takast á við nýja forgangsröðun til að takast á við þetta,“ segir Halldór spurður hvort kjarasamningurinn komi verr við minni sveitarfélögin. Meiri hagræðingarmöguleikar eru hjá stærstu sveitarfélögunum, að sögn Halldórs. í þessu samhengi vísar hann til Reykjavíkurborgar, sem skilaði afgangi í rekstaráætlun. Halldór er borgarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins.
Elliði Vignisson, bæjarstjóri Vestmannaeyja, segir að mögulega muni fasteignagjöldin og útsvarið hækka vegna kostnaðarauka fyrir Vestmannaeyjar. Kjarasamningurinn felur í sér 50 milljóna kostnaðarauka fyrir Vestmannaeyjar.
Elliði býst ekki við öðru en að sveitarfélögin muni samþykkja samninginn.