Innlent | mbl | 20.11.2020 | 15:12 | Uppfært 16:07

Hlutabótaleiðin framlengd og bætur hækka

Katrín Jakobsdóttir á fundinum í dag. mbl.is/Kristinn Magnússon

Hlutabótaleiðin hefur verið framlengd og tekjutengt tímabil atvinnuleysisbóta hefur verið lengt. Grunnatvinnuleysisbætur verða hækkaðar í 307.403 krónur.

Þetta kom fram í máli Katrínar Jakobsdóttir forsætisráðherra á rafrænum blaðamannafundi.

Bætt verður við þá hækkun á grunnatvinnuleysisbótum sem þegar var orðin. Fyrst var ákveðið að hækka atvinnuleysisbætur árið 2018 en nú bætist viðbótarálag við.

Desemberuppbót til atvinnuleitenda verður 86 þúsund krónur.

Greitt verður sérstakt viðbótarálag á grunnbætur atvinnuleysistrygginga á næsta ári sem koma á til móts við þann stóra hóp sem á næstu mánuðum fellur út af tekjutengdum atvinnuleysisbótum. Álagið hljóðar upp á 2,5% og kemur til viðbótar þeirri 3,6%hækkun sem gert er ráð fyrir í fjárlagafrumvarpi. Með þessu nemur heildarhækkun grunnbóta 6,2% og þær verða því 307.403 krónur.

Hækkaðar greiðslur vegna framfærslu barna atvinnuleitenda verða framlengdar út næsta ár þar sem 6% viðbótarálag reiknast ofan á grunnatvinnuleysisbætur vegna framfærslu hvers barns, í stað 4% áður, að því kemur fram í tilkynningu frá ríkisstjórninni.

Viðspyrnustyrkir

Með viðspyrnustyrkjum verður samfélagið betur viðbúið því þegar heimurinn opnast að nýju. Viðspyrnustyrkir eru beint framhald af tekjufallsstyrkjum og er þeim ætlað að aðstoða fyrirtæki við að viðhalda lágmarksstarfsemi meðan áhrifa faraldursins gætir. Úrræðið tekur til allra tekjuskattskyldra rekstraraðila sem verða fyrir a.m.k. 60% tekjufalli og gildir um alla rekstraraðila óháð rekstrarformi, það gildir þannig líka um einyrkja sem stunda atvinnurekstur á eigin kennitölu, segir einnig í tilkynningunni.

Fyrir rekstraraðila með tekjufall á bilinu 60-80%:

Viðspyrnustyrkur getur orðið 400 þúsund kr. á hvert mánaðarlegt stöðugildi
Getur hæst orðið 2 milljónir króna

Fyrir rekstraraðila með tekjufall upp á 80%-100%:

Viðspyrnustyrkur getur orðið 500 þúsund kr. á hvert mánaðarlegt stöðugildi
Getur hæst orðið 2,5 milljónirkróna.

Styrkfjárhæðir taka mið af rekstrarkostnaði en geta þó ekki orðið hærri en það tekjufall sem varð á tímabilinu sem er undir.

Stuðningur við barnafjölskyldur

Skerðingarmörk í barnabótakerfinu verða hækkuð sem tryggir að þau fylgja þróun lægstu launa á vinnumarkaði. Þessi breyting skilar einstæðum foreldrum með tvö börn, með 350 þúsund til 580 þúsund krónur í tekjur á mánuði, 30 þúsund króna hækkun barnabóta á ári. Fjölskylda með samanlagðar tekjur upp á 700 til 920 þúsund krónur á mánuði fær 60 þúsund hærri barnabætur á næsta ári en ella vegna breytinganna.

Stuðningur við örorkulífeyrisþega og viðkvæma hópa

Greidd verður út 50 þúsund króna eingreiðsla til þeirra örorku- og endurhæfingarlífeyrisþega sem eiga rétt á lífeyri á árinu fyrir 18. desember, til viðbótar við desemberuppbót sem jafnframt kemur til greiðslu í desember. Í upphafi næsta árs verða gerðar varanlegar breytingar á örorkulífeyriskerfi almannatrygginga þegar dregið verður úr innbyrðis skerðingum sem skilar tekjulægstu örorkulífeyrisþegunum tæplega 8.000 króna viðbótarhækkun á mánuði umfram fyrirhugaða hækkun uppá 3,6% sem gert var ráð fyrir í fjárlagafrumvarpi. Heildarhækkun bóta almannatrygginga til tekjulægstu örorkulífeyrisþeganna verður því tæpar 20 þúsund krónur um áramót.

Þá verður ráðist í ýmsar mótvægisaðgerðir til að styrkja félagslega stöðu viðkvæmra hópa í heimsfaraldrinum og sett á laggirnar viðbragðsteymi um fjárhagsstöðu heimila með fulltrúum frá fjármálastofnunum, hagsmunasamtökum og umboðsmanni skuldara.

Sóttvarnaráðstafanir fram eftir vetri

Katrín sagði á fundinum að þótt vel hefði gengið að ná árangri vegna hertra sóttvarnaástæðna eigum við enn við smit í samfélaginu. Hún sagðist reikna með sóttvarnaráðstöfunum í samfélaginu fram eftir vetri.

Hún sagði þriðju bylgju veirunnar hafa sett svip sinn á samfélagið og að stjórnvöld hafi byggt á þekkingunni sem skapaðist í fyrstu bylgjunni.

Atvinnuleysið stærsta vandamálið

Katrín bætti við að aðgerðirnar sem núna er ráðist í eiga að horfa fram á veginn og koma til móts við atvinnulífið og almenning í landinu. Atvinnuleysið sé stærsta vandamálið og ríkisstjórnin hafi lagt áherslu á að fjölga störfum og efla nýsköpun og rannsóknir.

Hún sagðist reikna með því að bóluefni verði komið til landsins á næsta ári og að ákveðið ljós sjáist fyrir endann á göngunum. Einnig nefndi hún að henni liði eins og heill mannsaldur væri liðinn síðan fyrstu aðgerðir ríkisstjórnarinnar vegna veirunnar voru kynntar í mars. Hún sagði að hægt væri að draga þann lærdóm af ástandinu að Ísland eigi öfluga samfélagslega innviði.