Geymir líkamshár í krukkum

„Ég hef alltaf haft áhuga á sjónrænum miðlum eins og ljósmyndun en það var ekki fyrr en á unglingsárum sem ég byrjaði að taka myndir,“ segir Karítas Sigvaldadóttir, ávallt kölluð Kaja.
Hún er nýútskrifaður ljósmyndari úr Ljósmyndaskólanum, en áður hafði hún klárað háskólanám í mannfræði.

„Eftir að ég kláraði háskólanámið langaði mig að gefa mér rými í að öðlast færni og þekkingu á ljósmyndamiðlinum. Þá lá leiðin í Ljósmyndaskólann. Mig langaði í skapandi nám þar sem ég gæti tvinnað saman ljósmyndun og mannfræði.“

Klippti hár og frysti

Fyrir einu og hálfu ári byrjaði Kaja að vinna með mannshár og tvinna það saman við verk sín.

„Mér finnst hár áhugavert fyrirbæri, bæði út frá félagslegu og listrænu sjónarhorni. Það eru margir vinklar; hár hefur gríðarlegt menningarlegt og sögulegt gildi. Þá er einnig svo margt sem býr í hárinu, þar má meðal annars finna DNA manneskju. Þá er líka áhugavert að spá í persónulega tengingu og tímann þar sem sumir geyma hárlokka til dæmis,“ segir hún.

Kaja leikur sér með mannshár og ljósmyndir og hér skapa hárin óþægindatilfinningu. Ljósmynd/Aðsend

„Ég skoðaði líka hvernig viðhorf okkar breytist til hárs eftir að við tökum það af, og þá úr samhengi. Fyrir einu og hálfu ári var ég með mjaðmasítt hár. Ferlið byrjaði með að ég klippti hár mitt og frysti það. Ég fór að íhuga hvernig hægt væri að frysta lifandi hluta af sjálfum sér. Út frá því fór ég að skoða hvernig hár hefur áhrif á sjálfsmyndina. Þá tók ég sjálfmyndir þar sem Helga vinkona mín breytti hárinu mínu, litaði það og klippti á nokkurra vikna fresti. Ég fór að geyma lokka úr mínu eigin hári og seinna fór ég að geyma neglur. Það er áhugavert að spá í það að þegar hár og neglur eru enn föst við líkamann teljast þau oftast falleg, fólk vill oft næra hárið og lakka neglurna,r en um leið og búið er að klippa það af telst það frekar ógeðfellt. Ég fór síðan í það að raka líkamshár af öðru fólki, eins og úr handarkrika og skegg, og geymdi í krukkum.“

Þátíð og nútíð

Eftir miklar tilraunir með hár hóf Kaja að sauma það í ljósmyndir.

„Fyrst prófaði ég að líma það á myndir eða á mig sjálfa. Ég prófaði líka að sauma hár í puttann á mér,“ segir Kaja og blaðamaður grípur inn í og spyr hvort það hafi ekki verið vont.

„Jú, það er svolítið vont. En líka áhugavert,“ segir hún.

Kaja pældi mikið í mannshári og saumaði það meðal annars í puttann á sér. Ljósmynd/Aðsend

„Svo byrjaði ég að sauma hár í ljósmyndirnar mínar. Ég þurfti að prófa mig áfram og þetta var mikið tilraunaferli og þolinmæðisvinna. Einnig þurfti ég mikið hár,“ segir Kaja en hún notaði sitt eigið hár og frá öðru fólki.

„Ég var líka að velta fyrir mér sannleiksgildi ljósmyndarinnar þar sem ég er með ljósmynd eða afrit af manneskju og svo raunefni, lifandi hár. Þannig tvinnast saman afrit og raunefni, þátíð og nútíð. Ég leik mér einnig með að sauma hár á staði sem það á ekki að vera á, eins og á augastein, sem getur skapað óþægindatilfinningu. Hár getur verið óþægilegt og ógeðslegt ef það er tekið úr samhengi.“

Sýning Ljósmyndaskólans er opin um helgina og síðustu forvöð að sjá hana sunnudaginn 31. janúar. Þar má sjá verk þrettán nemenda og eru þau afar ólík og öll áhugaverð.

Lengra viðtal við Karítas má finna í Sunnudagsblaði Morgunblaðsins um helgina.