Hundar gegn hindrunum

„Leiðsöguhundur stuðlar að auknu sjálfstæði og bætir öryggi notenda,“ segir Már Gunnarsson, tónlistarmaður og sundkappi. Í tengslum við verkefni Blindrafélagsins vegna kaupa á hundum til leiðsagnar stígur Már fram og segir sína sögu. Hundum er úthlutað einu sinni á ári af Þjónustumiðstöð blindra og sjónskerta – en Blindrafélagið kaupir þá og gefur stofnuninni.

Löng bið er slæm tilhugsun

Fullþjálfaðir, komnir til Íslands frá Svíþjóð eða Noregi, kosta hundar 4-6 milljónir króna. Svigrúm er til þess að kaupa tvo hunda á ári, á sama tíma og 18 væntanlegir notendur eru á biðlista. „Að þurfa að bíða í mögulega átta ár eftir hundi er slæm tilhugsun,“ segir Már, sem er 21 árs að aldri, búsettur í Reykjanesbæ.

„Þegar ég byrjaði í grunnskóla fékk ég ekki þá hjálp sem þurfti svo ég gæti verið jafnsettur öðrum. Fjölskyldan flutti því til Lúxemborgar þar sem ég fékk frábæra þjónustu, svo sem í að nota hvíta stafinn, lesa blindraletur og fleira sem gerir mér í dag mögulegt að eiga sjálfstætt líf. Ég er með meðfædda hrörnun í augnbotnum. Sjónin var 8% þegar ég fæddist en er nú hálft prósent, sem þýðir að ég rétt greini mun dags og nætur.“

Söngur og sund

Eins og margir þekkja hefur Már látið til sín taka í tónlist og sendi 2019 frá sér sólóplötuna Söngur fuglsins. Þá hefur Már haldið veglega tónleika hér á landi og erlendis. Einnig er skemmst að minnast þess að saman sungu þau Már og söngkonan Íva Marín lagið Barn, eftir Ragnar Bjarnason við ljóð Steins Steinars, sem var sumarsmellur í fyrra. Þá er Már öflugur sundmaður, hefur tekið þátt í fjölda alþjóðlegra keppna og náð góðum árangri. Stefnir á gullverðlaun á ÓL fatlaðra í Tókýó í sumar.

„Ég hef alltaf verið félagslega virkur og tek þátt í því sem lífið býður. Séu rétt skilyrði sköpuð má ryðja úr vegi þeim hindrunum sem blindum mæta víða. Með hvíta stafnum geta blindir eftir nokkra þjálfun greint kanta, tröppur og fleira. Allar óvæntar hindranir eru slæmar, til dæmis verklegar framkvæmdir sem maður veit ekki af. Margt í ys nútímasamfélags og umhverfis er hindrun þeim sem ekki sjá. Hljóðlausir rafmagnsbílar eru varasamir. Lífið væri því enn auðveldara fái ég leiðsöguhund, vonandi sem allra fyrst,“ segir Már.

Allir vegir færir

„Hundar bæta aðgengi og eru notendum ómissandi. Að safna fyrir fleirum eins og Blindrafélagið gerir nú með því að selja dagatöl er viðleitni. Við þurfum bara að safna fé með fleiri leiðum og fá meiri stuðning frá ríkinu. Hundaþjálfarar og aðrir sem þekkja til segja að þegar blindir eða sjónskertir hafa hund, hvítan staf og síma með leiðsögubúnaði séu allir vegir færir. Því er til mikils að vinna, svo fleiri geti tekið virkan þátt í samfélaginu til jafns við aðra,“ segir Már að endingu.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 12. febrúar.