Arnaldur Indriðason hefur í aldarfjórðung haft þann vana að senda frá sér nýja bók hinn 1. nóvember. Hann heldur uppteknum hætti í ár en nú ber svo við að lesendur fá ekki glæpasögu frá meistaranum sjálfum. Að þessu sinni verður enginn Konráð og þaðan af síður Erlendur. Arnaldur slær alveg nýjan tón í skrifum sínum og sendir frá sér sögulega skáldsögu.
Skáldsagan nefnist Sigurverkið og gerist hún á sunnanverðum Vestfjörðum og í Kaupmannahöfn á 18. öld. Henni er lýst sem margslunginni og harmrænni frásögn, „sem lýsir á áhrifaríkan hátt beiskum örlögum alþýðufólks og valdinu sem það er undirselt,“ eins og það er orðað í káputexta bókarinnar.
Í Sigurverkinu segir af íslenskum úrsmið sem situr í höll Danakonungs og gerir upp forna glæsiklukku. „Kvöld eitt rekst sjálfur einvaldurinn, Kristján sjöundi, inn til hans; að nafninu til enn höfuð ríkisins en þykir ekki með öllum mjalla og hefur verið ýtt til hliðar af syni sínum og hirð. Þeir taka tal saman og svo fer að úrsmiðurinn rekur fyrir hátigninni dapurlega sögu föður síns og fóstru sem tekin voru af lífi að skipan fyrri konungs, föður Kristjáns,“ segir í kynningu.
Arnaldur er fyrst spurður um þau tímamót að hann hvíli glæpasagnaformið, enda verða nú nokkur tíðindi að teljast í því eftir að hafa skrifað 24 slíkar á jafnmörgum árum.
- Hefur þessi bók verið lengi í undirbúningi eða gerjun? Er einhver sérstök ástæða fyrir að því að þú berð niður á 18. öldinni?
„Alls ekki. Þetta var saga sem kom til mín mjög skyndilega. Ég fékk hugmyndina að bókinni í fyrrasumar og settist strax niður við skrifin og lauk þeim nokkurn veginn á sex mánuðum,“ segir höfundurinn.
„Hinir sannsögulegu atburðir gerast á átjándu öld og þá var bara að hverfa þangað með hjálp sagnfræðinnar. Mér fannst mjög gaman og áhugavert að skrifa um átjándu öldina vegna þess að það er auðvitað nýr vettvangur fyrir mig sem rithöfund en líka áhugaverður og kannski nýr vettvangur fyrir íslenskar bókmenntir samtímans.“
- Í káputexta er vísað til að bókin sé að hluta til byggð á raunverulegum atburðum. Eru það þekktir atburðir eða alþýðusögur sem þú hefur grafið upp?
„Nei, þetta eru ekki þekktir atburðir, nema þá fólki vestur við Breiðafjörð. Ég rakst á frásögn í Árbók Ferðafélagsins um Rauðasandshrepp hinn forna sem rakti ansi merkilegt dómsmál þar á svæðinu um miðja átjándu öldina. Ég kannaðist við eitt nafnið í frásögninni en það er Jón Sívertsen úrsmiður í Kaupmannahöfn. Björn Th. Björnsson listfræðingur hafði sagt lítillega frá honum í bók sinni um Íslendinga í Kaupmannahöfn og hvernig hann var talinn hafa gert við mikið listrænt úrverk í eigu danska konungsins. Ég fékk þá hugmynd að slá saman frásögn af málaferlunum við Breiðafjörðinn og sögu úrsmiðsins í Kaupmannahöfn og viðskiptum hans við kónginn Kristján sjöunda, sem þótti töluvert galinn á sinni tíð en með þeim tekst svolítið sérstakt samband. Fyrst og fremst er þetta skáldskapur og sagan lýtur að öllu leyti lögmálum skáldskaparins.“
- Þú sagðir í viðtali við Morgunblaðið fyrir ári að þú myndir halda áfram meðan þú gætir komið sjálfum þér á óvart við skrifin. Manni sýnist að þetta skref sé í fullu samræmi við það… og jafnvel kannski meðvitað í ljósi þess að þetta er bók númer 25? Það eru nú talsverð tímamót og kannski eðlilegt að menn staldri við…
„Það er rétt. Þetta er í fullu samræmi við þessa þrá rithöfundar að koma sjálfum sér á óvart. Þó er þetta kannski ekki svo stórt hliðarskref þegar á allt er litið. Ég tel mig raunar alltaf hafa verið að skrifa sögur af þessu tagi, þótt form og sögusvið sé ólíkt í þessu tilviki. Sögur um lítilmagnann og varnarleysi hans. Það er hreinasta tilviljun að Sigurverkið er bók númer 25, sem ég hef ekki hugleitt neitt sérstaklega en er auðvitað allnokkur áfangi.“
Arnaldur kveðst ekki geta sagt til um það hvað framtíðin beri í skauti sér á rithöfundarferli hans, hvort von sé á fleiri sögulegum skáldsögum og þá hvenær.
„Ekki í bili að minnsta kosti en það er aldrei að vita. Konráð, heldur broguð sögupersóna síðustu bóka minna, verður í fullu fjöri um þarnæstu jól get ég lofað.“