Afhjúpandi ferðalag Ednu

Heimildarmyndin Ekki einleikið, í leikstjórn Ásthildar Kjartansdóttur og Önnu Þóru Steinþórsdóttur, er um afhjúpandi ferðalag Ednu Lupitu Mastache. Þar dregur hún fram erfiðar minningar í leit sinni að tengingu við geðveikina og sjálfsvígshugsanirnar leikstjórum heimildarmyndarinnar Ekki einleikið.

Í myndinni fær Edna leikarana Sólveigu Guðmundsdóttur og Val Frey Einarsson með sér í það sem hún kallar „tilfinningalegt og afhjúpandi ferðalag“, en Edna vinnur á Batamiðstöðinni LSH á Kleppi og hefur unnið fyrir Hlutverkasetur sem dans- og leiklistarkennari.

Gott að tala um sögu sína

„Ég kom til Íslands á síðustu öld, árið 1998 með þáverandi eiginmanni mínum, Pétri. Við erum enn miklir vinir og eigum þrjár stelpur saman. Nú er ég búin að vera jafnlengi á Íslandi og í Mexíkó,“ segir Edna sem byrjaði á því að fara hér í Háskóla Íslands þar sem hún kláraði BA-nám í spænsku en Edna segir það hafi tekið sig langan tíma að aðlagast íslensku samfélagi; veðrinu og tungumálinu.

 „Ég fór svo að kenna dans í Kramhúsinu árið 2004 og þá breyttist líf mitt því þá fannst mér ég hafa meira hlutverk í samfélaginu. Ég kenndi svo dans í tveimur grunnskólum og fór svo að sækja mér kennararéttindi í Listaháskólanum. Þar voru dansarar og leikarar í leiklistardeild og lærði ég leiklistaraðferðir. Ég útskrifaðist svo þaðan með kennararéttindi en þá kom hrunið og það var hætt að kenna dans í skólunum og ég varð atvinnulaus,“ segir hún.

„Ég varð þá þunglynd og fékk meðferð hjá Hvítabandinu, sem er göngudeild Landspítalans, og þar lærði ég hugræna atferlismeðferð. Ég fann þá hversu sterkt það væri að fólk myndi tala um sögu sína til að læknast, sem er líka hægt með leiklist. Þannig að ég hugsaði að það væri gott að blanda saman sálfræðimeðferð og leiklist.“

Þerapía í gegnum leiklist

„Ég er að þróa nýja aðferð við þerapíu í gegnum leiklist og aðferðin þróaðist enn frekar við gerð myndarinnar. Í námi mínu í Listaháskólanum komst ég að því hversu skemmtilegt það er að kenna leiklist, en ég er ekki menntaður leikari, heldur dansari,“ segir hún.

 „Árið 2012 ákvað ég að taka þátt í starfi Hlutverkaseturs, aðallega til að hjálpa sjálfri mér. Árið 2015 stofnuðum við Leikhópinn Húmor – Geðveikt leikhús fyrir alla! Markmið okkar Húmorista er að gera sýningar sem skipta máli og taka virkan þátt í baráttu og umræðum um geðheilsumál. Leikhópurinn samanstendur af fólki úr ýmsum áttum. Nokkur okkar hafa glímt við geðsjúkdóma en ekki allir, einnig er þar myndlistar-, tónlistar- og leiklistafólk og síðast en ekki síst sálfræðingar og iðjuþjálfar,“ segir hún.

„Ásthildur fékk fljótlega áhuga á þessari þerapíu og hvernig hægt er að hreinsa burt áföll með leiklistarþerapíu og fannst spennandi að fókusera á hana í myndinni. Ég vinn við það þó ég megi í raun ekki kalla mig leiklistarþerapista,“ segir Edna.

Edna og leikkonan Sólveig Guðmundsdóttir eru í heimildarmyndinni Ekki einleikið sem fjallar um hvernig leiklistarþerapía getur hjálpað fólki.

„Þær Ásthildur og Anna fylgdu mér eftir í sex ár, og myndin er sjötíu mínútur. Ég vona að fólk sjái hversu miklir snillingar þær eru,“ segir Edna en í myndinni leika Valur og Sólveig senur úr lífi Ednu, en spinna oft sjálf út frá eigin reynslu.

„Ég táraðist oft þegar þau túlkuðu mínar sögur.“

Upphafið að einhverju stærra

Edna segir að draumurinn sé að fara lengra með þetta verkefni og segist jafnvel stefna á leikna kvikmynd.

„Og vinna svo Óskarsverðlaun!“ segir hún og hlær dátt.

„Mig langar lengra með þetta því ef þessi mynd gengur vel er þetta bara upphafið. Það er markmið okkar að fara með myndina lengra. Við erum alltaf að horfa á sögur sem eru byggðar á raunveruleikanum,“ segir Edna og hvetur fólk til að sjá myndina.

Kvikmyndagerðarkonurnar Ásthildur Kjartansdóttir og Anna Þóra Steinþórsdóttir fylgdu Ednu eftir í sex ár við gerð myndarinnar Ekki einleikið.

„Fólk hefur ennþá tækifæri til að sjá myndina Ekki einleikið þessa dagana í Bíó Paradís, en síðar verður hún sýnd á RÚV. Það mundi gleðja okkur mikið að sjá fólk í Bíó Paradís,“ segir Edna brosandi.

Ítarlegt viðtal er við Ednu í Sunnudagsblaði Morgunblaðsins um helgina.