Grímur Atlason, framkvæmdastjóri Geðhjálpar, segir mál sem mbl.is greindi frá á miðvikudag endurspegla það hvernig heilbrigðiskerfið miðar meðferðir frekar að einkennum þeirra sem glíma við geðrænan vanda heldur en orsök þess.
Hann telur einnig að skortur sé á sálfræðilegri þjónustu á heilsugæslum landsins, en í umræddu máli þurfti kona á höfuðborgasvæðinu að fara á Kópasker til þess að fá aðstoð þegar hún upplifði sjálfsvígshugsanir.
Geðdeildir eru lokaðar á sumrin og að sögn Gríms er erfitt að komast að hjá sálfræðingum þannig að fólk leiti til lækna.
„Það eru sálfræðingar á heilsugæslunni, en þeir verða að vera fleiri og það þarf líka fólk með fjölbreyttari menntun og reynslu sem getur aðstoðað fólk sem glímir við geðrænar áskoranir,“ segir Grímur, en hann bætir við að iðjuþjálfar geti t.d. oft reynst vel þótt þeir starfi eins og er ekki á heilsugæslunni.
Hann segir grunnvandamálið liggja í því að ríkið setji of lítið peningaframlag í geðheilbrigðismál, en það kom einnig fram í skýrslu ríkisendurskoðunar í apríl að geta stjórnvalda til að tryggja þjónustu er undir væntingum.
„Við sem samfélag veltum gjarnan meðferð við vanda fólks til frjálsra félagasamtaka á borð við Píeta samtökin og SÁÁ, en þótt þau séu frábær þá þarf hið opinbera að reka heilbrigðisþjónustu hvert fólk getur leitað í neyðartilvikum eins og þegar um sjálfsvígshugsanir er að ræða."
Grímur segir þetta vera dæmigert mál þar sem horft er til einkenna á vanda viðkomandi frekar en orsaka vandans og mjög takmörkuð meðferð í boði: „Eins og þessi dæmisaga sýnir þá bíður fólk lengi eftir þjónustu þegar það leitar til heilsugæslunnar, en fær þar 10 mínútna viðtal og viðbót á lyfjum sem eiga að draga úr einkennum, það vantar fleiri fagstéttir þar og fjölbreyttari meðferð."
Geðhjálp lagði til 9 aðgerðir til að setja geðheilsu í forgang og hægt er að nálgast upplýsingar um þær á vefsíðunni 39.is,en Grímur segir samtökin leggja m.a. megináherslu á að efla heilsugæsluna sem fyrsta stopp og að þangað eigi fólk að geta leitað á öllum tímum sólarhringsins m.a. í neyðartilfellum.
Embætti landlæknis bendir á að mikilvægt sé að þeir sem glíma við sjálfsvígshugsanir segi einhverjum frá líðan sinni, hvort sem er aðstandanda eða hafi samband við Hjálparsíma Rauða krossins 1717, eða á netspjalli 1717.is, við hjúkrunarfræðing í netspjalli á heilsuvera.is eða við ráðgjafa í síma Píeta-samtakanna s. 552-2218. Píeta-samtökin bjóða einnig upp á ráðgjöf og stuðning fyrir aðstandendur þeirra sem glíma við sjálfsvígshugsanir.
Fyrir þau sem misst hafa ástvin í sjálfsvígi bendir landlæknisembættið á stuðning í sorg hjá Sorgarmiðstöðinni í síma 551-4141 og hjá Píeta-samtökunum í síma 552-2218.