Innlent | mbl | 11.8.2022 | 17:51

Norrænu ríkin þjálfa úkraínska sprengjusérfræðinga

Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir utanríkisráðherra kynnti verkefnið á ráðstefnunni. mbl.is/Eggert Jóhannesson

Ísland stendur ásamt hinum norrænu ríkjunum fyrir verkefni sem er fyrirhugað á sviði þjálfunar í sprengjuleit og sprengjueyðingu í Úkraínu.

Verkefnið felur annars vegar í sér að veita úkraínskum sprengjusérfræðingum þjálfun á þessu sviði. Hins vegar að sjá þeim fyrir nauðsynlegum búnaði. Öll norræðnu ríkin hafa lýst yfir áhuga á að taka þátt í verkefninu, að því sem fram kemur í tilkynningu frá utanríkisráðuneytinu.

Volodimír Selenskí ávarpaði ráðstefnuna. Ljósmynd/ Forsvaret

Mikilvægt að Ísland leyti leiða til að styðja Úkraínu

Líklegt er að fleiri lönd muni taka þátt í verkefninu þegar fram í sækir. Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir utanríkisráðherra kynnti verkefnatillöguna á ráðstefnu um stuðning við öryggi og varnir Úkraínu í Kaupmannahöfn í dag.

Markmið ráðstefnunnar er að styrkja samstarf og samráð um hvernig best megi styðja Úkraínu í stríðinu gegn Rússlandi. Áhersla er á viðbótarstuðning til lengri tíma litið, einkum framlög sem styðja við hernaðarlega getu úkraínsku þjóðarinnar til varnar innrás Rússa, fjárframlög, þjálfun hermanna og sprengjueyðingu.

„Ég tel ákaflega mikilvægt að Ísland haldi áfram að leita allra leiða til þess að styðja við úkraínsku þjóðina. Við getum ekki stutt við hernaðarmátt Úkraínu en við viljum finna allar þær leiðir sem mögulegar eru til þess að leggja okkar af mörkum til þess að hjálpa þeim að verja sig gegn árás Rússa og byggja upp samfélagið eftir að sigur hefur unnist og friði komið á,“ er haft eftir Þórdísi Kolbrúnu í tilkynningunni.

Ósprungnar jarðsprengjur að finna víða

Þá segir hún verkefnið hafa sérstaka þýðingu fyrir almenna borgara í Úkraínu.

„Talið er að ósprungnar sprengjur af ýmsu tagi, þar á meðal jarðsprengjur, sé að finna á allt að fimmtungi úkraínsks landssvæðis. Þær geta legið í jörðu árum saman og sprungið þegar minnst varir, löngu eftir að stríðsátökum lýkur eða víglínur hafa færst til. Þetta framlag stuðlar því að björgun mannslífa.“

Landhelgisgæsla Íslands hefur tekið þátt í viðræðum og undirbúningi verkefnisins en sprengjusérfræðingar á hennar vegum hafa á undanförnum árum sinnt verkefnum á vegum Atlantshafsbandalagsins á sviði þjálfunar sprengjusérfræðinga, meðal annars í Írak og Jórdaníu.

Minntist framlags Norðurlandanna við Tsjernóbílslysið

Volodimír Selenskí, forseti Úkraínu, ávarpaði ráðstefnuna. Í ræðu sinni minnti hann á að það hafi verið á Norðurlöndum sem fyrst komst upp um geislavirka mengun vegna slyssins í Tsjernóbíl og það hafi gerst meðan sovésk stjórnvöld reyndu enn að hylma yfir atburðinn.

Setti hann þetta í samhengi við þá hættu sem nú er í kringum stærsta kjarnorkuver Evrópu í borginni Zaporizhzhia. Þá ræddi hann um mikilvægi fjárstuðnings við daglegan rekstur innviða í Úkraínu, þar á meðal skóla.

Mette Frederiksen, forsætisráðherra Danmerkur, ávarpaði einnig ráðstefnuna og lagði áherslu á að árás Rússa á Úkraínu væri árás á þau sameiginlegu gildi sem evrópsk samfélög byggja velferð sína á.