„Það er alveg ljóst í mínum huga að það er andstætt markmiðum þessara laga að fella niður þjónustu hjá hópi og ætla svo bara að veita hana einhvers staðar annars staðar,“ segir Guðrún Hafsteinsdóttir, dómsmálaráðherra.
Í samtali við mbl.is ítrekar ráðherrann að ráðuneytið telji það ekki á ábyrgð sveitarfélaganna að grípa hælisleitendur sem ríkið hefur svipt þjónustu. Hún segir þörf á takmörkuðu búsetuúrræði en gat ekki svarað spurningum blaðamanns um hvaða hús hælisleitendur hefðu í að venda á meðan engin úrræði eru til reiðu.
Dómsmálaráðherra fundaði í dag með Guðmundi Inga Guðbrandssyni, félags- og vinnumarkaðsráðherra, Heiðu Björg Hilmisdóttur, formanni Sambands íslenskra sveitarfélaga (SÍS) og Regínu Ásvaldsdóttur, formanni Samtaka sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu (SSH). Formaður SSH boðaði til fundarins.
Guðmundur Ingi hefur haldið því fram að sveitarfélögin geti gripið inn í og veitt hælisleitendum aðstoð þegar ríkið hefur svipt þá félagsþjónustu, samkvæmt 15. gr. sveitarstjórnarlaga.
Eins og greint hefur verið frá missa þeir hælisleitendur sem hafa hlotið synjun um alþjóðlega vernd alla þjónustu þegar 30 dagar eru liðnir frá synjun. Eru þeir þá án kennitölu, réttinda og allra úrræða.
Guðrún segir fundinn hafa gengið ágætlega en að enn hafi ekki verið komist að niðurstöðu um hvaða úrræði fólki verði boðin. Þó liggi það skýrt fyrir að hennar mati að það sé ekki sveitarfélaganna að sinna fólki sem hafi verið vísað úr landi en að samtalinu verði haldið áfram með ráðgjöf sveitarfélagana.
„15. grein á eingöngu við í algjörum undanþágutilfellum og henni hefur verið beitt t.d. þegar ferðamaður í ákveðnu sveitarfélagi glatar ferðaskilríkjum sínum. Þá er alltaf samstarfsvilji viðkomandi til heimferðar.“
„Þó svo að hér séu einstaklingar sem sviptir hafa verið þjónustu þá þarf enginn að vera húsnæðislaus eða matarlaus, því stjórnvöld útvega fólki öruggt húsnæði og fæði gegn því að fólk sýni samstarfsvilja til brottfarar,“ segir Guðrún.
Aðspurð hvað verði þá um fólk sem ekki vill yfirgefa landið segir Guðrún að hún leggi til búsetuúrræði með takmörkunum. Það kunni að innibera að fólk sé ekki að fullu frjálst ferða sinna og þurfi ýmist að vera með útivistartíma og skrá sig inn og út til að yfirgefa úrræðið á daginn.
„Fólk á þau réttindi að koma hingað og sækja um vernd og þegar stjórnvöld hafa metið það sem svo að fólk hafi ekki rétt á þessari vernd að þá hefur fólk skyldur á móti til þess að lúta þeirri niðurstöðu.“
Aðspurð hvað verði um þá sem þegar hafa verið sviptir félagsaðstoð á meðan engin úrræði séu til reiðu og hvort ekki séu uppi áhyggjur um stóraukinn heimilisleysisvanda í kjölfar úrræðaleysisins, eins og dæmi hafa sýnt erlendis, svarar ráðherrann:
„Það er samtal í gangi.“
13:51: Fréttin hefur verið uppfærð.