Áhyggjur af ofbeldisbrotum mun meiri en áður

Viðhorf Íslendinga til fíkni­efna­laga­brota ann­ars veg­ar og of­beld­is­brota hins veg­ar hefur tekið stakkaskiptum síðustu ár.

Þannig hafa áhyggjur Íslendinga af fíkniefnalagabrotum minnkað og telja nú mun fleiri ofbeldisbrot vera mesta vandamálið á Íslandi.

Þetta sýna niður­stöður þjóðmálak­ann­ana Fé­lags­vís­inda­stofn­un­ar Há­skóla Íslands frá síðustu árum. Helgi Gunn­laugs­son, pró­fess­or í af­brota­fræði við HÍ, er einn af þeim sem stóðu að baki könn­un­un­um en hann mun kynna niður­stöðurn­ar ásamt Jónasi Orra Jónas­syni, sér­fræðingi hjá lög­regl­unni á höfuðborg­ar­svæðinu, á ráðstefnu Þjóðarspeg­ils­ins á morgun.

Frétt af mbl.is

Breytt viðhorf gagnvart afbrotum

Færri telja fíkniefnalagabrot mesta áhyggjuefnið

Í könn­un­um sem fram­kvæmd­ar voru árin 1989, 2002, 2012 og 2019, þar sem þátt­tak­end­ur voru spurðir hvaða af­brot þeir teldu mesta vanda­málið hér á landi, svöruðu flest­ir fíkni­efna­neysla og fíkni­efna­brot. Aðrir svar­mögu­leik­ar voru kyn­ferðis­brot, þjófnaður/​inn­brot, efna­hags­brot/​fjár­svik og of­beldi/​lík­ams­árás­ir.

Í mæl­ing­unni sem fram­kvæmd var í sum­ar töldu aft­ur á móti 20% svar­enda fíkni­efna­neyslu og fíkni­efna­laga­brot vera mesta vanda­málið. Þá sögðu 4% þjófnað og inn­brot vera mesta vanda­málið, 22% sögðu efna­hags­brot, 24% sögðu kyn­ferðis­brot og 29% sögðu of­beldi og lík­ams­árás­ir.

Súlurit/Háskóli Íslands

Fókusinn að færast á ofbeldisbrotin

Þess má geta að í fyrri könn­un­um höfðu svar­end­ur mun minni áhyggj­ur af of­beld­is­brot­um í sam­an­b­urði við önn­ur af­brot.

Árið 1989 töldu 14% svar­enda of­beld­is­brot mesta vanda­málið, árið 2002 var hlut­fallið 15%, árið 2012 var það 13% og árið 2019 var það komið niður í 6%.

„Það hef­ur verið áhuga­vert að fylgj­ast með þess­ari þróun. Ef við tök­um 20. öld­ina og fram­an af 21. öld­inni, þá eru það fíkni­efni sem eru fyrst og fremst sá vandi sem menn ótt­ast. […] Nú á allra síðustu miss­er­um hef­ur fókus­inn verið að fær­ast yfir á of­beld­is­brot­in. Það er end­ur­spegl­un á því sem hef­ur verið að ger­ast í sam­fé­lag­inu,“ seg­ir Helgi og tek­ur sem dæmi al­var­leg mann­dráps­mál á borð við Rauðagerðismálið, auk­inn hnífa­b­urð, hópa­mynd­an­ir og Banka­stræt­is club-málið.

„Þetta er raun­veru­leg breyt­ing sem er að eiga sér stað – við höf­um áhyggj­ur af þess­ari of­beld­isþróun.“

Hægt er að lesa umfjöllunina í heild sinni í Morgunblaðinu sem kom út á mánudaginn.

• Blogga um frétt