Innlent | mbl | 11.3.2024 | 13:41 | Uppfært 14:25

„Það gerir þetta enginn fyrir okkur“

Gunnar Þór Geirsson heimilislæknir segir fyrsta skref af mörgum hafa verið stigið með tilmælum FÍH 15. febrúar. Betur megi þó ef duga skuli. Ljósmynd/Læknablaðið

„Hvaða kollegi kannast ekki við það að andvarpa yfir vinnuaðstæðum sínum og þeim verkefnum dagsins sem bíða?“ Þessari spurningu teflir Gunnar Þór Geirsson heimilislæknir fram í grein sinni í nýjasta tölublaði Læknablaðsins sem ber fyrirsögnina Aðgerðahópur heimilislækna.

Segir Gunnar það sjaldnast vera sjúklingarnir sjálfir sem ýfi upp neikvæðar tilfinningar þótt vissulega geti þeir verið krefjandi á köflum. Það eru óraunhæfar kröfur um afköst sem læknirinn vísar til, óþarfa skriffinnska og önnur verkefni sem hann segir lítið eða ekkert hafa að gera með þau fræði sem læknarnir hafi helgað stóran hluta ævi sinnar.

„Nýleg könnun meðal heimilislækna sýndi að 59% höfðu upplifað einkenni kulnunar stundum, oft eða mjög oft undanfarna 12 mánuði. Þar af 35% oft eða mjög oft og 22% höfðu íhugað alvarlega að fara í veikindaleyfi vegna kulnunareinkenna. Þegar spurt var um ástæður var í flestum tilfellum minnst á of mikið álag og þá oft og tíðum vegna óhóflegrar pappírsvinnu,“ skrifar Gunnar.

Verkefni sem taka dýrmætan tíma

Megi þar meðal annars nefna vottorð fyrir Tryggingastofnun, lífeyrissjóði, lögfræðinga og tryggingafélög; endurhæfingaráætlanir fyrir Tryggingastofnun, tilvísanir til barnalækna, skilaboðaflóð á Heilsuveru og margt fleira sem efast megi að hans mati um að þurfi aðkomu heimilislæknis. Listi Gunnars er langur.

Þarna séu verkefni sem taki dýrmætan tíma frá sjúklingamóttöku sem svo valdi lengri biðtíma og seinkun á greiningum og meðferð. Bið eftir tíma hjá heimilislækni geti skipt vikum, jafnvel mánuðum. Nokkuð sem Gunnar telur með öllu óviðunandi. Lítil takmörk virðist fyrir því hvaða verkefni megi færa til heilsugæslunnar og sjaldnast séu heimilislæknar inntir eftir því hvort þau verkefni teljist á þeirra verksviði.

„Við í stjórn Félags íslenskra heimilislækna (FÍH) höfum markvisst reynt að hafa áhrif á ofangreinda þætti á undanförnum árum. Skrifað ótal ályktarnir og tillögur og áframsent á viðeigandi stofnanir,“ skrifar Gunnar enn fremur.

Fyrsta skref að aðgerðahópi

Eins hafi stjórnin sótt fjölda funda sem flestir hafi litlu breytt. „Greinilegt er að samtal og ábendingar koma litlu til leiðar. Því var farið að hugsa aðrar leiðir til að ná fram þeim breytingum sem við viljum sjá í vinnuumhverfi okkar.“

Rifjar hann upp haustfund FÍH í Stykkishólmi í fyrra þar sem fundargestum hafi verið skipt í hópa og glímdi hver hópur við ólík efni með mismunandi áherslum. Hafi verkefni eins hópsins verið að setja fram tillögur að aðgerðum til að bæta vinnuaðstæður heimilislækna.

Þar hafi fyrsta skrefið í átt að stofnun aðgerðahóps heimilislækna verið stigið en hann hóf að sögn Gunnars störf núna í janúar.

„Hópurinn sammæltist um að fyrsta aðgerðin væri að stöðva tilvísanaskyldu heimilislækna til barnalækna og sérgreinalækna sem sinna börnum. Flestar þessar tilvísanir eru gerðar án þess að heimilislæknir komi nokkuð að þeim málum sem um ræðir og því gott dæmi um algjörlega tilgangslausa pappírsvinnu. Einnig er hætta á að raunverulegar tilvísanir týnist í óþarfa pappírsflóðinu,“ skrifar heimilislæknirinn.

Þessu þurfi að berjast fyrir

Segir hann af því að í byrjun febrúar hafi stjórn FÍH gefið út tilmæli þess efnis að heimilislæknar létu af því að gefa út tilvísanir án þess að þeir hefðu sjálfir komið að meðferð viðkomandi barns. Hafi þau tilmæli tekið gildi 15. febrúar.

Segir Gunnar þó aðeins fyrsta skrefið af mörgum stigið með tilmælunum.

„Nóg er af tímaþjófum og tilgangslitlum verkefnum sem þarf að bægja frá. Forgangsraða þarf tíma lækna svo þeir geti sinnt sjúklingum, kennslu og rannsóknum. En það gerir þetta enginn fyrir okkur. Hvorki fyrir heimilislækna né aðra lækna. Það þarf að berjast fyrir þessu eins og öllu öðru sem er einhvers virði,“ skrifar Gunnar Þór Geirsson að lokum í grein sinni.