Ástþór Magnússon, frambjóðandi til embættis forseta Íslands, segir þjóðina þurfa forseta sem sameini hugsjón, heiðarleika, þolinmæði og þrautseigju. Segist hann hafa sýnt og sannað að hann hafi þann styrk sem forsetinn þurfi til að krefja stjórnvöld um breytingar með því að halda ótrauður áfram eftir 28 ár.
Það mikilvægasta við embætti forseta Íslands að mati Ástþórs er að forsetinn sé fulltrúi þjóðarinnar, sameiningartákn, umboðsmaður lýðsins og eftirlitsaðili fyrir virku lýðræði. Hann standi vörð um hagsmuni þjóðarinnar á Bessastöðum í þverpólitísku embætti.
Morgunblaðið gefur öllum frambjóðendum tækifæri til að svara sjö spurningum og birtir svör hvers fyrir sig á mbl.is. Svörum frambjóðendanna verður síðan safnað og þau birt í Morgunblaðinu svo lesendur geti haganlega borið þau saman.
Íslendingar ganga að kjörborðinu 1. júní og kjósa sér sjöunda forseta lýðveldisins. Morgunblaðið og mbl.is fylgjast vel með og færa ykkur helstu fréttir af kosningabaráttunni.
Hér á eftir fara svör Ástþórs við spurningum mbl.is og Morgunblaðsins:
Hvað finnst þér mikilvægast við embætti forseta Íslands?
„Forsetinn er fulltrúi þjóðarinnar og á að standa vörð um hagsmuni þjóðarinnar á Bessastöðum. Forsetaembættið er þverpólitískt embætti. Sameiningartákn þjóðarinnar, umboðsmaður lýðsins og eftirlitsaðili fyrir virku lýðræði.
Til að þess þarf forsetinn að vera með öllu ótengdur stjórnmálaflokkum og hafa engin önnur hagsmunatengsl sem geta haft áhrif á störf hans. Forsetinn er öryggisventill um leið og hann leiðir fólk saman til að vinna góðum málum brautargengi fyrir þjóðina.“
Hvað hefur þú helst fram að færa til embættisins umfram aðra frambjóðendur?
„Þjóðin þarf forseta sem sameinar hugsjón, heiðarleika, þolinmæði og þrautseigju. Með því að halda ótrauður áfram eftir 28 ár, hef ég sýnt og sannað að ég hef til að bera þann styrk sem forsetinn þarf til að krefja stjórnvöld um breytingar.
Að hverfa frá hernaði til friðarstefnu, leiða mál til lykta og halda í skefjum þeim öflum sem vilja ráðskast með vald þings, stjórnsýslu eða fjölmiðla í sérhagsmunagæslu á kostnað þjóðarinnar.“
Á maki forseta að hafa formlega, launaða stöðu?
„Nei.“
Á forseti að vera virkur þátttakandi í þjóðmálaumræðu?
„Nei, ekki nema í undantekningartilvikum ef sérstakt ástand skapast í þjóðfélaginu.“
Hvað vægi þyngst í ákvörðun um að synja lögum staðfestingar: rök stjórnarandstöðu, mótmæli, ráðgjöf eða eigin dómgreind?
„Þjóðaratkvæðagreiðslur um helstu deilumál er öflug leið til að brúa gjár á milli þings og þjóðar og koma í veg fyrir að þær myndist. Ég vil að þjóðaratkvæðagreiðslur verði eðlilegur hlutur í lýðræðisþróun framtíðarinnar.
Lykillinn að raunverulegum lýðræðisumbótum liggur hjá fjölmiðlum sem í dag ráðskast með lýðræðið fyrir sérhagsmuni eigenda sinna eða valdaelítuna.
Forsetinn á að tala fyrir heilbrigðara lýðræði og vandaðri þjóðfélagsumræðu.“
Hver eru brýnustu viðfangsefni Íslendinga nú og hvað hefur forseti til þeirra mála að leggja?
„Að forseti Íslands fái nýtt hlutverk sem alþjóðlegur talsmaður friðar og mannréttinda. Það tengist þeirri hugmynd að á Íslandi rísi friðarháskóli og þróunarmiðstöð lýðræðis, friðar og mannréttinda. Friðargæslu Sameinuðu Þjóðanna verði boðin aðstaða á Keflavíkurflugvelli og forsetaembættið vinni markvisst að því að fá til Íslands tengda starfsemi.
Fjölmargir fræðimenn á sviði friðarmála eru mér sammála að Ísland gæti orðið leiðandi til friðar og lýðræðisþróunar í heiminum. Svari Íslendingar kallinu mun hér rísa nýr og jákvæður atvinnuvegur sem gæti fært þúsundum Íslendinga blómleg störf í framtíðinni.“
Hver er hæfilegur tími í embætti fyrir forseta?
„Mér finnst það ætti að setja reglur um hámark tvö kjörtímabil. Sjálfur sækist ég eftir einu kjörtímabili til að vinna friðarmálunum brautargengi og vonandi getur síðan annar tekið við kyndlinum.“