Landsbankinn telur vaxtabreytingaákvæði sín enn standast íslensk lög, þrátt fyrir að dómstóll EFTA kveði þau ógagnsæ. Það sé íslenskra dómstóla dæma um gildi vaxtabreytingaákvæða í fasteignalánum hér á landi, ekki EFTA-dómstólsins.
Orðalag skilmála í lánssamningum banka með breytilegum vöxtum á Íslandi er ekki gegnsætt, samkvæmt ráðgefandi áliti sem EFTA-dómstóllinn kvað upp í dag, en EFTA eru Fríverslunarsamtök Evrópu.
Álitið var veitt að beiðni héraðsdóms í tveimur dómsmálum sem höfðuð hafa verið gegn Landsbankanum, annars vegar, og Íslandsbanka, hins vegar. Málin varða samningsákvæði um forsendur fyrir breytingum á vöxtum fasteignalána.
Formaður Neytendasamtakanna sagðist í samtali við mbl.is vera sáttur við niðurstöðu EFTA-dómstólsins. Dómsmálið verður tekið til áframhaldandi meðferðar hjá Héraðsdómi Reykjavíkur.
Álit EFTA-felur m.a. í sér túlkun á ákvæði fasteignalánatilskipunar 2014/17/EBE um forsendur fyrir vaxtabreytingum fasteignalána.
Landsbankinn bendir aftur á móti á í tilkynningu að ákvæði hafi verið innleitt í íslensk lög, þ.e. lög nr. 118/2016 um fasteignalán til neytenda. Íslensku lögin hafi jafnframt að geyma sérreglu um skilyrði fyrir vaxtabreytingum sem ekki er að finna í fasteignalánatilskipuninni.
Bankinn bendir á að í álitinu sé komist að þeirri niðurstöðu að til greina komi að styðjast við aðrar forsendur við vaxtabreytingar en viðmiðunarvísitölur eða viðmiðunarvexti og ættu kröfur um skýrleika, aðgengileika, hlutlægni og sannreynanleika jafnframt við um slíka þætti.
„Þá geri fasteignalánatilskipunin þá kröfu að skilmálar og upplýsingar sem neytanda eru veittar skuli vera formlega og málfræðilega skiljanlegar og gera neytanda kleift að skilja þá aðferð sem beitt er við ákvörðun vaxta þannig að neytandi verði í aðstöðu til að meta fjárhagslegar afleiðingar samnings fyrir sig,“ segir í tilkynningunni.
Í niðurstöðu dómstólsins er aftur á móti ekki kveðið á um að vaxtabreytingarákvæðið í fasteignalánum Landsbankans uppfylli ekki framangreindar kröfur, bendir bankinn á. Það sé því mat bankans að kröfur íslenskra laga séu uppfylltar.
EFTA-dómstóllinn tekur heldur ekki endanlega afstöðu til þess hvort Landsbankinn hafi uppfyllt kröfur um ítarlega upplýsingagjöf og skýr, hlutlæg og skiljanleg viðmið þannig að neytandi geti metið afleiðingar skilmála um fjárhagslegar skuldbindingar. Það er mat bankans að þær kröfur séu uppfylltar.
Niðurstaðan í málinu mun aðallega hafa þýðingu fyrir þá sem tekið hafa fasteignalán eftir að lög um fasteigna lán til neytenda gengu í gildi þann 1. apríl 2017, að sögn Neytendasamtakanna.