Eftirtektarverður árangur í minnkun lífræns úrgangs

Skólamatur hefur náð miklum árangri í minnkun lífræns úrgangs, en eftir árið í fyrra hefur nýting hráefna batnað um 30% frá árinu 2017. Árangurinn hefur vakið athygli utan landsteinanna en í lok apríl bauðst fyrirtækinu að taka þátt í norrænni ráðstefnu um matarsóun og nýtingu staðbundinna hráefna.

Ráðstefnan byggðist á rannsókn og niðurstöðum hennar sem var gerð kennsluefnis fyrir matráða og nýtingu staðbundinna hráefna. Var hún haldin á vegum Norrænu ráðherranefndarinnar í samstarfi við fulltrúa frá Norðurlöndunum og Eystrarsaltsríkjunum.

Mikill áhugi á árangrinum

„Sem hluti af verkefninu, komu fulltrúar frá Ráðherranefndinni í heimsókn í Skólamat til að kynna sér aðstæður og sjá hvað við höfum verið að gera í nýtingu hráefna. Í kjölfarið var okkur boðið á þessa ráðstefnu sem var haldin í Riga,“ segir Jón Axelsson, framkvæmdastjóri Skólamatar.

Að sögn Jóns var mikill áhugi þátttakenda á ráðstefnunni fyrir starfsemi Skólamatar og hvernig fyrirtækið hefur nýtt tölvu- og gæðakerfi til að stuðla að minnkun á matarsóun og búa til mælikvarða til að fá samanburðarhæf gögn milli ára. Aðferðin felur meðal annars í sér að virkja notendur og upplýsa nemendur.

Virkja nemendur

Fjölskyldufyrirtækið Skólamatur sérhæfir sig í framleiðslu og framreiðslu á ferskum og hollum mat fyrir börn í leik- og grunnskólum. Starfsemi fyrirtækisins hverfist að miklu leyti um markmiðasetningu og mælingar þegar kemur að nýtingu matar og matarsóun.

Jón leggur áherslu á mikilvægi þess að virkja sem flesta í ferlinu þegar kemur að minnkun matarsóunar.

Skólamatur hefur sýnt fram á mikilvægi þess að virkja nemendur þegar kemur að því að sporna gegn matarsóun. Ljósmynd/Aðsend

„Einn mælikvarðinn er að mæla lífrænan úrgang sem verður af diskum nemenda. Við vigtum afganga og deilum í fjölda á hverjum stað og fáum þá fjölda á hvern disk. Með þessu náðist metárangur í minnkun matarsóunar á síðasta ári,“ sagði Jón. „Nemendur fá fræðslu um mikilvægi þess að skammta hóflega á hvern disk og fá sér frekar ábót.“  

Þá hafa gögn sýnt að ýmsir þættir geta haft áhrif á matarsóun til að mynda aðstæður í matsal, hljóðvist, þrengsli, aðgengi að sjálfskömmtunarlínu, mataráhöld eða uppröðun áhalda og matar í línunni. Viðmót starfsfólks skiptir einnig máli og samstarf við nemendur.

Aðspurður segir Jón að nýting staðbundinna hráefna feli í sér bæði umhverfismál og gæðamál.

„Staðbundin hráefni myndi ég segja að væru meiri gæði, það þýðir minni flutningur og minni geymsla.“

Þá á Jón við að með notkun staðbundinna hráefna sé meiri þekking á meðhöndlun þeirra. Með því að nýta það sem er í nærumhverfinu minnka flutningaleiðir og hægt verður að tryggja betri gæði.

Mælanleg markmið

Jón segir að miðað við áhugann sem hafi verið sýndur á aðferðum Skólamatar þá mætti ætla að þeir standi frekar framarlega þegar kemur að nýtingu hráefna. Hann segist ekki hafa séð samanburðartölur frá hinum löndunum á ráðstefnunni enda ekki víst að þær liggi fyrir. Segir hann hluta af árangrinum að vera með mælanleg markmið og að geta sýnt niðurstöður.

Frétt af mbl.is

Aukin eftirspurn eftir hollum skólamáltíðum

Á 25 árum hefur Skólamatur stöðugt verið að bæta starfsemina og þróa hana áfram. Sem hefur skilað sér í betri matargerð, betri meðhöndlun og vali á hráefnum, betri eldunaraðferðum og endurskoðun flutningaleiða.

„Það er vissulega áhugavert verkefni að vinna að því að gefa nemendum í leik- og grunnskólum hollan og góðan mat á umhverfisvænan hátt,“ sagði Jón að lokum.

• Blogga um frétt