Menningar- og viðskiptaráðherra, vill að netöryggi íslenskra fjölmiðlar verði tekið til sérstakrar skoðunar. Hún man ekki eftir árás á íslenskan fjölmiðil eins umfangsmikilli og þeirri sem gerð var á Árvakur um helgina.
Eins og fram hefur komið réðst rússneskur hakkarahópur á netkerfi Árvakurs, útgáfufyrirtækis Morgunblaðsins, í gær. Gögn úr innra kerfi útgáfufélagsins voru læst og dulkóðuð en ekkert bendir til þess að upplýsingum hafi verið lekið.
Lilja Alfreðsdóttir, menningar- og viðskiptaráðherra, segir árásina grafalvarlega en á ríkisstjórnarfundi í dag stakk hún upp á því að fjölmiðlar á Íslandi yrðu betur vaktaðir með tilliti til netárása.
„Við ræddum þetta á ríkisstjórnarfundi. Eitt af því sem er verið að horfa til er að fjölmiðlar yrðu skoðaðir sérstaklega varðandi netöryggismál. Af því að fjölmiðlar gegna svo mikilvægu hlutverki í samfélagi nútímans,“ segir Lilja í samtali við mbl.is en hún segir netárásina vera árás á lýðræði í landinu.
Tillagan hefur ratað á borð háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytisins.
Lilja bendir á að fjölmiðlar reiði sig á mikið á hinn tækni og „hinn stafræna heim“ sem þýði að árásir sem slíkar geti haft mun meiri áhrif í dag en áður.
„Þeir eru viðkvæmari en þeir voru en fyrir 30 árum gagnvart árásum af þessum toga,“ bætir hún við.
„Ég man ekki til þess að það hafi verið önnur svona umfangsmikil árás á fjölmiðil. En út af þessu mikilvæga hlutverki sem fjölmiðlar gegna í lýðræðissamfélögum, þá er þetta meira áberandi,“ segir Lilja enn fremur
Hún segir netárásina þó grafalvarlega. „Þetta er ekkert annað en ofbeldi.“
Engin bein tengsl hafa fundist milli hakkaragengisins sem réðst á Árvakur og stjórnvalda í Kreml en það er þó talið hafa sterk tengsl við rússneska netglæpahópinn Conti, sem styður Pútín.
Lilja segir mikilvægt að ríkislögreglustjóri, utanríkisráðuneytið og fleiri sem bera ábyrgð á þjóðaröryggi taki málið til skoðunar áður en ályktanir eru dregnar hvort þessi árás tengist stríðinu í Úkraínu.
„Það er hins vegar þannig að það hefur átt sér stað aukning í netárásum frá Rússlandi og auðvitað er það svo að við búum auðvitað við mun flóknari og vandasamari heim eftir innrásarstríð Rússa í Úkraínu,“ bætir hún við. „Þetta er stríð í Evrópu og það teygir anga sína mjög víða.“
Eins og Lilja segir hefur netárásum fjölgað verulega á Íslandi eftir að Rússar réðust inn í Úkraínu í febrúar 2022.
Árið 2022 gerði rússneskur netþrjótahópur álagsárás á vef Fréttablaðsins. Þann sama dag barst blaðinu bréf frá rússneska sendiráðinu þar sem afsökunarbeiðni var krafist fyrir að hafa birt mynd af fótumtroðnum rússneskum fána.
Hópur rússneskra netþrjóta er einnig talinn hafa reynt innbrot í tölvukerfi lögreglunnar árið 2022, eins og mbl.is greindi frá í fyrra.
Þegar leiðtogafundur Evrópuráðs var haldinn í Hörpu gerði annar rússneskur hakkarahópur álagsárás á ýmsar vefsíður: vef Alþingis, Hæstaréttar, Landspítalans, Krónunnar og Dalabyggðar, svo dæmi séu nefnd.
Síðan hafa sex íslensk fyrirtæki lent í gagnagíslatökuárás á síðustu mánuðum.