Ísland mun gefa kost á sér til setu í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna á næsta ári.
Þetta kemur fram í aðsendri grein Þórdísar Kolbrúnar Reykfjörð Gylfadóttur utanríkisráðherra í Morgunblaðinu í dag og mun hún minnast á þetta í ræðu sinni á allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna í kvöld.
Ísland hefur einu sinni áður verið kjörið í mannréttindaráðið og gustaði þó nokkuð um Ísland. Mannréttindaráðið hefur oft og tíðum verið gagnrýnt fyrir það hversu margar þjóðir eiga þar aðild sem traðka þó á mannréttindum fólks heima fyrir.
„Ísland er ekki stórveldi, en við höfum ákveðið að sitja ekki hjá heldur taka ábyrga afstöðu með alþjóðalögum og mannréttindum hvar sem við getum. Við höfum ekki afl til þess að koma ein í veg fyrir þann viðbjóð sem konur í Afganistan þurfa að sæta, en við getum valið á hvaða vogarskálar við leggjum okkar lóð, og þegar kemur að rétti kvenna hvar sem er í heiminum til þess að tala og hafa áhrif, þá geta þau skipt máli,“ ritar Þórdís í greininni.
Sjö Vesturlönd eiga rétt á fulltrúa í ráðinu hverju sinni og lýkur kjörtímabili Bandaríkjanna, Lúxemborgar og Finnlands á þessu ári.
Í ráðinu eru þó þjóðir sem hafa ekki frábæra sögu að segja í mannréttindamálum miðað við skýrslur Amnesty International. Svo nokkur dæmi séu tekin:
Ísland fékk í fyrsta sinn kjörinn fulltrúa í mannréttindaráðið 13. júlí 2018 og þótti það eitt veigamesta hlutverk sem Ísland hafði gegnt á alþjóðavettvangi.
Sæti losnaði í ráðinu árið 2018 þegar Bandaríkjamenn drógu sig úr ráðinu vegna meints rótgróins haturs margra aðildarríkja gegn Ísrael. Kjörtímabilinu lauk 31. desember 2019.
Guðlaugur Þór Þórðarson var þá utanríkisráðherra og lagði hann mikla áherslu á mannréttindi.
Á meðan setunni stóð fékk Ísland tillögu sína samþykkta um að stríð gegn fíkniefnum í Filippseyjum yrði rannsakað.
Rodrigo Duterte, þáverandi forseti Filippseyja, kallaði tillögu Íslendinga klikkaða og íhugaði um tíma alvarlega að slíta öll tengsl Filippseyja við Ísland.
Ísland og 21 ríki til viðbótar sem áttu þá sæti í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna sendu einnig frá sér sameiginlega yfirlýsingu þar sem meðferð kínverskra ráðamanna á Úígúra-múslimum í Xinjiang-héraðinu í Kína var gagnrýnd.
Talið er að Kínverjar séu með Úígúra í sérstökum kyrrsetningarbúðum og hafa margar þjóðir veigrað sér við því að gagnrýna kínversk stjórnvöld.
Ísland leiddi einnig hóp ríkja í gagnrýni á stöðu mannréttindamála í Sádi-Arabíu í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna í Genf.
Það var í fyrsta skipti sem Sádi-Arabía sætti slíkri samstilltri gagnrýni í ráðinu.
„Nú er boltinn hjá stjórnvöldum í Riyadh. Við köllum eftir ákveðnum aðgerðum af hálfu yfirvalda í Sádi-Arabíu meðal annars að ákveðnir einstaklingar verði látnir lausir úr varðhaldi sem sitja þar fyrir engar sakir eins og til dæmis kona fyrir að keyra bílinn sinn. Einnig viljum við óháða rannsókn á morði Khashoggi,“ sagði Guðlaugur í samtali við mbl.is á sínum tíma um málið.
Mannréttindaráð Sameinuðu Þjóðanna var stofnað árið 2006 á grundvelli Genfar-sáttmálans og eiga 47 ríki fulltrúa í ráðinu. Tilgangur ráðsins er að fjalla um og rannsaka mannréttindabrot. Ríkin eru kosin af allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna til þriggja ára setu í senn.