Tímamótasamningur gerður á milli Íslands og Danmerkur

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menningar- og viðskiptaráðherra, er nú stödd í Danmörku sem þáttakandi  í opinberri sendinefnd forseta Íslands, Höllu Tómasdóttur, og Björns Skúlasonar eiginmanns hennar. Þar var sameiginleg yfirlýsing undirrituð í dag sem snýr að leiðum til þess að gera íslensku handritunum hærra undir höfði. 

Þetta kemur fram í tilkynningu frá menningar- og viðskiptaráðuneytinu.

Segir þar að hefð sé fyrir því að fyrsta ríkisheimsókn nýs forseta í embætti sé til Danmerkur og er þetta jafnframt fyrsta ríkisheimsóknin sem Danir bjóða til eftir að Friðrik X. varð konungur.

Þá er markmið heimsóknarinnar að styrkja söguleg tengsl Íslands og Danmerkur og efla enn frekar hið nána samband þjóðanna.

Yfirlýsing undirrituð um handritin

Í tilkynningunni kemur fram að íslenska handritaarfinum verði gert mun hærra undir höfði á næstu árum og undirritaði Lilja Alfreðsdóttir og Christina Egelund, mennta- og vísindamálaráðherra Danmerkur, sameiginlega yfirlýsingu um gildi handritasafns Árna Magnússonar og leiðir til að auka þekkingu á því auk þess að efla áframhaldandi samstarf landanna á þessu sviði.

Segir að handritasafn Árna Magnússonar sé einstakt á heimsvísu og hafi að geyma heimildir sem eru að miklu leyti undirstaða að sögu Íslands og Norðurlandanna. Handritasafnið er varðveitt í tveimur söfnum í tveimur löndum, í Árnasafni í Kaupmannahöfn og á Árnastofnun í Reykjavík.

Kemur þá fram að á undanförnum árum hafi Ísland og Danmörk unnið að leiðum til þess að gera handritaarfinum hærra undir höfði og að yfirlýsingin sem undirrituð var í dag sé niðurstaðan að þeirri vinnu og fjallar um eftirfarandi atriði.

Guðrún Nordal forstöðumaður Árnastofnunar, Lilja Dögg Alfreðsdóttir menningar- og viðskiptaráðherra, Christina Egelund, mennta- og vísindamálaráðherra Danmerkur og Anne Mette Hansen dósent við Kaupmannahafnarháskóla. Ljósmynd/Stjórnarráðið

Fleiri handrit komi heim til rannsókna og sýninga

„1. Samkomulag Árnastofnunar í Reykjavík og Árnasafns í Kaupmannahöfn um að liðka fyrir lánum á handritum milli landanna. Þetta þýðir að fleiri íslensk handrit munu koma til Íslands á komandi árum til rannsókna og sýninga, þar á meðal handrit sem hafa ekki komið til Íslands í rúm 300 ár.

2. Rannsóknir á handritum úr handritasafni Árna Magnússonar verða styrktar með það að markmiði að auka skilning á mikilvægi þessa sameiginlega menningararfs og þýðingu hans fyrir Norðurlöndin.

3. Stóraukna kynningu á handritunum úr handritasafni Árna Magnússonar, þar sem megináherslan verður á börn og ungmenni og læsi þeirra á menningararfinum. Ævintýraheimur handritanna er endalaus uppspretta skapandi hugsunar á öllum sviðum menningarlífsins.

4. Haldnar verða tvær alþjóðlegar ráðstefnur um menningararfinn sem handritin eru grundvöllur að, önnur í Reykjavík en hin í Kaupmannahöfn.

5. Heildarstafvæðingu á handritum úr handritasafni Árna Magnússonar. Þetta er afar mikilvægt skref í langtímavarðveislu á menningararfinum og tryggir tilvist handritanna á tíma gervigreindar og annarra hátækniþróunar.“

Birtingarmynd Íslands til heimsbókmennta

Þá segir að úrlausn handritamálsins á sínum tíma hafi verið til eftirbreytni og að margar þjóðir líti til samkomulagsins sem þá var gert sem fyrirmynd að því að menningarminjum verði skilað til upprunalanda í sátt beggja aðila.

Haft er eftir Lilju Alfreðsdóttur að handritasafn Árna Magnússonar sé ein af birtingarmyndum framlags Íslands til heimsbókmenntanna.

„Á undanförnum árum höfum við lagt ríka áherslu á að gera þessum menningararfi hærra undir höfði og gera hann aðgengilegri almenningi. Til að mynda verður bylting í aðgengi fyrir almenning með tilkomu handritasýningarinnar sem mun opna í Eddu á degi íslenskrar tungu, 16. nóvember næstkomandi, þar sem gersemar eins og Snorra-Edda, Eddukvæði og handrit Íslendingasagna munu loksins koma fyrir augu almennings,“ er haft eftir menningar- og viðskiptaráðherranum.

Þá tekur hún fram að yfirlýsingin á milli Íslands og Danmerkur sé liður í því að varðveita, rannsaka og kynna þennan menningararf eins og hann á sannarlega skilið.

• Blogga um frétt