Þórarinn Ingi Pétursson, þingmaður Framsóknar og formaður atvinnuveganefndar, er ósammála niðurstöðu Héraðsdóms Reykjavíkur um að afgreiðsla búvörulaga á Alþingi í vor, þar sem kjötafurðastöðvum var meðal annars veitt undanþága frá samkeppnislögum, hafi stangast á við stjórnarskrá.
Eftir að matvælaráðherra hafði lagt fram frumvarp um breytingar á búvörulögum gerði atvinnuveganefnd umtalsverðar breytingar á frumvarpinu sem vörðuðu meðal annars umrædda undanþágu.
Í niðurstöðu héraðsdóms sagði að ekki gera mætti svo miklar breytingar frumvarpi í meðförum þingsins að í raun sé um nýtt frumvarp að ræða.
„Ég er í sjálfu sér ósammála því [niðurstöðunni]. Tilgangur málsins sem kom úr atvinnuveganefnd og tilgangur upphaflega málsins frá matvælaráðherra er sá sami. Það er að segja að ná fram hagræðingu í afurðasölugeiranum til hagsbóta fyrir bændur og neytendur. Tilgangurinn er sá sami,“ segir Þórarinn í samtali við mbl.is.
Hann útskýrir að þegar breytingar eru gerðar í nefndum þá fari lögfræðingar nefndarsviðs ítarlega yfir þær til þess að ganga í skugga um að þær fari ekki út fyrir lagaramma. Það hafi líka gerst í þessu tilfelli.
„Áður en við tókum málið út úr nefndinni var farið yfir það af þessum lögfræðingum, hvort að málið stæðist og það var niðurstaðan að svo væri. Þar af leiðandi hélt málið áfram,“ segir Þórarinn.
„Þar af leiðandi kemur þetta mér í sjálfu sér á óvart.“
Í niðurstöðu héraðsdóms segir að samkvæmt upphaflega frumvarpinu hafi verið stefnt að því að breyta 5. og 6. grein búvörulaga með það í huga að efla hagsmuni bænda, en lagabreytingin eins og hún var samþykkt á Alþingi, eftir breytingarnar, sé í þágu afurðastöðva með það að markmiði að efla rekstrarskilyrði þeirra, með samstarfi, samruna og með því að reyna að nýta þann samtakamátt sem geti falist í því þegar svona fyrirtæki vinni saman, en þar er vísað í orð formanns nefndarinnar þegar hann mælti fyrir breytingartillögum nefndarinnar á Alþingi.
„Augljóst er að ólíkir aðilar njóta góðs af,“ segir í dóminum.
Spurður hvort að þetta sé ekki of mikil breyting á frumvarpinu, miðað við túlkun héraðsdóms, segir Þórarinn:
„Ég er náttúrulega alveg ósammála þessari túlkun og það kemur mjög vel fram í nefndaráliti atvinnuveganefndar varðandi tilgang málsins og hver ávinningurinn á að vera fyrir bændur og neytendur. Þannig þarna greinir okkur á og það var einhugur um þetta í meirihluta nefndarinnar hvað þetta varðar,“ segir Þórarinn.
Honum finnst eðlilegt að Samkeppniseftirlitið áfrýi niðurstöðu héraðsdóms, þó hann taki það fram að Samkeppniseftirlitið þurfi að svara fyrir það.
Á grundvelli þessara undanþáguheimilda sem lögin tryggðu hefur KS m.a. yfirtekið Kjarnafæði Norðlenska og í fjölmiðlum hefur nýlega verið greint frá mögulegum kaupum félagsins á B. Jensen, sem rekur sláturhús og kjötvinnslu.
Spurður hvort að ríkið verði mögulega skaðabótaskylt ef Samkeppniseftirlitið myndi gera athugasemd og kaupum KS á Norðlenska rift segir Þórarinn:
„Nú get ég bara ekki svarað þessu og það verða nú aðrir þartilbærir einstaklingar að svara því. Verðum við ekki að leyfa deginum að líða allavega og sjá hvernig málið þróast og hvert farið farið verður með málið,“ segir hann.