Vika í almyrkva á tungli

Aðfaranótt mánudagsins 21. janúar 2019 verður almyrkvi á tungli, sá fyrsti sem sést hefur frá Íslandi síðan 28. september 2015. Næst sést almyrkvi á tungli frá Íslandi 16. maí 2022. Þetta kemur fram á Stjörnufræðivefnum.

Frétt af mbl.is

Blóðrauður máni á himni

Tunglmyrkvinn hefst klukkan 02:37 en milli klukkan 04:41 og 05:43 er tunglið almyrkvað og þá rauðleitt á himninum. Myrkvinn á sér stað á næst nálægasta fulla tungli ársins.

Tunglmyrkvar verða þegar sólin, jörðin og tunglið liggja hér um bil í beinni línu. Tunglmyrkvar verða því aðeins þegar tungl er fullt og gengur inn í skugga Jarðar.

„Þrátt fyrir það verða tunglmyrkvar ekki mánaðarlega vegna þess að brautarplan tunglsins og brautarplan jarðar eru ósamsíða.

Tunglbrautin hallar um 5° frá braut jarðar og vegna hallans fellur skuggi jarðar yfirleitt undir eða yfir tunglið.

Almyrkvi tungls mun sjást frá Íslandi eftir viku. mbl.is/Brynjar Gauti

Tunglmyrkvar sjást frá allri næturhlið jarðar, ólíkt sólmyrkvum sem sjást aðeins frá takmörkuðu svæði á jörðinni. Í þetta sinn sést myrkvinn best frá Norður- og Suður-Ameríku og að öllu leyti frá Íslandi,“ segir á Stjörnufræðivefnum.

Ekki þarf nein hjálpartæki eins og sjónauka til að sjá tunglmyrkva svo allir geta notið hans með berum augum.

Tunglmyrkvinn 21. janúar hefst eftir miðnætti þegar tunglið er hátt á lofti, nokkurn veginn í suðri í stjörnumerkinu Krabbanum.

Tunglið snertir þá hálfskugga jarðar sem er daufur. Því sést lítil sem engin breyting á tunglinu þegar þetta gerist. Það er ekki fyrr en um 70% tunglsins eru komin inn í hálfskuggann að einhverjar birtubreytingar sjást. Hálfskuggamyrkvinn verður meira áberandi eftir því sem á líður.

Þegar tunglið snertir alskuggann, klukkan 03:34, hefst deildarmyrkvi. Deildarmyrkvinn er mun greinilegri. Snemma í deildarmyrkvanum sérðu örugglega óræka sönnun þess að jörðin sem við byggjum er kúla.

Klukkan 04:41 er tunglið allt í alskugga jarðar og þá almyrkvað. Lengd almyrkvans ræðst af því hvort tunglið ferðast beint í gegnum alskuggann eða ekki.

Hraði tunglsins í gegnum skuggann er um 1 km á sekúndu svo almyrkvi getur mest staðið yfir í 1 klukkustund og 42 mínútur. Í þetta sinn stendur almyrkvinn yfir til klukkan 05:43 eða í 1 klukkustund og 2 mínútur.

Stjörnufræðivefurinn

• Blogga um frétt