Allt útlit er fyrir að bóluefni belgíska lyfjafyrirtækisins Janssen, sem er í eigu Johnson & Johnson, fái markaðsleyfi í Evrópu í dag. Sérfræðinganefnd Lyfjastofnunar Evrópu (EMA) mun taka ákvörðun á fundi sínum í dag. Fastlega er gert ráð fyrir að bóluefnið fái markaðsleyfi hér á Íslandi í kjölfarið og þetta verði fjórða bóluefnið sem fær markaðsleyfi hjá EMA og á Íslandi.
Samningur Íslands við Janssen var undirritaður 22. desember og fær Ísland bóluefni fyrir 235.000 einstaklinga. Áætlað er að byrja afhendingu á öðrum ársfjórðungi samkvæmt upplýsingum covid.is.
Bóluefni Janssen J&J hefur þá sérstöðu fram yfir önnur bóluefni sem hingað til hafa verið heimiluð af EMA að það þarf aðeins að bólusetja einu sinni.
AFP-fréttastofan hefur tekið saman ýmsar upplýsingar varðandi þetta bóluefni og þar kemur meðal annars fram að enginn hefur látist af völdum Covid-19 eftir að hafa verið bólusettur með Janssen-bóluefninu í klínískum rannsóknum sem 40 þúsund einstaklingar víða um heim tóku þátt í. Aftur á móti dóu sjö sem fengu lyfleysu í stað bóluefnisins í rannsókninni.
Heilt yfir er bóluefnið sagt hafa 66,1% virkni þegar kemur að Covid-19 28 dögum eftir bólusetningu en virknin er mun meiri, 85,4%, þegar kemur að því að veikjast alvarlega af Covid-19.
Það sem hefur vakið mesta athygli, samkvæmt AFP, er hversu vel bóluefnið virkar gegn bráðsmitandi afbrigðum sem fyrst greindust í Suður-Afríku og Brasilíu.
Alls tóku 44 þúsund þátt í rannsóknum á bóluefninu og virðast nánast allir þola bóluefnið mjög vel en vægar aukaverkanir, eins og verkur á stungustað, höfuðverkur, þreyta og vöðvaverkir, hafa í einhverjum tilvikum komið upp. Að minnsta kosti eitt tilvik um alvarlegar aukaverkanir hefur verið skráð en það var bráðaofnæmi.
Gögn sem bandaríska matvæla- og lyfjaeftirlit Bandaríkjanna birtu, en FDA hefur þegar veitt bóluefninu markaðsleyfi í Bandaríkjunum, sýna að einhverjir þeirra sem hafa verið bólusettir kvarti undan ofsakláða. Eins þurfi að rannsaka frekar hvort afar sjaldgæf tilfelli af vandræðum með blóðstorknun og eyrnasuði geti mögulega tengst bólusetningunni.
Bóluefni Pfizer og Moderna byggja á kjarnsýrum (veiran sem veldur Covid-19 er með RNA sem erfðaefni og byggir bóluefnið á því að sprauta RNA-byggðu á erfðaefni veirunnar inn í fólk) sýnir 95% virkni gegn öllum gerðum Covid-19 en samkvæmt AFP er erfitt að bera bóluefni Janssen við þessi tvö. Það er vegna þess að klínískar rannsóknir á þessum bóluefnum fóru fram áður en nýrri og bráðsmitandi afbrigði veirunnar litu dagsins ljós.
Kostir Janssen J&J bóluefnisins eru meðal annars þeir að hægt er að geyma bóluefnið lengi í kæliskáp, það er það þarf ekki að geyma við ískulda, sem kemur sér vel við flutning á bóluefninu til fjarlægari landa. Eins að það þarf aðeins einn skammt af bóluefninu ekki tvo.
Bóluefni Janssen Johnson & Johnson nefnist Ad26.COV2.S. Bóluefnið inniheldur erfðaupplýsingar um gaddapróteinið (spike S protein) sem er að finna á yfirborði SARS-CoV-2-veirunnar sem veldur Covid-19. Eftir að bóluefnið hefur verið gefið lesa frumur líkamans erfðaupplýsingarnar og framleiða gaddaprótein. Ónæmiskerfið lítur á þau sem aðskotahlut og tekur til varna með því að beina gegn þeim mótefnum og T-frumum.
Komist sá sem var bólusettur síðan í návígi við kórónuveiruna mun ónæmiskerfi hans þekkja hana sem ógn og ráðast gegn henni. Mótefnin og T-frumurnar munu koma í veg fyrir að veiran berist inn í frumur líkamans. Þau munu eyða bæði henni og frumum sem gætu hafa sýkst, og mynda þannig vörn gegn Covid-19. Bóluefni AstraZeneca og Spútnik V innihalda adenóveirur líkt og bóluefni Janssens.
Janssen J&J er að hefja klínískar rannsóknir á notkun bóluefnisins á börn og þungaðar konur. Eins er verið að rannsaka hvort það auki virkni bóluefnisins enn frekar ef gefnir eru tveir skammtar.