Tækni & vísindi | mbl | 19.10.2022 | 23:16 | Uppfært 20.10.2022 1:37

Webb sýnir Arnarþoku í 7.000 ljósára fjarlægð

Geimferðastofnun Bandaríkjanna (NASA) birti í dag nýja mynd úr James Webb-geimsjónaukanum, af nýmynduðum stjörnum, sem hafa verið kallaðar Stólpar sköpunarinnar.

NASA hóf að birta nýjar myndir frá Webb í sumar, sem eru þær skýrustu sem birst hafa úr fjarlægustu kimum alheimsins til þessa. Sýna þær heiminn eins og hann leit út fyrir 13 milljörðum síðan.

Stólpar sköpunarinnar eru staðsettir í miðju Arnarþokunnar svokölluðu, sem er í um 7.000 ljósára fjarlægð frá jörðinni.

Stjörnusvermurinn í þokunni er líklega um 5,5 milljón ára gamall og stjörnumyndun á sér enn stað í Arnarþokunni líkt og útskýrt er á vef Stjörnuvefsins. Þar er lögun þokunnar líkt við örn og klær hans.

Ljósmynd/Geimferðastofnun Bandaríkjanna

Nokkur ljósár að lengd

Arnarþokan varð heimsfræg árið 1995 þegar sjónaukinn Hubble myndaði Stólpa sköpunarinnar. Í stöplunum er gasið nógu þétt til þess að falla saman undan eigin þunga og mynda nýjar stjörnur, eins og útskýrt er á Stjörnufræðivefnum. Gas- og rykstöplarnir eru nokkur ljósár að lengd. Þeir mótast, lýsast upp og tortímast allt í senn vegna sterkrar útfjólublárrar geislunnar sem stjórar stjörnur í stjörnuþyrpingunni við hliðina, NGC 6611, gefa frá sér.

Arnarþokan sést naumlega frá Íslandi og er alltaf lágt á lofti. Stólparnir sjást með litlum áhugamannasjónaugum en enn betur í gegnum sjónauka 8 tommum að stærð eða stærri.