Stefnir í að Ísland fari sömu leið

Gunnar Örn Petersen er framkvæmdastjóri Landssambands veiðifélaga. Hann segir að …
Gunnar Örn Petersen er framkvæmdastjóri Landssambands veiðifélaga. Hann segir að sömu aðferðum sé beitt hér og í Noregi þegar kemur að sjókvíaeldi. Af hverju ætti raunveruleikinn að verða annar hér? Ljósmynd/Stóra - Laxá

„Þetta er því miður eitthvað sem við getum við búið eftir nokkur ár, þó að okkar laxastofnar séu almennt ekki komnir á þennan stað í dag,“ voru fyrstu viðbrögð hjá Gunnari Erni Petersen framkvæmdastjóra Landssambands veiðifélaga þegar undir hann voru bornar fregnir af mögulegri lokun flestra laxveiðiáa í Noregi á næstunni.

„Auðvitað þurfa landeigendur og veiðiréttarhafar að huga að sínum heimavelli og hvernig við getum sem best gengið um þessa stofna. Það sjá það hins vegar allir sem vilja sjá að langstærsta ógnin við villta laxastofna í dag er sjókvíaeldi. Norska vísindaráðið hefur komist að þeirri niðurstöðu undanfarin ár að stærsta ógnin við norsku stofnana er sjókvíaeldið. Lúsin og erfðamengunin og svo eru það sjúkdómar. Við sáum í vor að sýktir fiskar sluppu úr eldiskvíum og það getur haft alvarlegar afleiðingar,“ sagði Gunnar Örn.

Hann bendir á að þetta sé hinn nýi raunveruleiki. „Þetta er svo ofsaleg ógn. Við erum að tala um sjötíu milljónir eldislaxa í kvíum hérna við landið á meðan að hrygningarstofninn okkar í villta laxinum hefur farið niður í tuttugu þúsund fiska. Þegar stofninn er orðinn svona lítill þá má hann ekki við neinu og þá þurfum við landeigendur að fara að spyrja okkur, getum við verið að veiða úr þessum stofni. Sennilega væri það ekki vandamál ef ekki væri fyrir ógnina af sjókvíaeldinu.“

Landeigendur í Eidselva í Noregi ætla ekki að bíða eftir …
Landeigendur í Eidselva í Noregi ætla ekki að bíða eftir stjórnvöldum þar í landi. Ánni verður lokað þann 23. júní. Útlit er fyrir að hundruð laxveiðiáa verði lokað í Noregi, tímabundið á næstunni. Ljósmynd/Eidselva

Gunnar Örn bendir á að þegar hrygningarstofninn hefur minnkað jafn mikið og tölur sýna með villta íslenska laxinn þá sé hann útsettari fyrir erfðamengun og hvers konar áföllum. Hann bendir á að veiðiréttarhafar á Vestfjörðum hljóti að spyrja sig hvort verði ekki að hætta að drepa fiska í þeim ám vegna nálægðar við sjókvíar. Innspýting af strokulaxi geti hreinlega þurrkað út þessa litlu stofna sem þurfi alla mögulega vernd sem hugsast getur.

Er þetta framtíðin á Íslandi að við munum neyðast til að loka laxveiðiánum?

„Ef við náum ekki að stíga niður fæti og stöðva þann uppgang sem virðist framundan í eldinu, með þeim aðferðum sem beitt er þar í dag, þá held ég að ég verði að segja já. Það er ekkert sem eldismenn hér eru að gera öðruvísi en í Noregi. Þeir eru vissulega búnir að segja að ekkert eigi að sleppa eða koma upp sjúkdómar. En það hefur bara ekki staðist. Af hverju ætti raunveruleiki íslenskra laxveiðiáa og laxastofnsins að verða öðruvísi en í Noregi?“

Sjókvíar við Íslandsstrendur.
Sjókvíar við Íslandsstrendur. mbl.is/RAX

Gunnar Örn segir að þetta snúist svo mikið um magnið af fiski í sjókvíum. Ef þeir væru kannski bara einhverjar þúsundir þá væri vandamálið ekki svo yfirvofandi og ógnandi og hægt að ráða við það. En sjötíu milljónir laxa, það horfir öðruvísi við.

Samkvæmt þessum tölum þá þyrfti 3,500 hrygningarstofna af villta íslenska laxinum til að fylla eldiskvíarnar.

„Það sem má segja um Ísland, þó svo að einhverjir hafi skoðanir á stangafjölda í einstökum ám, ekki nógu mikið af veiða og sleppa og ýmiskonar gagnrýni verið sett fram. Þá verður það ekki af okkur tekið að við höfum stýrt þessum stofnum okkar og umgengist þá betur heldur en nokkur af okkar nágrannaþjóðum. Við höfum umgengist þessa stofna miklu, miklu betur og það gerir þessa stöðu enn grátlegri.“

mbl.is

Seinustu hundraðkallar sumarsins

Lengd á laxi Veiðisvæði Veiðimaður Dagsetning Dags.
100 cm Blanda Patrick Devennie 20. júní 20.6.
100 cm Kjarrá Sigurður Smári Gylfason 19. júní 19.6.
Veiðiárið 2023:
101 cm Vatnsdalsá Erlendur veiðimaður 29. september 29.9.
101 cm Eystri-Rangá Grzegorz Loszewski 27. september 27.9.
105 cm Hvítá við Iðu Katrín Tanja Davíðsdóttir 24. september 24.9.
101 cm Víðidalsá Jón Eðvald Halldórsson 22. september 22.9.
107 cm Grímsá Jón Jónsson 22. september 22.9.

Skoða meira

Fleira áhugavert
Fleira áhugavert