Sigurjón Jónsson fæddist í Þverspyrnu Hrunamannahreppi 22. nóvember 1921. Hann lést á Kumbaravogi 2. ágúst 2010. Sigurjón var sonur hjónanna í Þverspyrnu Jóns Guðmundar Jónssonar, f. 1888, d. 1965, og Guðlaugar Eiríksdóttur, f. 1895, d. 1988, og næstelstur barna þeirra. Systkini Sigurjóns eru: Eiríkur Jónsson, bóndi á Berghyl, Hrunamannahreppi, f. 1920, d. 2005, Sigríður Jónsdóttir, verkakona í Reykjavík, f. 1923, d. 2002, Kristinn Jónsson, lengst ráðunautur á Sámsstöðum í Fljótshlíð, f. 1926, d. 2005, Guðmundur Jónsson, smiður og bóndi á Birnustöðum, Skeiðum, f. 1927, Sigrún Jónsdóttir, ljósmóðir í Reykjavík, f. 1929, Guðrún Jónsdóttir, húsmóðir í Mosfellsbæ, f. 1933, Stefán Jónsson, húsasmiður á Selfossi, f. 1934, Ásta Jónsdóttir, húsmóðir í Kópavogi, f. 1936, og Valgeir Jónsson, bóndi í Þverspyrnu, f. 1939. Sigurjón ólst upp í Þverspyrnu við almenn sveitastörf eins og tíðkaðist á þeim tíma. Hann var ráðsmaður á Kálfatjörn á Vatnsleysuströnd veturinn 1940-1941. Á fimmta og sjötta áratug síðustu aldar vann Sigurjón fyrst við vörubílaakstur og síðar lengi á skurðgröfu í Hrunamannahreppi og víðar. Hann tók við búi í Þverspyrnu árið 1956 og bjó þar alla tíð upp frá því, síðar ásamt Valgeiri bróður sínum. Sigurjón var á dvalarheimilinu Kumbaravogi síðustu æviár sín. Sigurjón verður jarðsettur frá Hrunakirkju í dag, 14. ágúst 2010, og hefst athöfnin kl. 14.
Ég var fjögra ára þegar ég kynntist Sigga. Mamma mín kom sem ráðskona í
Þverspyrnu og þar ólst ég upp fram undir tvítugsaldur. Aðstæður höguðu því
þannig að ég fór fljótt að stússa með Sigga í ýmsum búverkum og öðru sem á
daga dreif. Mínar fyrstu minningar eru því margar tengdar honum. Siggi
var afar hlýr maður og létt gott af sér leiða hvar sem hann kom. Hann var
afskaplega vinnusamur og ósérhlífinn. Hafði gott verksvit og þá eiginleika
að geta komið miklu í verk á stuttum tíma án þess að vera með læti og
hávaða. Hann var að jafnaði frekar glaðlyndur og skipti sjaldan skapi. Það
má því segja að hann hafi verið góð fyrirmynd og gæfa að hafa fengið að
njóta hans samfylgdar í uppvextinum. Hann hafði ótrúlega þolinmæði og
umburðarlyndi fyrir allskonar vitleysu sem mér datt í hug. Einu sinni
bjargaði hann kannski lífi mínu, eða forðaði mér að minnsta kosti frá því
að stórslasast. Þá hafði ég klifrað efst upp í hlöðumæni til að hengja upp
kaðal fyrir spröngu. Þegar ég var að brasa í þessu missti ég takið og datt
þráðbeint niður, líklega um 10 metra. En Siggi hafði verið að fylgjast með
mér og greip mig í fallinu þannig að ég slapp nánast ómeiddur. Seinna voru
eldri synir mínir stundum í sveit í Þverspyrnu og reyndist Siggi þeim vel
eins og mér.
Siggi var ekki mjög mannblendinn en átti þó nokkra mjög trausta og góða
vini í sveitinni. Stundum fóru þeir í ríðandi í heimsóknir sín á milli og
þá var gaman hjá körlunum. Drukku kannski íslenskt brennivín, spjölluðu
saman og tóku lagið. Þá var ávalt mikill samgangur og samvinna á milli
nágrannabæjanna þarna í Austurkrókum og Laugakróknum og ósjaldan gestir í
kaffi.
Siggi lifði tímana tvenna og var ein af þeim hæglátu hetjum sem með dugnaði
sínum byggðu upp nýtt íslenskt þjóðfélag á síðustu öld og gjörbyltu
lífskjörum. Þessu fólki verður seint fullþakkað en deila má um hvort við
sem nú höfum tekið við keflinu séum að hlaupa í rétta átt. Í dag geta fáir
talið upp alla háskóla landsins, hvað þá menntaskóla. Samt finnst manni
stundum að fólk kunni í dag minna þegar kemur að ýmsum einföldum lífsgildum
svo sem æðruleysi, vinnusemi, útsjónarsemi og að geta komið miklu í verk
með ódýrum hætti á stuttum tíma. Í kring um fermingu fór Siggi eins og
tíðkaðist þá að reka fé til slátrunar alla leið til Reykjavíkur. Rekið var
saman fótgangandi frá nokkrum bæjum. Þetta var nokkurra daga ferðalag og
mig minnir að hann hafi sagt að fyrsta dagleiðin hafi verið í Skeiðaréttir,
önnur í Ölfusið og þriðja daginn var rekið yfir Hellisheiðina. Einhvern
tíma var safnið náttað nálægt Árbæjarhverfinu þar sem ég bý í dag og er það
eitt dæmið um hvað þjóðfélagið hefur breyst á einni mannsævi. Þegar Siggi
komst á fullorðinsár fór hann að vinna við vörubílaakstur, en þó mun lengur
við skurðgröft á beltagröfum. Á árunum eftir stríð og fram yfir 1960 voru
margar mýrar í Gull-Hreppunum og nærsveitum þurrkaðar og breytt í
ræktarland. Siggi sagði mér stundum frá þessari vinnu. Gröfurnar voru
skrapatól og biluðu mikið. Stöðugur barningur var að halda þeim gangandi og
á floti í blautum mýrunum. Með tímanum náðu gröfumennirnir þó ótrúlega
góðum tökum á þessu. Hann sagði mér líka að þetta hefði reynt mikið á
líkamann, sérstaklega fæturna. Líklega hefur hann þó haft nokkrar tekjur af
þessu, alltént sagði hann mér einu sinni að þær hefðu aukist mikið þegar
tekin var upp akkorðsvinna. En áður höfðu þeir verið á föstu kaupi í
greftrinum. Á árunum fyrir 1960 tók Siggi við búskap í Þverspyrnu og smátt
og smátt dró úr vinnu útífrá. Hann byggði gott íbúðarhús árið 1957 og síðar
ýmis útihús. Þegar árin færðust yfir dró hann sig smátt og smátt út úr
búskapnum. Hann las töluvert og hlustaði mikið á útvarp. Fáir
veðurfréttatímar fóru framhjá honum enda hafði hann gaman af því að spá í
tíðarfarið eins og algengt er með þá sem lifa á því sem jörðin gefur.
Yfirleitt gat maður gengið að mentól hálsbrjóstsykri vísum á skrifborðinu
þar sem hann skrifaði í fjárbækurnar innan um búnaðarblaðið Frey,
markaskrána og önnur merkileg alþýðufræði.
Þegar heilsu Sigga hrakaði flutti hann á dvalarheimilið á Kumbaravogi þar
sem hann dvaldi síðustu árin. Þar hlaut hann góða aðhlynningu hjá frábæru
starfsfólki sem á þakkir skyldar fyrir gott starf. Ég reyndi að heimsækja
Sigga af og til á þessum tíma. Hann var oftast hress og æðrulaus eins og
hans var vandi. Hafði gaman af því að rifja upp gamla tíma og tala um
sveitunga sína og nágranna. Hann hélt góðu minni og skýrri hugsun fram
undir það síðasta. Megi Guð blessa minningu um góðan mann.
Þorsteinn Sverrisson.